Słowa kluczowe
Central Europe
individual memory
collective memory
World War II
emigration
Jak cytować
Abstrakt
The paper deals with the topic of refugees in three prose works by the following authors: Avant que les ombres s’effacent (Before the Shadows Dissipate) by the Haitian writer Louis-Philippe Dalembert, Où passe l’aiguille (Where the Needle Fits) by the French author Véronique Mougin and Symfonie o novém světě (Symphony of the New World) by the Czech writer Lenka Horňáková-Civade. The study aims at a comparative and transcultural analysis of the key attributes with which exile and traumatic departure from the dynamically changing Central Europe of the mid-20th century are associated. Further, attention is paid to representations of the trauma of wars and conflicts as well as geopolitical transformations in order to compare literary techniques and practices in the (re)mediation of cultural, national or ethnic identities and their memory. Finally, the paper deals with the construction of the image of the other, the alterity, the new exilic home through the individual perspectives of the protagonists of each novel.
Bibliografia
Dalembert, Louis-Philippe. Avant que les ombres s'effacent. Paris: Sabine Wespieser, 2017.
Horňáková-Civade, Lenka. Symfonie o novém světě. Praha: Argo, 2020.
Mougin, Véronique. Kudy projde jehla. Praha: Argo, 2019.
Assmann, Jan. Kultura a paměť: písmo, vzpomínka a politická identita v rozvinutých kulturách starověku. Praha: Prostor, 2001.
“Kolektivní paměť a kulturní identita.” Paměť a trauma pohledem humanitních věd: komentovaná antologie teoretických textů. Ed. Alexander Kratochvil. Praha: Ústav pro českou literaturu AV ČR, 2015. 50–61.
Bibó, István. “Deformace politické kultury ve střední a východní Evropě.” V kleštích dějin: střední Evropa jako pojem a problém. Ed. Jiří Trávníček. Brno: Host, 2009. 17–30.
Borst Julia, Ueckmann Natascha. “Le Sud global et la Shoah: perspectives littéraires de Michèle Maillet, de Nathacha Appanah et de Louis-Philippe Dalembert.” French Studies 75 (2021): 237–256. DOI: https://doi.org/10.1093/fs/knab035
Caruthová, Cathy. “Trauma a historie.” Paměť a trauma pohledem humanitních věd: komentovaná antologie teoretických textů. Ed. Alexander Kratochvil. Praha: Ústav pro českou literaturu AV ČR, 2015. 123–132.
Davies, Norman, Moorhouse Roger. “Návraty střední Evropy.” V kleštích dějin: střední Evropa jako pojem a problém. Ed. Jiří Trávníček. Brno: Host, 2009. 100–111.
Erllová, Astrid. “Literárněvědné koncepty paměti.” Paměť a trauma pohledem humanitních věd: komentovaná antologie teoretických textů. Ed. Alexander Kratochvil. Praha: Ústav pro českou literaturu AV ČR, 2015. 190–206.
Kowalewski, Zbigniew Marcin. To nie jest kraj dla wolnych ludzi. Sprawa polska w rewolucji haitańskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2025.
Kratochvil, Alexander. “Literary stories: cultural memory.” Bohemica litteraria 16.2 (2013): 7–19
Kundera, Milan. “The tragedy of central Europe.” The New York Review of Books 31.7 (1984): 33–38.
Le Goff, Jacques. Paměť a dějiny. Praha: Argo, 2007.
Lotman, Jurij Michajlovič. Štruktúra umeleckého textu. Bratislava: Tatran, 1990.
Nora, Pierre. “Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire.” Representations 26 (1989): 7–24. DOI: https://doi.org/10.2307/2928520
Ricoeur, Paul. La mémoire, l’histoire, l’oubli. Paris: Seuil, 2000.
Šidák, Pavel. Úvod do studia genologie: teorie literárního žánru a žánrová krajina. Praha: Akropolis, 2013.
Šidáková Fialová, A., Scheibner, T., & Németh Vítová, L.“Foreword. Literature of Central Europe in the New Millennium.” Porównania 27(2) (2020): 10–21. DOI: https://doi.org/10.14746/por.2020.2.1
Šubrt, Jiří, Pfeiferová Štěpánka. “Kolektivní paměť jako předmět historicko-sociologického bádání.” Historická sociologie 2.1 (2010): 9–29. DOI: https://doi.org/10.14712/23363525.2017.62
Tomáš, Filip. “Humoristická – pokud je to možné – reprezentace holokaustu.” Šoa v české literatuře a v kulturní paměti. Ed. Jiří Holý et al. Praha: Akropolis, 2011. 255–288.
Trávníček, Jiří. “Zrození střední Evropy z ducha.” V kleštích dějin: střední Evropa jako pojem a problém. Ed. Jiří Trávníček. Brno: Host, 2009. 243–304.
Wachtel, Nathan. La vision des vaincus, les Indiens du Pérou devant la conquête espagnole. Paris: Gallimard, 1971.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Karel Střelec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license