Abstrakt
Tekst artykułu skupia się wokół zagadnienia wartości, które ujawniają się w swobodnych wypowiedziach uczniowskich. Jego pierwsza część ogniskuje się wokół badań nad aksjologią wśród uczniów. Druga odnosi kwestie związane z wartościami do problemów dydaktyki literatury. Dalsza część artykułu opisuje koncepcję wykorzystania swobodnych wypowiedzi uczniowskich dla potrzeb kształcenia kulturowo – literackiego oraz służy prezentacji świata rozpoznań aksjologicznych, które ujawniają się w konfrontacji uczniów z rozmaitymi tekstami kultury. Na potrzeby niniejszego artykułu zaprezentowane zostały uczniowskie świadectwa odbioru takich dzieł jak Stary człowiek i morze Ernesta Hemingwaya, Córka czarownic Doroty Terakowskiej oraz filmu Troja w reżyserii Wolfganga Petersena. W zamknięciu tekstu autor zwraca uwagę na rolę i znaczenie tak organizowanych swobodnych wypowiedzi dla odkrywania uczniowskich sposobów wartościowania świata oraz realizacji założeń kształcenia kulturowo-literackiego.
Bibliografia
Baker Carlos, 1968, Sędziwy marynarz, Strzetelski J. (przeł.), w: Krzeczkowski H. (red.) Hemingway w oczach krytyki światowej, Warszawa.
Baluch Alicja, 1998, Wokół tematu spełnienia w „Córce czarownic” Doroty Terakowskiej, w: Ceremonie literackie, Kraków.
Denek Kazimierz, 2000, Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej, Toruń.
Hemingway w oczach krytyki światowej, 1968, Krzeczkowski H. (red.), Warszawa.
Janus-Sitarz Anna, 2009, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Kraków.
Jedliński Ryszard, 2000, Językowy obraz świata wartości uczniów kończących szkołę podstawową, Kraków.
Jędrychowska Maria, 2002, Zapis projektu zadań formacyjnych edukacji polonistycznej w strukturze podręcznika szkolnego, w: Kosętka H., Uryga Z. (red.), Podręcznik jako narzędzie kształcenia polonistycznego w gimnazjum, Kraków.
Karwatowska Małgorzata, 2012, Autorytet w opiniach młodzieży, Lublin.
Kleszcz Magdalena, Łączyk Małgorzata, 2014, Młodzież licealna wobec wartości, samotności i pasji, Kraków.
Nowak T. Katarzyna, 2005, Moja mama czarownica, Kraków.
Sporek Paweł, 2016, Przestrzeń aksjologiczna w wybranych podręcznikach gimnazjalnych do kształcenia literacko-kulturowego (1999 – 2005), Kraków.
Szymański Mirosław, 1998, Młodzież wobec wartości. Próba diagnozy, Warszawa.
Szyszkowski Władysław, 1958, Analiza dzieła literackiego w szkole, Warszawa.
Świda–Ziemba Hanna, 2005, Młodzi w nowym świecie, Warszawa.
Świda–Ziemba Hanna, 1998, Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych, Warszawa.
Wagner Iwona, 2005, Stałość czy zmienność autorytetów. Pedagogicznospołeczne studium funkcjonowania i degradacji autorytetów w zmieniającym się społeczeństwie, Kraków.