Ključne besede
obszar postjugosłowiański
wewnętrzny orientalizm
wewnętrzny bałkanizm
Bośniacy w Słowenii
Kako citirati
Povzetek
Czefurzy raus! to wydana również po polsku słoweńska powieść autora Gorana Vojnovicia,
której narrator, żyjący na lublańskim osiedlu-getcie imigranckim nastolatek bośniackiego
pochodzenia, opowiada o swojej sytuacji i perypetiach w słoweńskiej stolicy. Wyobcowana
i wykorzeniona tożsamość bohatera pokazywana swoistym dyskursem „czefurskim”, mieszanką
języka słoweńskiego i bośniackiego, gorzko, nie bez ironii i dowcipu przywołuje sytuację
postjugosłowiańską z wieczną kontrowersją Europy Środkowej i Bałkanów z punktu widzenia
upokorzonego, napiętnowanego i pozbawionego życiowych szans bohatera. Tekst pokazuje,
w jaki sposób w powieści tematyzowane są toposy wewnętrznego orientalizmu i bałkanizmu,
które dotyczą nie tylko Bośniaków, ale także Słoweńców, oraz szuka odpowiedzi na pytanie,
dlaczego oczekiwany transfer kulturowy nie mógł dojść do skutku. Punktem wyjściowym analizy
jest teoria Marii Todorovej, która na wzór wewnętrznego orientalizmu wprowadziła koncept
wewnętrznego bałkanizmu.
Literatura
Koch Magdalena, „My” i „Oni”, „Swój” i „Obcy”. Bałkany XX wieku z perspektywy kolonialnej i postkolonialnej. „Porównania” 2009, nr 6, s. 75–93.
Todorova Maria, Bałkany wyobrażone. Przeł. P. Szymor i M. Budzińska. Wołowiec, Czarne 2008.
Šabec Ksenija, Kdo je čefur za kranjskega Janeza: stereotipi in kulturne razlike v sodobnem evropskem kontekstu, w: Stereotipi v slovenskem jeziku, literaturi in kulturi: zbornik predavanj. Red. I. Novak Popov. Ljubljana 2007, s. 102–116.
Makłowicz Robert, Café Museum. Wołowiec, Czarne 2010, s. 56–57.
Vojnović Goran, Czefurzy raus! Przeł. T. Łukaszewicz. Gdańsk, Międzymorze 2010.
Skubic Andrej, Obrazi jezika. Ljubljana 2005, s. 212-213.
http://www.siol.net/scena/druzabna_kronika/2009/03/intervju_vojnovic.aspx (data dostę- pu: 2013. 04. 13)
http://miedzymorze.pl/balkanska-powiesc-dresiarska-recenzja-powiesci-czefurzyraus-autorstwa-eugeniusza-sobola (data dostępu: 2013. 06.25).
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license