Słowa kluczowe
Cesarstwo Austro-Węgierskie
schyłek dziewiętnastowiecznego świata
Jak cytować
Abstrakt
Praca jest próbą pokazania, jak dwa współczesne utwory nawiązujące do formuły gatunkowej reportażu przedstawiają schyłek dziewiętnastowiecznego świata doświadczanego przez mieszkańców wielonarodowego Cesarstwa Austro-Węgierskiego (Martin Pollack) lub też w jaki sposób z jego utratą radzą sobie zwykli ludzie mieszkający na wschodnich rubieżach imperium Romanowów. Pollack patrzy na mieszkańców dawnej Galicji z perspektywy wielokulturowości i cywilizacyjnego rozwoju. Włodzimierz Pawluczuk opisuje grupę związaną z Prorokiem Ilją w perspektywie religioznawczej i antropologicznej. Obaj autorzy pokazują światy, które musiały odejść w niebyt, ale Pawluczuk widzi w nich rezerwuar wartości duchowych.
Bibliografia
Adorno Theodor, Podsumowanie rozważań na temat przemysłu kulturowego. W: Sztuka i sztuki. Przeł. K. Sauerland. Warszawa 1990, s. 13.
Głowiński Michał, Ewolucja polskiej prozy narracyjnej w XX wieku. „Nurt” 1974, nr 12.
Głowiński Michał, Gatunek literacki i problemy poetyki historycznej. W: Genologia polska. Wybór tekstów. Red. E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik, M. Tatara. Warszawa 1983.
Jawłowska Aldona, Wolność w systemie zniewolenia. Rozmowy o polskiej kontrkulturze. Warszawa, Wydawnictwo UW 2008.
Levi-Strauss Claude, Smutek tropików. Przeł. A. Steinsberg, Warszawa, PIW 1966.
Mackiewicz Józef, Bunt rojstów. Wilno 1938.
Naganowski Egon, Podróż bez końca. O życiu i twórczości Roberta Musila. Kraków, Wydawnictwo Literackie 1980, s. 278.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiżu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim, z mapą Galicyi i 250 ilustracyami. Lwów 1914.
Orłowski Hubert, Warmia z oddali. Odpominanie. Olsztyn 2000.Witryna internetowa: http://www.amazon. de/Galizien-verschwundene-Ostgaliziens-Bukowina-taschenbuch/dp/3458344470 (data dostępu: 28 IV 2013).
Ossendowski Ferdynand, Huculszczyzna. Gorgany i Czarnohora. Poznań 1936.
Pawluczuk Włodzimierz, Wierszalin. Reportaż o końcu świata trzydzieści lat później. Białystok, Biblioteka Kartek 1999.
Pawluczuk Włodzimierz, Wierszalin. Reportaż o końcu świata. Warszawa 1983.
Pollack Martin, Po Galicji. O chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat, którego nie ma. Przeł. A. Kapacki. Wołowiec, Czarne 2007.
Pollack Martin, Cesarz Ameryki. Wielka Ucieczka z Galicji. Przeł. K. Niedenthal. Wołowiec, Czarne 2012.
Pruszyński K., Kiełkowanie na bagnie. W: Podróż po Polsce, Warszawa 1937.
Roth Joseph, Marsz Radetzky’ego. Przeł. W. Kragen. Kraków, Austeria 1995.
Shore Marci, Kosmopolityzm, awangarda i utracona naiwność Europy środkowej, w: Nowoczesność jako źródło cierpień. Przeł. M. Sutowski. Warszawa, Krytyka Polityczna 2012.
Vincenz Stanisław, Prawda starowieku. Obrazy, dumy i gawędy z Wierchowiny Huculskiej. Sejny, Pogranicze 2002.
Wereszycki Henryk, Historia Austrii. Wrocław 1972, s. 301.
Wiegandt Ewa, „po”, w: Z perspektywy końca wieku. Studia o literaturze i jej kontekstach. Red. J. Abramowska, A. Brodzka. Poznań, Rebis 1997.
Wiegnadt Ewa, Austria Felix, czyli o micie Galicji w polskiej prozie współczesnej. Poznań, Bene Nati 1997.
Wildstein Bronisław, Mistrz. Warszawa, świat książki 2004.
http://www.kresy.pl/publicystyka,omowienia?zobacz/pollack-oprowadza-pogalicji-1 (data dostępu: 28 IV 2013).
Wyka Kazimierz, Dwugłos o Schulzu. „Ateneum” 1939, nr 1.
Zweig Stefan, Świat wczorajszy. Przeł. M. Wisłowska. Warszawa, PAX 1957, s. 158.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license