Ključne besede
Brazylia
ostatnia emigracja
Londyn
Dublin
podobieństwa
różnice
Kako citirati
Povzetek
Artykuł jest próbą opisu i porównania pierwszej fali emigracji zarobkowej z końca XIX wieku i podobnej do niej drugiej fali z końca XX wieku, wzmocnionej w 2004 roku przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz wskazania różnic i podobieństw między nimi. Pierwsza fala została opisana przez ważnych pisarzy pozytywistycznych, druga przez samą siebie. Na podstawie tych tekstów autor bada takie kategorie, jak patriotyzm, ksenofobia, religijność, obyczajowość, język itp.
Literatura
Braidotti Rosi (2009), Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, przeł. Aleksandra Derra, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
Chałasiński Józef (1936), Emigracja jako zjawisko społeczne, "Przegląd Socjologiczny / Sociological Review" t. 4, nr 3-4, s. 495-501.
Czerwiński Piotr (2009), Przebiegum życiae, czyli kartonowa sieć, Świat Książki, Warszawa.
Dąbrowski Mieczysław (1995), Polska awangarda prozatorska, Semper, Warszawa.
Dąbrowski Mieczysław (2016), Tekst międzykulturowy. O przemianach literatury emigracyjnej, Elipsa, Warszawa.
Dąbrowski Mieczysław (2022), Galicja profesora Pigonia, w: Galicja. Niezakończony projekt, red. Jagoda Wierzejska, Danuta Sosnowska, Magdalena Baran-Szołtys, Libron, Kraków, s. 23-41.
Dygasiński Adolf (1891), Listy z Brazylii, nakładem "Kuriera Warszawskiego", Warszawa.
Dygasiński Adolf (1952), Na złamanie karku, "Książka i Wiedza", Warszawa. Gruchawka Ryszard A. (2007), Buty emigranta, Ex Libris, Warszawa.
Jakubowski Marcin (2008), Twarde londowanie, w: Na końcu świata napisane.
Autoportret współczesnej polskiej emigracji, Wydawnictwo Videograf II, Warszawa.
Kołodziejczyk Dorota (2016), W poszukiwaniu migracyjnego pisania. Kosmopolityka pewnego przypadku literackiego na Wyspach, "Teksty Drugie", nr 3, s. 116-141. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.3.7 DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.3.7
Kopaczewski Grzegorz (2004), Global nation. Obrazki z czasów popkultury, Czarne, Wołowiec.
Konopnicka Maria (1952), Pan Balcer w Brazylii, "Książka i Wiedza", Warszawa. Kosmalska Joanna (2016), Twórczość Polaków na Wyspach Brytyjskich. Transnarodowy zwrot w polskiej literaturze, "Teksty Drugie", nr 3, s. 165-186. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.3.10 DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.3.10
Leszczyński Adam (2020), Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, W.A. B.,Warszawa.
Mead Margaret (1978), Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, przeł. Jacek Hołówka, PWN, Warszawa.
Mostwin Danuta (1991), Emigranci polscy w USA, Wydawnictwo KUL, Lublin. Musiał Zbigniew, Wolniewicz Bogusław (2003), Ksenofobia i wspólnota, Wydawnictwo Antyk, Kraków.
Palej Agnieszka (2015), Fließende Identitäten die deutsch-polnischen Autoren mit Migrationshintergrund nach 1989, WUJ, Kraków.
Pamiętniki emigrantów 1878-1958 (1960), "Czytelnik", Warszawa. Plebanek Grażyna (2007), Przystupa, Wydawnictwo W.A. B., Warszawa.
Plebanek Grażyna (2010), Nielegalne związki, Wydawnictwo W.A. B., Warszawa. Plebanek Grażyna (2016), Pani Furia, Znak, Kraków.
Pucek Zbigniew (2005), Wstęp, w: Appadurai Arjun, Nowoczesność bez granic.
Kulturowe wymiary globalizacji, przeł. Zbigniew Pucek, Universitas, Kraków, s. V-XXVIII.
Sienkiewicz Henryk (1960), Za chlebem, w: tenże, Nowele wybrane, PIW, Warszawa, s. 200-283.
Sturis Dionisios (2015), Gdziekolwiek mnie rzucisz. Wyspa Man i Polacy. Historia splątania, Wydawnictwo W.A. B., Warszawa.
Suskiewicz Łukasz (2009), Egri bikaver, Forma. Wydawnictwo Anna Nowakowska, Warszawa.
Ślipko Łukasz (2011), Pokój z widokiem na Dunnes Stores, Wydawnictwo RB, Opole.
Wyszowski Michał (2010), Na lewej stronie świata, Wydawnictwo MG, Warszawa.
Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata (2013), "W szpagacie". Pisarz między Polską a Niemcami, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 223-235.
Licenca
Avtorske pravice (c) 2022 Mieczysław Dąbrowski
To delo je licencirano pod Creative Commons Priznanje avtorstva-Brez predelav 4.0 mednarodno licenco.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license