Strach jako kategoria języka postkolonialności (wokół filmów Wojciecha Smarzowskiego: „Wesele", „Dom zły", „Róża", „Drogówka")

Abstract

Jedną z uderzających cech obrazów filmowych Wojciecha Smarzowskiego jest groza i niesamowitość ukazywanych w nich zdarzeń oraz sytuacji. Nastrój budowany przez reżysera zdaje się wykraczać poza efekt przewidziany konwencją thrillera i mieć inne niż w klasycznym kinie grozy podłoże. Poszukując odpowiedzi na pytanie o przyczyny strachu, z jakim konfrontowany jest widz tak różnych od siebie filmów, jak Wesele, Dom zły, Róża i Drogówka, autor artykułu podejmuje próbę teoretyzacji zagadnienia postkolonialnego strachu. Stawia tezę, iż ewokowana w filmach Smarzowskiego emocja stanowi medium artykulacji postkolonialnej traumy pamięci społeczeństwa, które boryka się ze swoją kolonialną przeszłością i postkolonialną teraźniejszością. Artykułując tę traumę, reżyser przeprowadza swoistą pracę pamięci w „strefie przejścia” (słowami B. Budena).