Słowa kluczowe
ludzie
zwierzęta
rzeczy
realizm
natura
Jak cytować
Abstrakt
Powieść Reymonta sytuuje ludzi, zwierzęta, rośliny w jednym porządku – porządku natury. Jednak relacje pomiędzy ludźmi a zwierzętami mienią się ambiwalencjami. Z jednej strony dostrzec można somatyczną wspólnotę między kobietami a krowami, będącą podstawą współodczuwającej troski o innego i ujawniającą się w formach czułości. Z drugiej zaś strony powieść opisuje sceny spontanicznego i bezmyślnego okrucieństwa wobec przede wszystkim dzikich zwierząt: srok, zająców, żołny (oślepionej smołą) etc. oraz wyraźnej ich reifikacji (zwierzę-„mechaniczna” zabawka). Celem artykułu jest zatem opisanie złożonego i niejednoznacznego charakteru międzygatunkowych relacji.
Bibliografia
Acampora R. Ralph (2013), O cielesnym współodczuwaniu, przeł. Dorota Chabrajska, „Ethos”, nr 2, s. 133–155.
Bakke Monika (2011), Studia nad zwierzętami: od aktywizmu do akademii i z powrotem?, „Teksty Drugie”, z. 3, s. 193–204.
Barcz Anna (2016), Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
Bettelheim Bruno (1985), Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, przeł. i oprac. Danuta Danek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Brach-Czaina Jolanta (2018), Szczeliny istnienia, Dowody na Istnienie, Warszawa.
Budrewicz Tadeusz (2017), Status Rocha w „Chłopach”, w: „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, red. Mateusz Bourkane i in., Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 168–187.
Kielak Olga (2020), Zwierzęta domowe w języku i kulturze. Studium etnolingwi styczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Lejman Jacek (2013), Filozoficzne źródła naszego stosunku do zwierząt, „Ethos”, nr 102, s. 67–95.
Linzey Andrew (2010), Teologia zwierząt, przeł. Wiktor Kostrzewski, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Potocki Antoni (1912), Polska literatura współczesna. Część II: Kult jednostki 1890–1910, O. Gebethner i Wolff, Warszawa.
Reymont Władysław (1991), Chłopi, t. 1–2, oprac. Franciszek Ziejka, Zakład Na rodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Rittner Tadeusz (1906), „Chłopi”, „Świat”, nr 27, s. 1.
Sztachelska Jolanta (1997), „Reporteryje” i reportaże. Dokumentarne tradycje polskiej prozy w 2 poł. XIX i na pocz. XX wieku (Prus – Konopnicka – Dygasiński – Reymont), Wydawnictwo Filii Uniwersytetu Warszawskiego, Białystok.
Tatarowski Lesław (2002), Człowiek – kultura – sacrum. O Chłopach Reymonta, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Utkowska Beata (2004), Poza powieścią. Małe formy epickie Reymonta, Universitas, Kraków.
Wolfe Cary (2013), Animal studies, dyscyplinarność i post(humanizm), przeł. Karolina Krasuska, „Teksty Drugie”, z. 1–3, s. 125–153.
Wyka Kazimierz (1979), Reymont, czyli ucieczka do życia, oprac. Barbara Koc, PIW, Warszawa.
Licencja
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license