Słowa kluczowe
współczesna proza polska
feminizm
migracja
trauma historyczna
transkulturacja
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest analizą komparatystyczną dwóch współczesnych powieści, Chmurdalii Joanny Bator i Caramelo Sandry Cisneros, uwzględniającą podobieństwo w konstrukcji tożsamości głównych postaci kobiecych. Obie autorki koncentrują się na młodych kobietach (Joanna Bator na Dominice Chmurze, a Sandra Cisneros na Celayi Reyes), które wyruszają w podróż umożliwiającą im feministyczne samopoznanie poprzez przekraczanie granic geograficznych, historycznych i kulturowych. Autorka artykułu udowadnia, że pomimo oczywistych różnic pomiędzy Polską a Meksykiem, bohaterki Bator i Cisneros buntują się przeciwko temu samemu dziedzictwu katolickiej kultury patriarchalnej w swoich krajach ojczystych, zbudowanemu wokół nacjonalistycznych wizji historii i kanonu literackiego. Stopniowo autorkom Chmurdalii i Caramelo udaje się przepracować traumę historyczną poprzez rekonstrukcję figury doppelgangera i wypracowanie transkulturowej tożsamości feministycznej. Autorka artykułu wykorzystuje nie tylko odniesienia do motywów autobiograficznych w prozie Bator i Cisneros, ale również transnarodowe teorie tożsamości autorstwa Zygmunta Baumana i Amaryll Chanady.
Bibliografia
Alumbach, Heather. “Narrative Coyotes: Migration and Narrative Voice in Sandra Cisneros’ Caramelo.” MELUS 35.1 (2010): 53–75. DOI: https://doi.org/10.1353/mel.0.0070
Anderson, Benedict. Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. New York: Verso Books, 2016.
Anzaldúa, Gloria. The Gloria Anzaldúa Reader. Ed. A.Keating. Durham-London: Duke University Press, 2009. DOI: https://doi.org/10.1215/9780822391272
Bator, Joanna. Chmurdalia. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2019.
Bator, Joanna. Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Filozoficzne dylematy feministek “drugiej fali.” Gdańsk: słowo/obraz/terytoria, 2001.
Bator, Joanna. Piaskowa góra. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2019.
Bator, Joanna. Wyspa Łza od nowa. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2020.
Bauman, Zygmunt. Liquid Fear. Cambridge: Polity Press, 2006.
Bauman, Zygmunt. Retrotopia. Cambridge: Polity Press, 2007.
Benjumea, P. “Caramelo.” Journal of Latinos and Education 2.4 (2003): 255–256. DOI: https://doi.org/10.1207/S1532771XJLE0204_7
Brandotti, Rosi. Nomadic Subjects. Embodiment and Sexual Difference in Contemporary Feminist Theory. New York: Columbia University Press, 2011.
Burzyńska, Anna, Michał Paweł Markowski. Teorie literatury XX wieku. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.
Chanady, Amaryll. “The Trans-American Outcast and Figurations of Displacement.” Comparative Literature 61.3 (Summer 2009): 335–345. DOI: https://doi.org/10.1215/00104124-2009-020
Cisneros, Sandra. A House of My Own. Stories from My Life. New York: Alfred A.Knopf, 2015.
Cisneros, Sandra. Caramelo. New York: Vintage Contemporaries, 2002.
Cisneros, Sandra. Women Hollering Creek, Random House, New York, 1991.
Czapliński, Przemysław. Poruszona mapa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016.
Domańska, Ewa. “Autofikcja Joanny Bator.” Teksty drugie 2–3 (2003): 336–345.
Duda, Maciej. “Ciemne i jasne. Tożsamościowe zmagania straumatyzowanych bohaterek Joanny Bator.” Czas Kultury 4 (2021): 138–148.
Ganz, Robin. Border Crossing and Beyond, MELUS 19.1 (1994): 19–29. DOI: https://doi.org/10.2307/467785
Głowa, Wioletta. “Nomadyzm kobiecy jako wariant drogi do/ku wolności w powieściach Joanny Bator.” Świat tekstów. Rocznik Słupski 17 (2019): 151–164.
Janion, Maria. Niesamowita słowiańszczyzna. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007.
Kurkiewicz, Juliusz. “Saga na opak.” Gazeta Wyborcza 1 June 2010. Accessed 1 June 2021.
Paz, Octavio. Labirynt samotności. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1991.
Quintana. A. E. “Borders Be Damned. Creolizing Literary Relations.” Cultural Studies 13.2 (1999): 358–366. DOI: https://doi.org/10.1080/095023899335338
Rebolledo, Diana Tey. Women Singing in the Snow: A Cultural Analysis of Chicana Literature. Tucson: The University of Arizona Press, 1995.
Ugrešić, Dubravka. Lis. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017.
Vásquez, D. T. Triangulations. Narrative Strategies For Narrating Latino Identity. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2011. DOI: https://doi.org/10.5749/minnesota/9780816673261.001.0001
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Gondor-Wiercioch
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license