Ucieczka z utopii w historię: Mińsk Artura Klinaua
PDF (Język Polski)
EPUB (Język Polski)
MOBI (Język Polski)

Ključne besede

Artur Klinau
Mińsk
utopia
rosyjski kolonializm
tożsamość białoruska

Kako citirati

PÁLFALVI, L. (2014). Ucieczka z utopii w historię: Mińsk Artura Klinaua. Porównania, 14, 207–220. https://doi.org/10.14746/p.2014.14.10967

Povzetek

Artur Klinau przedstawia rodzime miasto w ujęciu klasycznej utopii campanellowskiej. W dwóch wiekach historii kolonialnej Mińsk był tylko jedną z licznych planet, krążących wokół Moskwy, gdzie komunistyczne dzieci śpiewały hymn o słońcu: Пусть всегда будет солнце. Twórcy utopii pozbawili Mińsk historii, w ten sposób nie pozostało nic w przestrzeni miejskiej, co mogłoby przeszkodzić w realizacji projektu. Miasto Słońca było częścią ogromnej kompozycji eurazyjskiej, budowanej jako łuk triumfalny, wrota prowadzące do Moskwy. Solarna symbolika władzy przywodzi na myśl wschodnią autokrację. Miasto przypomina Persepolis, centrum sakralne, które władca odwiedza podczas równonocy wiosennej, przyjmując hołd poddanych. Ciąg pałaców Mińska wygląda jak dwa rzędy dekoracji. Jeśli chcielibyśmy opisać Prospekt za pomocą postmodernistycznej terminologii architektonicznej, dobrze posłuży nam w tym celu klasyczny przykład Las Vegas, podany przez Roberta Venturiego. Ciąg pałaców tak samo oddziela się od otoczenia, jak commercial strip od pustyni. Z tego świata iluzji bohater ucieka do historii prekolonialnej.

https://doi.org/10.14746/p.2014.14.10967
PDF (Język Polski)
EPUB (Język Polski)
MOBI (Język Polski)

Literatura

Przybylski Ryszard, Janion Maria, Sprawa Stawrogina. Warszawa, Sic! 1996, s. 9.

Rybicka Elżbieta, Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych. W: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Red. M. P. Markowski, R. Nycz. Kraków, Universitas 2006, s. 481.

Andruchowycz Jurij, Stasiuk Andrzej, Moja Europa. Wołowiec, Czarne 2001, s. 25–27.

Skórczewski Dariusz, Polska skolonizowana, Polska zorientalizowana. Teoria postkolonialna wobec „innej Europy”. „Porównania” 2009, nr 6, s. 95.

Klinau Artur, Mińsk. Przewodnik po Mieście Słońca. Przeł. M. Buchalik. Wołowiec, Czarne 2006, s. 12.

Walicki Andrzej, Rosja, katolicyzm i sprawa polska. Warszawa, Prószyński i S-ka 2003, s. 116.

Miłosz Czesław, Rodzinna Europa. Warszawa 2004, s. 20.

Kato Ariko, Księga jako topos pisania i rysowania. Ilustracje Brunona Schulza do Sanatorium pod Klepsydrą. W: Bruno Schulz jako bohater literacki – Schulzowskie inspiracje i interpretacje. Notatki literackie i naukowe IV Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. Drohobycz 2010, s. 206–207.

Venturi Robert, Brown Denise Scott, Izenour Steven, Learning from Las Vegas. The forgotten symbolism of architectural form. Cambridge 1972.

Vay Tamás, A posztmodern Amerikában. Tematikus napló. Budapest 1991, s. 11–15.