Uchodźcy i przestrzeń w polskich reportażach literackich. Obóz jako przestrzeń stanu wyjątkowego, nagie miasto i nie-miejsce.
Okładka czasopisma Porównania, tom 38, nr 2, rok 2025, tytuł Doświadczenie uchodźstwa i jego obrazy
PDF

Słowa kluczowe

uchodźcy
reportaż
obóz dla uchodźców
przestrzeń stanu wyjątkowego
nagie miasto
nie-miejsce

Jak cytować

Zawisza, A. (2025). Uchodźcy i przestrzeń w polskich reportażach literackich. Obóz jako przestrzeń stanu wyjątkowego, nagie miasto i nie-miejsce. Porównania, 38(2), 385–396. https://doi.org/10.14746/por.2025.2.20

Abstrakt

Celem artykułu było zbadanie, w jaki sposób polski reportaż literacki przedstawia przestrzeń obozów dla uchodźców. Wśród analizowanych książek znalazły się Kontener Katarzyny Boni i Wojciecha Tochmana (2014) oraz Najważniejszy wrzesień świata. Kronika niezauważonego ludobójstwa na Rohingach Marka Rabija (2019). Kluczowymi kategoriami interpretacyjnymi, stosowanymi podczas analizy przestrzeni obozów dla uchodźców były przestrzeń stanu wyjątkowego Giorgio Agambena, nagie miasto Michela Agiera oraz nie-miejsce Michela Augé.

https://doi.org/10.14746/por.2025.2.20
PDF

Bibliografia

Agamben, D. (2008). Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie. Tłum. M. Salwa. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Agier, M. (2011). Managing the Undersirables. Refugee Camps and Humanitarian Government. Cambridge: Polity Press.

Augé, M. (2011). Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Tłum. R. Chymkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Boni, K., Tochman, W. (2014). Kontener. Warszawa: Agora.

Bourdieu, P. (2015). Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. Tłum. A. Zawadzki. Kraków: Universitas.

Domosławski, A. (2017). Wykluczeni. Warszawa: Wielka Litera.

Diken, B. (2011). Od obozów dla uchodźców do osiedli grodzonych. Biopolityka i koniec miasta. Praktyka Teoretyczna, 2-3/2011. DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2011.3.3

Goffman, E. (2011). Instytucje totalne : o pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Tłum. O. Waśkiewicz, J. Łaszcz. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kugiel, P. (2020). Przedłużający się kryzys humanitarny Rohingów w Bangladeszu i perspektywy jego rozwiązania, Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, nr 44 (1976) z 13 marca 2020 r., https://tinyurl.com/yc5bb34v, [dostęp: 28.02.2025].

Malkki, L. H. (2024). Uchodźcy i uchodźstwo: od „studiów uchodźczych” do narodowego porządku rzeczy. Lud, t. 108, 2024, s. 222-269. DOI: https://doi.org/10.12775/lud108.2024.10

Rabij, M. (2019). Najważniejszy wrzesień świata. Kronika niezauważonego ludobójstwa na Rohingach. Warszawa: Wydawnictwo WAB.

Rohingya Emergency, https://tinyurl.com/2v6du8eu, [dostęp: 28.02.2025].

Rybicka, E (2014). Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas.

Sturis, D. (2021). Zachód Słońca na Santorini. Ciemniejsza strona Grecji. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

UNHCR: Mid-Year Trends 2024, https://www.unhcr.org/mid-year-trends-report-2024, [dostęp 24.04.2025].

USA for UNHCR, The UN Refugee Agency: Regufee Camps Explained, https://www.unrefugees.org/news/refugee-camps-explained/, [dostęp 24.04.2025].

Żyrek-Horodyska, E. (2019). Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu. Karaków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.