Zrób mi jakąś krzywdę… Jakuba Żulczyka jako współczesny „pamiętnik z okresu dojrzewania”
PDF (Język Polski)

Ključne besede

Jakub Żulczyk
Witold Gombrowicz
literatura polska
niedojrzałość
dojrzewanie

Kako citirati

Kurkiewicz, M. (2023). Zrób mi jakąś krzywdę… Jakuba Żulczyka jako współczesny „pamiętnik z okresu dojrzewania”. Porównania, 33(1), 245–257. https://doi.org/10.14746/por.2023.1.13

Povzetek

Artykuł przynosi analizę jednego z kluczowych aspektów debiutanckiej powieści Jakuba Żulczyka Zrób mi jakąś krzywdę… (2006), jakim jest dojrzewanie. Równocześnie prezentuje potencjalne analogie z międzywojennym tomem opowiadań Witolda Gombrowicza Pamiętnik z okresu dojrzewania (1933), którego bohaterowie na różne sposoby starają się „dorosnąć” do otaczających ich Form. U Żulczyka niemal w każdej wykreowanej postaci jest coś niedojrzałego, bez względu na wiek metrykalny czy doświadczenie. Najlepszym tego przykładem jest para głównych bohaterów: dwudziestopięcioletni Dawid i porwana przez niego nastolatka, genialna, wyalienowana dziewczyna, zamknięta w świecie gier video. W trakcie podróży inicjacyjnej pod wpływem różnych czynników każde z nich przechodzi metamorfozę, dojrzewa, powoli przekraczając granice dzieciństwa. Żulczyk zderza przy tym różne współczesne typy niedojrzałości, równocześnie prowokując pytanie o kondycję dorosłości w dzisiejszym świecie.

https://doi.org/10.14746/por.2023.1.13
PDF (Język Polski)

Literatura

Braun-Gałkowska Maria, Ulfik Iwona (2000), Zabawa w zabijanie. Oddziaływanie przemocy prezentowanej w mediach na psychikę dzieci, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa.

Cataluccio Francesco M. (2006), Niedojrzałość. Choroba naszych czasów, przeł. Stanisław Kasprzysiak, Wydawnictwo „Znak”, Kraków.

Domagalska Paulina (2017), „Zrób mi jakąś krzywdę” Jakuba Żulczyka i pytanie o realizm w powieści, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 5”, s. 157–165. DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.5.12

Gombrowicz Witold (1987), Bakakaj i inne opowiadania, wyd. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Graczyk Ewa (2004), Przed wybuchem wstrząsnąć. O twórczości Witolda Gombrowicza w dwudziestoleciu międzywojennym, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Jarzębski Jerzy (1982), Gra w Gombrowicza, PIW, Warszawa.

Jarzębski Jerzy (1984), Kategoria „gry” w poglądach Gombrowicza, w: Gombrowicz i krytycy, wybór i oprac. Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 467–489.

Jaszewska Dagmara (2002), Nasza niedojrzała kultura. Postmodernizm inspirowany Gombrowiczem, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Kijowski Andrzej (1984), Strategia Gombrowicza, w: Gombrowicz i krytycy, wybór i oprac. Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 429–465.

Kubiak-Szymborska Ewa (2018), Kategoria dojrzałości: kontekst różnorodności jej ujęć i studenckie postrzeganie, w: taż i in., Dojrzałość i dojrzewanie. Kategorie, atrybuty, konteksty, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz, s.13–42.

Nabokov Vladimir (1991), Lolita: powieść, przeł. Robert Stiller, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Nowacki Dariusz (2006), Jakub Żulczyk, „Zrób mi jakąś krzywdę, czyli wszystkie gry wideo są o miłości” (recenzja), https://tinyurl.com/582e5syc [dostęp: 15.07.2022].

Paczoska Ewa (2004), O formę przeciw formie: Prus i Gombrowicz, w: taż, Dojrzewanie, dojrzałość, niedojrzałość. Od Bolesława Prusa do Olgi Tokarczuk, Wydawnictwo Sic!, Warszawa, s. 183–198.

Suchanow Klementyna (2017), Gombrowicz. Ja, geniusz, t. 1, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Tyrmand Leopold (1989), Dziennik 1954, Res Publica, Warszawa.

Warkocki Błażej (2018), Pamiętnik z afektów dojrzewania. Gombrowicz – queer – Sedgwick, Wydawnictwo IBL, Warszawa.

Żulczyk Jakub (2015), Zrób mi jakąś krzywdę, czyli wszystkie gry wideo są o miłości, wyd. 5, Lampa i Iskra Boża, Warszawa.