Słowa kluczowe
postkomunizm
Ukriana
imperium sowieckie
wewnętrzny kolonializm
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł broni użyteczności podejścia postkolonialnego do studiów nad różnorakimi procesami, zachodzącymi w krajach postkomunistycznych, które przez dekady należały do zewnętrznych lub wewnętrznych części imperium sowieckiego. Artykuł wykazuje w szczególności, jak niektóre zjawiska na postsowieckiej Ukrainie mogą być lepiej zrozumiane w kontekście rosyjsko-sowieckiego kolonializmu wewnętrznego oraz jak całkowita ukraińska ambiwalencja i wyrazisty regionalizm wynikają historycznie z różnych typów kolonizacji w różnych regionach. Autor mimo wszystko nalega na czytelne uznanie istotnych ograniczeń podejścia postkolonialnego, które wynikają przede wszystkim z nieobecności czynnika rasistowskiego w sowieckim imperializmie – komponentu, który jest kluczowy dla klasycznej sytuacji (post)kolonialnej i fundamentalnie odróżnia ją od sytuacji sowieckiej w kwestii całkowitego wykluczenia/potencjalnego wykluczenia podporządkowanych narodów. W rezultacie, cała przydatność teoretyzowania postkolonialnego do analizowania postkomunistycznego świata nie powinna powstrzymywać badaczy od uznania jej
jedynie częściowej i warunkowej przydatności, wymagającej ograniczeń, autorefleksji i samokontroli.
Bibliografia
Grabowicz Oxana, The Legacy of Colonialism and Communism in Ukraine: Some Key Issues. “Perspectives on Contemporary Ukraine” 1995, nr 2.
Grabowicz Oxana, The Legacy of Colonialism and Communism in Ukraine: Some Key Issues. “Arka” 1994, nr 2.
Hechter Michael, Internal Colonialism: The Celtic Fringe in British National Development, 1536–1966. London 1975, p. XVI–XVII.
Motyl Alexander, Soviet-Style Imperialism & the Ukrainian Language. “World Affairs Journal” 11.02.2013; http://www.worldaffairsjournal.org/blog/alexander-j-motyl/soviet-style-imperialism-ukrainian-lan guage.
Carey Henry F., Raciborski Rafał, Postcolonialism: A Valid Paradigm for the Former Sovietized States and Yugoslavia? “East European Politics & Societies” 2004, nr 2.
Korek Janusz, Central and Eastern Europe from a Postcolonial Perspective. In: From Sovietology to Postcoloniality. Poland and Ukraine from a Postcolonial Perspective. Ed. J. Korek. Huddinge 2007.
Fiut Aleksander, In the Shadows of Empires. Postcolonialism in Central and Eastern Europe – Why Not? Ibidem.; Postcolonialism/Postcommunism: Intersections and Overlaps. Ed. M. Bottez et al. Bucharest 2011.
Tlostanova Madina, Postsocialist ≠ Postcolonial? On Post-Soviet Imaginary and Global Coloniality. “Journal of Postcolonial Writing” 2012, nr 2.
Scheibner Tamás, Okres postkolonialny czy postkolonialna Europa Wschodnia i Środkowa? “Porównania” 2009, nr 6.
Moore David Chioni, Is the Post- in Postcolonial the Post- in Post-Soviet? Toward a Global Postcolonial Critique. “PMLA” 2001, nr 1, p. 117.
Snyder Timothy, Bloodlands. New York 2010.
Carothers Thmoas, The End of the Transition Paradigm. “Journal of Democracy” 2002, nr 2.
Putnam Robert D., Making Democracy Work. Princeton 1993.
Kołodziejczyk Dorota, Sandru Cristina, Introduction: On colonialism, communism and East-central Europe – some reflections. “Journal of Postcolonial Writing” 2012, nr 2, p. 113.
Martin Terry, An Affirmative Action Empire: The Soviet Union as the Highest Form of Imperialism. In: Suny R. G., Martin T. (eds.), A State of Nations: Empire and Nation-Making in the Age of Lenin and Stalin. Oxford 2001.
Hirsch Francine, Empire of nations: ethnographic knowledge & the making of the Soviet Union. Ithaca 2005.
Величенко C., Чи була Україна російською колонією? Деякі зауваження щодо поняття колоніялізм. “Україна модерна” 2009, nr 3.
Slezkine Yuri, Arctic Mirrors: Russia and the Small Peoples of the North. Ithaca 1994.
Layton Susan, Russian Literature and Empire: Conquest of the Caucasus from Pushkin to Tolstoy. Cambridge 1994.
Sandru Cristina, Worlds Apart? A Postcolonial Reading of Post-1945 East-Central European Culture. Cambridge 2012.
Kappeler Andreas, Mazepintsy, Malorossy, Khokhly: Ukrainians in the Ethnic Hierarchy of the Russian Empire. In: Culture, Nation, and Identity. Ed. A. Kappeler et al. Edmonton 2003.
Motyl Alexander, Will the NonRussians Rebel? Ithaca 1987.
Weber Eugen, Peasants into Frenchmen: The Modernizarion of Rural France, 1870–1914. Stanford 1974.
Миллер A., “Украинский вопрос” в политике властей и русском общественном мнении (вторая половина XIХ века).С.-Петербург 2000.
Riabchuk Mykoła, The Ukrainian ‘Friday’ and the Russian ‘Robinson’: The Uneasy Advent of Postcoloniality. “Canadian American Slavic Studies” 2010, nr 1–2.
Etkind Alexander, Internal Colonialism. Cambridge 2011.
Эткинд А., et al. (ред.), Там, внутри. Практики внутренней колонизации в культурной истории Росссии. Москва 2012.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license