Abstract
Przedmiotem ba-dania w artykule są osobiste, alternatywne narracje kobiece o pierwszej wojnie światowej w literaturze serbskiej. Dotychczas historycy literatury nie zwrócili na nie uwagi, tymczasem wzbogacają one literackie reprezentacje o Wielkiej Wojnie, pokazując kobiecą percepcję i ilustru-jąc kataklizm ich doświadczeniem wojennej codzienności. Materiałem do analizy jest twórczość Milicy Jakovljević, piszącej pod pseudonimem literackim Mir Jam, autorki literatury popularnej w okresie międzywojennym. Analizie interpretacyjnej zostały poddane trzy gatunkowo odmienne teksty: dramat Tamo daleko (‘Tam daleko’), powieść U slovenačkim gorama (‘W górach Słowenii’) oraz autobiografia Izdanci Šumadije (‘Dzieci Szumadii’). Kluczowymi kategoriami, przez których pryzmat zostały utrwalone obrazy wojny, są u Milicy Jakovljević kategoria litera-tury kobiecej (kobieca perspektywa tematyczna i narracyjna, kobiece autorstwo i kobiecy od-biorca), kategoria literatury popularnej, a także kategoria mikrohistorii i pamięci kulturowej.
Literaturhinweise
Assmann Aleida. Między historią a pamięcią. Antologia, red. naukowa i posłowie M. Saryusz-Wolska, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
Assmann Jan. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Tłum. Anna Kryczyńska-Pham. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008.
Barović Vladimir, Boarov Dimitrije. Velikani srpske štampe. Beograd: Službeni glasnik, 2011.
Božinović Neda. Žensko pitanje u Srbiji u XIX i XX veku. Beograd: Devedesetčetvrta – Žene u crnom, 1996.
Cice Olgica. Boje i barut. Beograd: Dereta, 2012.
Domańska Ewa. Mikrohistorie: spotkanie w międzyświatach. Wydanie drugie uzupełnione i uaktualnione. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005.
Domańska Ewa. „Historia ratownicza“. Teksty Drugie 5 (2014). Także: Web 3.03.2015. <http://tekstydrugie.pl/pl/news/item/id,71,title,2014-nr-5-Historia-ratownicza.html>
Eco Umberto. Apokaliptycy i dostosowani. Komunikacja masowa a teorie kultury masowej. Przełożył Piotr Salwa. Warszawa: Wydawnictwo A.B.W., 2010.
Fleischer Michael. „Zarys ogólnej teorii komunikacji”, Mechanizmy perswazji i manipulacji. Red. Grażyna Habrajska. Łask 2007. Także: Web. 13.06.2015. <http://www.fleischer.pl/text/zarys_ogolnej_teorii_komunikacji.pdf>
Garonja Radovanac Slavica. „Međuratni romani Milice Jakovljević i podzemna slava Mir-Jam“. Eadem, Žena u srpskoj književnosti. Novi Sad: Dnevnik-Novine, 2010.
Gatalica Aleksandar. Veliki rat. Beograd: Laguna, 2012.
Gawarecka Anna. Margines i centrum. Obecność form kultury popularnej w literaturze czeskiej dwudziestolecia międzywojennego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012.
Gavrilo Princip. Četrnaest priča o atentatu. Priredio Vule Žurić. Beograd: Laguna, 2014.
Jankowicz Grzegorz. „Wielka Wojna i literatura”. Tygodnik Powszechny, Książki w Tygodniku. Magazyn Literacki 5–6 (2014).
Jankowicz Grzegorz. „Wyjście z bunkra”. Tygodnik Powszechny, Książki w Tygodniku. Magazyn literacki 1–3 (2015).
Jakovljević Milica. Tamo daleko. Drama u tri čina iz života Kragujevčana u doba autro-ugarske okupacije. Urednik edicije Olga Marković. Beograd: Muzej pozorišne umetnosti Srbije, biblioteka DRAMSKA BAŠTINA, 2003.
Jakovljević Milica. U slovenačkim gorama. Beograd: Prosveta, 2009.
Jakovljević Milica. Izdanci Šumadije. Beograd: Štampar Makarije, 2009.
Jergović Miljenko. „Nadprzyrodzony wyraz jego rąk. Szkic do powieści o synu”. Przekład Miłosz Waligórski. Tygodnik Powszechny. Magazyn Literacki Książki w Tygodniku. 28.06.–13.07.(2014).
Jergović Miljenko. „Synowie dwóch Marii”. Przekład Miłosz Waligórski. Czas Kultury 1 (2015). S. 80–89.
Kraskowska Ewa. Czytelnik jako kobieta. Wokół literatury i teorii. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2007.
Lakićević Miljana. Mir-Jam, obožavana i unižena. Beograd: Globosino, 2009.
Latković Vojislava. Nadežda Petrović. Slikarka, u tri rata bolničarka. Beograd: Beoknjiga, 2006.
Marković Milena. „Smokobójcy”. Przekład Dorota Jovanka Ćirlić. Dialog. Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej, 11 (2014). S. 132–172.
Marković Olga. Predgovor. Jakovljević, Milica. Tamo daleko. Drama u tri čina iz života Kragujevčana u doba autro-ugarske okupacije. Urednik edicije Olga Marković. Beograd: Muzej pozorišne umetnosti Srbije, biblioteka DRAMSKA BAŠTINA, 2003.
Miler Luiz. Naš brat. Život kapetana Flore Sends. Beograd: Laguna, 2013.
Miller Louise. A Fine Brother: The Life of Captain Flora Sandes. Richmond: Alma Books, 2012.
Nedregotten Sørbø Marie. Irony and Idyll. Jane Austin’s “Pride and Prejudice” and “ Mansfield Park” on Screen. Amsterdam–New York: Brill/Rodopi, 2014.
Nycz Ryszard. „Wstęp. Humanistyka przyszłości”. Teksty Drugie 5 (2014).
http://tekstydrugie.pl/pl/news/item/id,71,title,2014-nr-5-Historia-ratownicza.html
Perišić Jasmina. „Priče srpske Džejn Ostin osvajaju publiku“. Glas Srpske. Web. 20.02.2015. <http://www.glassrpske.com/plus/teme/Price-srpske-Dzejn-Ostin-magnet-za-publiku/lat/160065.html>
Srbljanović Biljana. Mali mi je ovaj grob. Drama u dva dela, Beograd: Samizdat B92, 2013.
Srbljanović Biljana. „Za mały dla mnie ten grób”. Przekład Danuta Cirlić-Straszyńska. Dialog. Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej 11 (2014).
Lizenz
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license