Słowa kluczowe
mapa
wyobraźnia polityczno-kulturowa
Europa Środkowa
Skandynawia
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł stanowi propozycję potraktowania literatury jako matrycy wyobraźni zbiorowej. Podstawą omówienia jest proza polska okresu 1986–2016, a teza główna mówi, że kultura polska dotarła do krańców wyobraźni geograficznej. Jest to rezultatem wyprowadzki z dotychczasowych większych całości, do których Polska należała bądź do których dążyła (osłabienie obecności w Unii Europejskiej, zniknięcie Europy Środkowej, zahamowanie procesu orientowania się na skandynawski model państwa i kultury obywatelskiej, kryzys w stosunkach z Litwą, Białorusią i Ukrainą). Osłabianie bądź zrywanie więzi z państwami sąsiedzkimi prowadzi do czterostronnej izolacji – czyli wspomnianych krańców wyobraźni geograficznej. Wyjście z impasu byłoby możliwe pod warunkiem wypracowania nowych narracji łączących Polskę z kulturami sąsiedzkimi i osadzających nasz kraj na europejskiej mapie.
Bibliografia
Bałus, Wojciech. Mundus melancholicus. Melancholiczny świat w zwierciadle sztuki. Kraków: Universitas, 1996.
Bieńczyk, Marek. Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa: Sic!, 1998.
Ciesiołkiewicz, Paweł. Pamięć zbiorowa w dyskursie publicznym. Analiza polskiej debaty na temat wypędzenia Niemców po drugiej wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno, 2012.
Czapliński, Przemysław. Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016.
Czarnecki, Marcin. Dzieci Norwegii. O państwie (nad)opiekuńczym. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
Esser, Heinz. Die Hölle von Lamsdorf. Dülmen: Laumann-Verl.-Ges, 1969.
Isakowicz-Zaleski, Fr. Interview by Jacek Gądek. “Polityka zakłamywania historii niczego nie daje.” onet.wiadomości from 07.20.2013, https://tinyurl.com/ydg2v54p. Accessed 12 October 2013.
Kaczyński, Jarosław. Interview by Katarzyna Gójska-Hejke and Tomasz Sakiewicz. “Przystąpmy do obrony atomowej”. Gazeta Polska, https://tinyurl.com/y7ud42dr. Accessed 2 August 2017.
Kalicki, Włodzimierz. “Długie pojednanie.” Ostatni jeniec wielkiej wojny. Polacy i Niemcy po 1945 roku. Ed. Włodzimierz Kalicki. Warszawa: W. A. B. i Fundacja im. Friedricha Eberta, Przedstawicielstwo w Polsce, 2002.
Kłoczowski, Jerzy. Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza. Warszawa: PIW, 1998.
Kuczyńska, Alicja. Piękny stan melancholii. Filozofia niedosytu i sztuka. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, 1999.
Kundera, Milan. “Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej.” Trans. M. L. [Maryla Laurent?]. Zeszyty Literackie 5 (1984).
Lipski, Jan Józef. Powiedzieć sobie wszystko … Eseje o sąsiedztwie polsko-niemieckim Ed. Georg Ziegler. Gliwice, Warszawa: Wydawnictwo Polsko-Niemieckie, 1996.
Łuszczyna, Marek. Mała zbrodnia. Polskie obozy koncentracyjne. Kraków: Znak, 2017.
Madajczyk, Piotr. Na drodze do pojednania. Wokół orędzia do biskupów niemieckich z 1965 roku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
Mieroszewski, Juliusz, “Rosyjski ‘kompleks polski’ i obszar ULB.” Kultura (paryska) 9 (1974): 3–14.
Nowak, Edmund. Cień Łambinowic. Próba rekonstrukcji dziejów obozu pracy w Łambinowicach 1945–1946. Opole: Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach, Opole, 1991.
Nowak, Włodzimierz. Obwód głowy. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2007.
Pflüger Friedbert, Lipscher Winfried and Holzer, Jerzy, eds. Od nienawiści do przyjaźni. O problemach polsko-niemieckiego sąsiedztwa. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 1994.
Poczobut, Andrzej. “Biełsat do zamknięcia?” Gazeta Wyborcza, https://tinyurl.com/ycfpxgq2. Accessed 18 December 2016.
Pollack, Martin, ed. Sarmackie krajobrazy. Głosy z Litwy, Białorusi, Ukrainy, Niemiec i Polski. Wołowiec: Czarne, 2006.
Portnov, Andriy. “Class of Victimhoods.” Dziennik Opinii – Krytyka Polityczna, https://tinyurl.com/y7apo5ur. Accessed 29 December 2016.
Rudnicki, Janusz. “Spowiedź mordercy Ignacego Szypuły zanim wypadł przez balkon i zabił się.” Krytyka Polityczna 7.8 (2005).
Rymkiewicz, Jarosław Marek. Kinderszenen, Warszawa: Sic!, 2008.
Smoleński, Paweł. “Zniszczono cmentarz w Hucie Pieniackiej. Gdzie dwóch się kłóci, tam Rosja korzysta.” Gazeta Wyborcza, https://tinyurl.com/y8gvdm24. Accessed 1 October 2017.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license