Ključne besede
teoria postkolonialna
język
relacje polsko-niemieckie
Kako citirati
Povzetek
Czy podrzędny potrafi mówić? – pytała Gayatri Spivak. Kto zezwala mówić? Kto – i czy w ogóle – słucha? Badaczka wprowadza kategorie mówienia i słuchania, niezwykle przydatne do badania literatury. W artykule przeanalizowano pod tym kątem książki należące do niemieckiej literatury najnowszej, będące relacjami z podróży do Polski. Istotny jest tu problem braku znajomości języka polskiego wśród podróżujących i jego wpływu na charakter, zawartość oraz wiarogodność relacji. Obfitego materiału do badań na ten temat dostarczają najnowsze niemieckie podróże literackie, niewyeksplorowane badawczo: Petra Reski, Ein Land so weit, 2000; Tina Stroheker, Polnisches Journal. Aufzeichnungen von unterwegs, 1998.
Literatura
Spivak Gayatri Chakravorty, Czy podporządkowani inni mogą przemówić? „Krytyka Polityczna” 2011, nr 24–25, s. 196–239.
Sommerfeld Beathe, Komparatystyka w Niemczech – wyzwania i perspektywy. W: Komparatystyka dzisiaj, t. I. Problemy teoretyczne. Kraków, Universitas 2010, s. 39.
do Mar Castro Varela Maria, Dhawan Nikita, Postkoloniale Theorie. Eine kritische Einfürung. Bielefeld 2005.
Kerner Ina, Postkoloniale Theorien zur Einfürung. Hamburg 2012.
Klessman Christoph, Traba Robert, Kresy i niemiecki Wschód, W: Polsko-niemieckie miejsca pamięci. Red. R. Traba, H. H. Hahn i in., t. 3. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2012, s. 41–71.
Mecklenburg Norbert, Zadania i obszar badań literaturoznawstwa międzykulturowego. Przeł. K. Ćwiklak. W: Komparatystyka dzisiaj, t. 1. Problemy teoretyczne. Red E. Szczęsna i E. Kasperski. Kraków, Universitas 2010, s. 54–66.
Eggert Hartmut, Polenreise ohne Polnisch. Deutsche Künstler und Intellektuelle reisen und berichten. W: Literatur im Zeugenstand. Beiträge zur deutschsprachigen Literatur und Kulturgeschichte. Festschrift zum 65. Geburtstag von Hubert Orłowski. Red. E. Białek, M. Durzak, M. Zybura. Oppelner Beiträge zur Germanistik. Frankfurt am Main 2002, s. 696.
Reski Petra, Daleki kraj. Przeł. M. Sacha. Olsztyn, Borussia 2008.
Drozdowska-Broering Izabela, Topographien der Begegnung: Untersuchungen zur jüngeren deutschen und polnischen Prosa der Grenzräume nach 1989. Frankfurt am M. 2013, s. 71.
Orłowski Hubert, Literatura wobec utraconych „małych ojczyzn”. „Odra” 1998, nr 2.
Skórczewski Dariusz, Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny. Lublin, Wydawnictwo KUL 2013, s. 309.
Uerlings Herbert, Kolonialer Diskurs und Deutsche Literatur. Perpektiven und Probleme. W: (Post)kolonialismus und Deutsche Literatur: Impulse der angloamerikanischen Literatur- und Kulturtheorie. Red. A. Dunker. Bielefeld 2005, s. 40.
Buchholtz Mirosława, Koneczniak Grzegorz, Postkolonie jako miejsce spotkań. W: Studia postkolonialne w literaturoznwstwie i kulturoznawstwie anglojązycznym. Red. M. Buchholtz. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek 2009, s. 38.
Bhabha Homi, The Location of Culture. London 1994.
Mecklenburg Norbert, Provinzbeschimpfung und Weltandacht: Peter Handkes ambivalente Heimatdichtung. W: Wesen und Wandel der Heimatliteratur. Bern 1989, s. 116.
Orłowski Hubert, Za górami, za lasami… O niemieckiej literaturze Prus Wschodnich 1863–1945. Olsztyn, Borussia 2003.
Ćwiklak Kornelia, Bliscy nieznajomi. Górnośląskie pogranicze w polskiej i niemieckiej prozie współczesnej. Kraków, Universitas 2013.
Said Edward, Orientalizm. Przeł. W. Kalinowski. Wstęp Z. Żygulski jun. Warszawa 1991, s. 303.
http://www.lovelybooks.de/autor/Petra-Reski/Ein-Land-so-weit-142891830-w/rezension/96 7371691/ (data dostępu: 25.05.2014).
Stroheker Tina, Niemka jedzie do Polski. Przeł. A. Wziątek, przedm. J. Bocheński. Katowice, St. Martin's Press 2000.
Stroheker Tina, Frytki w Gliwicach. Poetycka topografia Polski. Wrocław, Oficyna Wydawnicza Atut 2006.
Stroheker Tina, Lodzer Wörterbuch/Słownik Łódzki. Łódź, Wydawnictwo OD DO 2005.
Bocheński Jacek, Przedmowa. W: T. Stroheker, Niemka jedzie do Polski. Przeł. A. Wziątek, przedm. J. Bocheński. Katowice, St. Martin's Press 2000, s. 5.
Górajek Anna, Podróż we współczesnej literaturze niemieckiej na przykładzie podróży do Polski Tiny Stroheker. W: Metamorfozy podróży. Kultura i tożsamość. Red. J. Sztachelska. Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu Białostockiego 2012, s. 316.
Lachmann Piotr, Wywołane z pamięci. Olsztyn, Borussia 1999.
Chołuj Bożena, Miasto jako przestrzeń autorskiej autokreacji w prozie niemieckiej i polskiej po 1989 roku. „Rocznik Komparatystyczny” 2011, nr 2, s. 39.
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license