Povzetek
Artykuł jest próbą przekrojowego oglądu zasad konstrukcji bohatera dziecięcego w literaturze polskiego romantyzmu, z odniesieniem do postaci z wybranej literatury powszechnej tego okresu. Przełom, jaki dokonał się w sposobie przedstawiania dziecka, jego doświadczeń i emocji oraz wartościowania okresu dzieciństwa przez twórców romantyzmu, inspiruje do poszukiwania odpowiedzi na pytania, jakie walory dostrzeżono w dzieciach, co stanowiło o ich wyjątkowości, jak kształtowały się ich relacje z dorosłymi, z rówieśnikami i rodzeństwem, na czym polegała specyfika ich wrażliwości i odmienności w sposobie oglądu świata oraz konfrontacji z doświadczeniami egzystencji, często traumatycznymi, prowadzącymi do śmierci samobójczej. Odkrycie dziecka jako bytu autonomicznego zaowocowało rewolucyjnym podejściem twórców romantyzmu czyniących z istot niedorosłych, obok szalonych, ludu i poety, rewelatorów romantycznego światopoglądu, w tym epistemologii wspartej na pozarozumowym sposobie poznawania świata, objaśniania jego złożonych mechanizmów.
Literatura
Ariès Philip (1995), Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. Maryna Ochab, Wydawnictwo Marabut, Gdańsk.
Goethe Johann Wolfgang (1984), Cierpienia młodego Wertera, przeł. Leopold Staff, PIW, Warszawa.
Hazard Paul (1963), Książki, dzieci i dorośli, przeł. Irena Słońska, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Korotkich Krzysztof (2018), Czy romantycy nie lubili dzieci, „Bibliotekarz Podlaski”, nr 2 (XXXIX), s. 207–222. DOI: https://doi.org/10.36770/bp.117
Krasiński Zygmunt (1981), Nie-Boska komedia, oprac. Stefan Treugutt, PIW, Warszawa.
Kubale Anna (1984), Dziecko romantyczne: szkice o literaturze, Ossolineum, Wrocław.
Leszczyński Grzegorz (2006), Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze II połowy XIX i XX wieku: wybrane problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Mickiewicz Adam (1974), Wybór poezji, t. 1, oprac. Czesław Zgorzelski, Ossolineum, Wrocław.
Piwińska Marta (1974), Człowiek i bohater, w: Problemy polskiego romantyzmu, seria druga, red. Maria Żmigrodzka, Ossolineum, Wrocław.
Słowacki Juliusz (1987), Godzina myśli, w: tenże, Dzieła wybrane, oprac. oraz wstęp Julian Krzyżanowski, Ossolineum, Wrocław.
Zwolińska Barbara (2010), W poszukiwaniu tożsamości. O bohaterach powieści Narcyzy Żmichowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Zwolińska Barbara (2017), Romantyczna historia łez. Prolegomena, „Literaturoznawstwo”, nr11, s.169–179. DOI: https://doi.org/10.25312/2451-1595.11/2017_21-34
Licenca
Avtorske pravice (c) 2023 Barbara Zwolińska
To delo je licencirano pod Creative Commons Priznanje avtorstva-Brez predelav 4.0 mednarodno licenco.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license