Słowa kluczowe
przesiedlenia
pamięć
migracje
wielokulturowość
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dotyczy polskiej literatury o przesiedleniach na tzw. Ziemie Odzyskane. W wyniku zmiany granic państwowych Polski w 1945 roku doszło do masowych migracji, często o charakterze przymusowym. Migranci mieli stworzyć homogeniczne społeczeństwo, toteż w literaturze dotyczącej osadnictwa raczej unikano negatywnych reprezentacji tygla kulturowego. W artykule zaprezentowano wybrane obszary, które zostały zepchnięte na margines pamięci zbiorowej: kresową odrębność części osadników, konflikty między przesiedleńcami oraz autonomię grup etnicznych.
Bibliografia
Literatura podmiotu
Auderska, Halina. Ptasi gościniec. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987.
Bukowiecka-Kruszona, Natalia. Rubież. Gorzów Wielkopolski: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości, 1998.
Brzoza, Jan. Ziemia. Katowice: Śląsk, 1956.
Newerly, Igor. Archipelag ludzi odzyskanych. Warszawa: Czytelnik, 1952.
Olczak, Janusz. Siwe skrzydła. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1971.
Panas, Henryk. Grzesznicy. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1981.
Paukszta, Eugeniusz. Trud ziemi nowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1948.
Paukszta, Eugeniusz. Wszystkie barwy codzienności. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1961.
Srokowski, Stanisław. Repatrianci. Warszawa: Czytelnik, 1988.
Trziszka, Zygmunt, Dom nadodrzański. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie: 1968.
Trziszka, Zygmunt. Dać drapaka. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie: 1983.
Żukrowski, Wojciech. Skąpani w ogniu. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony, 1982.
Literatura przedmiotu
Augé, Marc. Formy zapomnienia. Przeł. Anna Turczyn. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
Bakuła, Bogusław. „Między wygnaniem a kolonizacją. O kilku odmianach polskiej powieści migracyjnej w XX wieku (na skromnym tle porównawczym”. Narracje migracyjne w literaturze XX i XXI wieku. Red. H. Gosk. Kraków: Universitas, 2012. S. 161-192.
Budrewicz, Tadeusz. Zygmunt Trziszka. Plebej na rozdrożu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1993.
Czermińska, Małgorzata. „Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki”. Teksty Drugie 5 (2011). S. 183-200.
Erll, Astrid. „Literatura jako medium pamięci zbiorowej”. Przeł. Magdalena Saryusz-Wolska. Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Red. M. Saryusz-Wolska. Kraków: Universitas, 2009. S. 211-248.
Golka, Marian. Pamięć społeczna i jej implanty. Warszawa: Scholar, 2009.
Iwasiów, Inga, „Hipoteza powieści neo-post-osiedleńczej”. Narracje migracyjne w literaturze XX i XXI wieku. Red. H. Gosk. Kraków: Universitas, 2012. S. 209-224.
Jarzębski, Jerzy. W Polsce czyli wszędzie. Szkice o polskiej prozie współczesnej. Warszawa: Pen, 1992.
Mikołajczak, Małgorzata. Zbliżenia. Studia i szkice poświęcone literaturze lubuskiej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ, 2011.
Nijakowski, Lech. Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Warszawa: Scholar, 2006.
Nijakowski, Lech. Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, 2008.
Rybicka, Elżbieta, „Pamięć i miasto. Palimpsest vs. pole walki”, Teksty Drugie 5 (2011). S. 201-222.
Rybicka, Elżbieta. Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas, 2014.
Strzyżewski, Tomasz. Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Scholar, 2015.
Srokowski, Stanisław. „Motywy biograficzne w moich książkach kresowych”. Świat Kresów II Rzeczypospolitej w literaturze i sztuce. Red. M. Jazownik, L. Jazownik. Zielona Góra: Księgarnia Akademicka, 2014. S. 219-221
Szydłowska, Joanna. Narracje pojałtańskiego Okcydentu. Literatura wobec pogranicza na przykładzie Warmii i Mazur (1945-1989). Olsztyn: Wydawnictwo UMK, 2013.
Traba, Robert. „Procesy zbiorowego pamiętania i zapominania. Trzy przypadki i ich konsekwencje dla badania pamięci zbiorowej”. Pamięć i afekty. Red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2014. S. 367-394.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license