Ključne besede
Zagłada
robinsonada
Kako citirati
Povzetek
Artykuł stanowi próbę odczytania zbioru opowiadań Księga rozbitków (1959) autorstwa polsko‑żydowskiego pisarza Sydora Reya jako specyficznego rodzaju robinsonady holokaustowej. Autor wskazuje, w jaki sposób utwór poruszający tematykę Zagłady przekształca tradycyjny model Defoe. Zwraca uwagę na zastosowaną w tomie metonimizację Holokaustu, który przedstawiony jest jako katastrofa, kataklizm czy klęska oraz zostaje przyrównany do starotestamentowego potopu. Badacz odczytuje Księgę rozbitków jako realizację robinsonady antyutopijnej, w której klasyczny mit metamorfozy rozbitka nie zostaje zrealizowany, co sprawia, że bohaterowie opowiadań nieustannie balansują na granicy życia i śmierci.
Literatura
Ankersmit, Frank. „Pamiętając Holocaust. Żałoba i melancholia”. Przeł. Andrzej Ajschet, Andrzej Kubis, Joanna Regulska. Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii. Red. E. Domańska. Kraków: Universitas, 2004. S. 403–426.
Biblia Tysiąclecia Online. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2003. Web. 14.02.2020.
Borkowska, Ewa. „Robinson inny, czyli otchłanie samotności”. Literatura na Świecie 1 (1979). S. 350–356.
Buryła, Sławomir. „Zagłada widziana zza Oceanu”. Ruch Literacki 1 (2012). S. 63–80.
Defoe, Daniel. Robinson Crusoe. Przeł. Józef Birkenmajer. Kraków: Wydawnictwo GREG, 2016.
Dunaj Bogusław, red. Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wilga, 1996.
Gazda Grzegorz, red. Słownik rodzajów i gatunków literackich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019.
Głowiński, Michał. Czarne sezony. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.
Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2017.
Liszka, Katarzyna. Etyka i pamięć o Zagładzie. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2016.
Małczyński, Jacek. Krajobrazy Zagłady. Perspektywa historii środowiskowej. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2018.
Miłosz, Czesław. „Legenda wyspy”. Literatura na Świecie 6 (1981). S. 52–65.
Molisak Alina, Sekuła Aleksandra. „Wątki biblijne w literaturze o Zagładzie. Wybrane przykłady”. Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?. Red. M. Głowiński et al. Kraków: Universitas, 2005. S. 107–147.
Rey, Sydor. Księga rozbitków. Warszawa: Czytelnik, 1957.
Ruszała, Jadwiga. Robinson w literaturze polskiej. Teoria – historia – recepcja. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, 1998.
Ruszała, Jadwiga. Robinsonada w literaturze polskiej. Teoria – typologia – bohater – natura. Słupsk: Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku, 2000.
Sobol Elżbieta, red. Słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN, 2018.
Tabaszewska, Justyna. „Katastrofy afektywne. Kategoria katastrofy w dyskursie ekokrytycznym i afektywnym – wstępne rozpoznania”. Poetyki ekocydu. Historia, natura, konflikt. Red. A. Ubertowska, D. Korczyńska-Partyka, E. Kuliś. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2019. S. 23–40.
Tomczok, Marta. „Klimat Zagłady (w perspektywie powieści Pawła Huellego, Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Kuśniewicza i Piotra Szewca)”. Teksty Drugie 2 (2017). S. 147–165.
Watt, Ian. Narodziny powieści. Studia o Defoe’em, Richardsonie i Fieldingu. Przeł. Agnieszka Kreczmar. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
Żabski Tadeusz, red. Słownik literatury popularnej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license