Czarno-złota tożsamość. Kaszubocentryczne periodyki „Tatczëzna” i „Òdroda”

Abstrakt

Rok 1989 i zmiany polityczne oraz społeczne w Polsce przyniosły duże możliwości
rozwoju języka i kultury kaszubskiej. Jednym z przejawów tego faktu było pojawienie się
w 1990 roku czasopisma „Tatczëzna”. Pismo wychodziło zaledwie przez rok, będąc inicjatywą
wydawniczą młodych ludzi, studentów trójmiejskich uczelni, którzy postanowili swą działalnością krzewić kaszubską podmiotowość społeczną. W decyzji o założeniu periodyku stawiali na świeżość swojego spojrzenia, emocjonalny autentyzm oraz chęć dotarcia do możliwie szerokiego środowiska Kaszubów. Inne z pism – „Òdroda” – to kaszubskojęzyczny miesięcznik istniejący od końca 1999 roku do stycznia 2006 roku. Powstanie pisma było wynikiem dyskusji nad kwestią tożsamości i narodowości kaszubskiej. W sensie głoszonych poglądów miało wymiar radykalny, zgłaszając postulaty polityczne, administracyjne i edukacyjne. Były one prezentowane z dużo większym żarem i z silniejszym ładunkiem emocji, aniżeli robiono to w głównym periodyku Kaszub o Pomorza ‒ „Pomeranii”. Na przykładzie zawartości „Tatczëzny” i „Òdrody” można zaobserwować proces wybijania się samoświadomości kaszubskiej z przestrzeni dotychczas sterowanej ideologiczną cenzurą polityczną ku coraz większej podmiotowości. Animatorzy analizowanych periodyków podjęli zadania wcześniej już realizowane przed liderów ruchu kaszubskiej tożsamości, teraz jednak wyrażali je dobitniej, nawet z pewnym radykalizmem. Za pośrednictwem publicystyki szukali możliwie dużego społecznego i politycznego wsparcia dla swoich idei, co zakończyło się częściowym sukcesem.