Melchior Wańkowicz a cenzura. Próba analizy na przykładzie „Ziela na kraterze”, „Na tropach Smętka” oraz fragmentów „Znowu siejemy w Polsce B”
Journal cover , volume 37, no. 1, year 2025
PDF (Język Polski)

Ключевые слова

Wańkowicz
cenzura
reportaż

Как цитировать

Nowak, G. (2025). Melchior Wańkowicz a cenzura. Próba analizy na przykładzie „Ziela na kraterze”, „Na tropach Smętka” oraz fragmentów „Znowu siejemy w Polsce B”. Porównania, 37(1), 333–345. https://doi.org/10.14746/por.2025.1.22

Аннотация

W opracowaniu ukazano niektóre z metod działania instytucjonalnej i redakcyjnej cenzury prewencyjnej w okresie PRL wobec wybranych dzieł Melchiora Wańkowicza, wydanych po raz pierwszy w okresie międzywojennym lub na emigracji. Z analizy porównawczej względem pierwotnych tekstów publikacji wynika, iż w latach 1958-1989 nie były to wyłącznie polityczne ingerencje komunistycznego aparatu kontroli, ale również intencjonalne działania zespołów redakcyjnych w wydawnictwach, odpowiedzialnych za kolejne edycje książek znanego pisarza. W artykule wskazano najbardziej reprezentatywne przykłady. Pełne, nieocenzurowane i nieprzeredagowane wydania tych książek pojawiły się na polskim rynku wydawniczym dopiero w pierwszej dekadzie XXI wieku.

https://doi.org/10.14746/por.2025.1.22
PDF (Język Polski)

Библиографические ссылки

[b.a.] (1923), Nowy szef Wydz. Pras. M.S. Wewn., „Tygodnik Ilustrowany”, nr 10, s. 160.

Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r., (2002), Nortom, Wrocław.

Oracki Tadeusz (1959), Melchior Wańkowicz, „Na tropach Smętka”, Warszawa 1958, „Czytelnik”, 8o, s. 440, 3 nlb. (wydanie 10?) [recenzja], „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie”, nr 3, s. 341–344.

Sukertowa-Biedrawina Emilia (1965), Dawno niedawno. Wspomnienia, Pojezierze, Olsztyn.

Wańkowicz Melchior (1937), Na tropach Smętka, Biblioteka Polska, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1951), Ziele na kraterze, Roy Publishers, New York.

Wańkowicz Melchior (1957), Ziele na kraterze, PAX, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1958), Na tropach Smętka, Czytelnik, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1959), Ziele na kraterze, PAX, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1960), Ziele na kraterze, PAX, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1961), Tędy i owędy, Iskry, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1965), Ziele na kraterze, PAX, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1969), „Notka” dot. rękopisów M.W., w: tegoż, Liderszyp w międzyepoce [maszynopis], Ossolineum, Wrocław.

Wańkowicz Melchior (1981a), Karafka Lafontaine’a, t. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Wańkowicz Melchior (1981b), Anoda i katoda, t. 1: Było to dawno, wybór i oprac. Tomasz Jodełka-Burzecki, PIW, Warszawa.

Wańkowicz Melchior (1988), Na tropach Smętka, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Westfal Stanisław (1954), Pielę „Ziele”, „Kultura”, Paryż, nr 1–2, s. 204–215.

Kurzyna Mieczysław (1975), O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko, PAX, Warszawa.

Nowak Grzegorz (2011), Posłowie, w: Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze, oprac. Grzegorz Nowak, Prószyński i S-ka, Warszawa.

Nowak Grzegorz (2022), Posłowie, w: Melchior Wańkowicz, Na tropach Smętka, oprac. Grzegorz Nowak, Księży Młyn, Łódź.