Słowa kluczowe
demokracja żywnościowa
lokalne systemy żywnościowe
alternatywne systemy żywnościowe
Jak cytować
Abstrakt
Celem rozważań jest określenie roli krótkich łańcuchów dostaw (KŁD) i lokalnych systemów żywnościowych (LSŻ) w realizacji koncepcji suwerenności żywnościowej i demokracji żywnościowej. Rozważono, czy uzasadnione jest poszukiwanie alternatywy wobec globalnych i przemysłowych systemów żywnościowych, mając na uwadze z jednej strony ich negatywne skutki, a z drugiej – wyzwania żywnościowe oraz cele i założenia unijnej polityki wyrażonej w Strategii „od pola do stołu”. Analiza wykazała, że w suwerenności żywnościowej i demokracji żywnościowej KŁD i LSŻ odgrywają kluczową rolę, ponieważ przyczyniają się do budowania zrównoważonych i sprawiedliwych systemów żywnościowych, zapewniających państwom kontrolę nad sposobem produkcji, samowystarczalność żywnościową i suwerenność nad dostawami żywności, więzi społeczne, możliwość wyboru produktów alternatywnych wobec przemysłowych oraz informację na temat żywności i jej pochodzenia.
Bibliografia
Alabrese M. (2018), Il regime della food security nel commercio agricolo internazionale Dall’Havana Charter al processo di riforma dell’Accordo agricolo WTO, Torino.
Alabrese M. (2018), The shape of food security under the multilateral trading legal system, in: R. Budzinowski (ed.), XV World Congress of Agricultural Law: Contemporary challenges of Agricultural Law: among Globalization, Regionalization and Locality, Poznań.
Altieri M. A. (2009), Agroecology, small farms, and food sovereignty, “Monthly Review” vol. 61, no. 3. DOI: https://doi.org/10.14452/MR-061-03-2009-07_8
Baldy J., Kruse S. (2019), Food Democracy from the Top Down? State-Driven Participation Processes for Local Food System Transformations towards Sustainability, “Politics and Governance” vol. 7, no. 4. DOI: https://doi.org/10.17645/pag.v7i4.2089
Beauregard S. (2009), Food policy for people: incorporating food sovereignty principles into state governance. Case studies of Venezuela, Mali, Ecuador, and Bolivia, Los Angeles, http://www.oxy.edu/sites/default/files/assets/UEP/Comps/2009/Beauregard%20Food%20Policy%20for%20People.Pdf [accessed on 16.03.2023].
Booth S., Coveney J. (2015), Food Democracy. From consumer to food citizen, Singapore. DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-287-423-8
Borsellino V., Schimmenti E., El Bilali H. (2020), Agri-Food Markets towards Sustainable Patterns, “Sustainability” no. 12. DOI: https://doi.org/10.3390/su12062193
Braaten D., Coit M. (2010), Legal issues in local food systems, “Drake Journal of Agricultural Law” vol. 15, no. 1.
Budzinowski R. (2018), Prawo rolne między globalizacją a lokalnością (kilka refleksji), in: D. Łobos-Kotowska, P. Gała, M. Stańko (eds.), Współczesne problemy prawa rolnego i cywilnego. Księga jubileuszowa Profesor Teresy Kurowskiej, Warszawa.
Budzinowski R. (2018), Problemy ogólne prawa rolnego. Przemiany podstaw legislacyjnych i koncepcji doktrynalnych, Poznań.
Canfora I. (2012), Dalla terra al territorio: il ruolo dell’agricoltore nella filiera corta, in: F. Giarè, S. Giuca (eds.), Agricoltori e filiera corta. Profili giuridici e dinamiche socio-economiche, Roma.
Canfora I. (2018), La valorizzazione dei prodotti di qualità sul mercato globale: i produttori agricoli di fronte alle sfide della politica commerciale, in: R. Budzinowski (ed.), XV World Congress of Agricultural Law: Contemporary challenges of Agricultural Law: among Globalization, Regionalization and Locality, Poznań.
Chappell M. J., LaValle L. A. (2011), Food security and biodiversity: can we have both? An agroecological analysis, “Agricultural Human Values” vol. 28, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1007/s10460-009-9251-4
Clapp J. (2014), Financialization, distance and global food politics, “Journal of Peasant Studies” vol. 41, no. 5. DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2013.875536
Corrado A., Sovranità alimentare: la proposta alternativa della Via Campesina, “Agriregionieuropa” 2010, a. 6, no. 22, https://agriregionieuropa.univpm.it/it/content/article/31/22/sovranita-alimentare-la-proposta-alternativa-della-campesina, [accessed on 15.02.2023].
Costato L. (2021), Agricoltura e prodotti agroalimentari nel TFEU, in: P. Borghi, I. Canfora, A. Di Lauro, L. Russo (eds.), Trattato di diritto alimentare italiano e dell’Unione Europea, Milano.
Costato L. (2021), Il diritto al cibo nella prospettiva globale e nei trattati europei, in: P. Borghi, I. Canfora, A. Di Lauro, L. Russo (eds.), Trattato di diritto alimentare italiano e dell’Unione Europea, Milano.
Desmarais A., Claeys P., Trauger A. (eds.) (2017), Public policies for food sovereignty: Social movements and the state, London – New York.
Desmarais A.A. (2008), The power of peasants: reflections on the meanings of La Vía Campesina, “Journal of Rural Studies” vol. 24, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2007.12.002
Devereux S. (2001), Sen’s Entitlement Approach: Critiques and Countercritiques, “Oxford Development Studies” vol. 29, no. 3. DOI: https://doi.org/10.1080/13600810120088859
Donkers H. (2014), Sustainable Food Security. A Paradigm for Local and Regional Food Systems, “International Journal of Humanities and Social Science” vol. 12, no. 4.
Donkers H. (2015), Local Food for Global Future Classification, governance and knowledge for sustainable food security, Berlin.
Edelman M. (2014), Food sovereignty: forgotten genealogies and future regulatory challenges, “The Journal of Peasant Studies” vol. 41, no. 6. DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2013.876998
Gołębiewski J. (2019), Systemy żywnościowe w warunkach gospodarki cyrkularnej, Warszawa.
Goodman D., Watts M.J. (1997), Globalising food: Agrarian questions and global restructuring, London – New York.
Hamilton N. D. (2004), Essay, food democracy and the future of American values, “Drake Journal of Agricultural Law” no. 9.
Hamilton N. D. (2005), Food democracy II: Revolution or restoration, “Journal of Food Law and Policy” no. 1.
Hassanein N. (2008), Locating food democracy: Theoretical and practical ingredients, “Journal of Hunger and Environmental Nutrition” no. 3. DOI: https://doi.org/10.1080/19320240802244215
Hess D. J. (2008), Localism and the environment, “Sociology Compass” vol. 2, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1751-9020.2007.00082.x
Holt-Giménez E. (2002), Measuring farmers’ agroecological resistance after Hurricane Mitch in Nicaragua: a case study in participatory, sustainable land management impact monitoring, “Agriculture, Ecosystems & Environment” vol. 93. DOI: https://doi.org/10.1016/S0167-8809(02)00006-3
Holt-Giménez E., Altieri M. A. (2013), Agroecology, Food Sovereignty, and the New Green Revolution, “Agroecology and Sustainable Food Systems” vol. 37, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1080/21683565.2013.809398
Holt-Giménez E., Shattuck A. (2011), Food crises, food regime, and food movements: Rumblings of reform or tides of transformation?, “The Journal of Peasant Studies” vol. 38, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2010.538578
Jannarelli A. (2011), Profili giuridici del sistema agro-alimentare tra ascesa e crisi della globalizzazione, Bari.
Jeżyńska B., Pastuszko R., Szymańska M. E., Nawrotek E. (2021), Kształtowanie praw człowieka w prawie rolnym normami soft law, in: A. Niewiadomski, P. Litwiniuk, K. Marciniuk (eds.), Z zagadnień systemu prawa: Księga pamiątkowa prof. Czechowskiego, Warszawa.
Korzycka M. (2017), Koncepcje prawa do odpowiedniej żywności, in: M. Korzycka, M. Woj-
ciechowski, System prawa żywnościowego, Warszawa.
Kraciuk J. (2013), Suwerenność żywnościowa a procesy globalizacji w rolnictwie, “Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis, Oeconomica” no. 299(70).
Lang T. (1999), Food policy for the 21st century, in: M. Blanket et al. (eds.), For hunger-proof cities: Sustainable urban food systems, Ottawa.
Lang T. (2005), Food security or food democracy?, „Pesticides News” No. 78.
Lang T. (2020), Feeding Britain: Our Food Problems and How to Fix Them, London – Sterling, VA.
Lang T., Barling D., Caraher M. (2009), Food policy: Integrating health, environment and society, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198567882.001.0001
Lang T., Heasman M. (2004), Food wars: The global battle for mouths, minds and markets, London. DOI: https://doi.org/10.4324/9781849776011
Leśkiewicz K. (2012), Bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo żywności – aspekty prawne, “Przegląd Prawa Rolnego” no. 1.
Leśkiewicz K. (2020), Prawo żywnościowe, Warszawa.
Leventon J., Laudan J. (2017), Local food sovereignty for global food security? Highlighting interplay challenges, “Geoforum” vol. 85. DOI: https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2017.07.002
Marciniuk K. (2018), Agricultural law and the challenges of regionalization and globalization – selected aspects, in: R. Budzinowski (ed.), XV World Congress of Agricultural Law: Contemporary challenges of Agricultural Law: among Globalization, Regionalization and Locality, Poznań.
Martinez S. et al. (2010), Local Food Systems: Concepts, Impacts, and Issues, “Economic Research Report” no. 97.
Matysik-Pejas R. et al. (2017), Lokalne systemy żywnościowe i ich znaczenie dla obszarów wiejskich, “Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” vol. 19, no. 5.
McMichael P. (2005), Global development and the corporate food regime, in: F. H. Buttel, P. McMichael (eds.), New directions in the sociology of global development, Bingley.
McMichael P. (2009), A food regime analysis of the world food crisis, “Agriculture and Human Values” vol. 26, no. 281. DOI: https://doi.org/10.1007/s10460-009-9218-5
McMichael P. (2014), Historicizing food sovereignty, “Journal of Peasant Studies” no. 41(6). DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2013.876999
Mendes W. (2008), Implementing social and environmental policies in cities: The case of food policy in Vancouver, Canada, “International Journal of Urban and Regional Research” vol. 32, no. 4. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2427.2008.00814.x
Mooney P. H., Hunt S. (2009), Food Security: The Elaboration of Contested Claims to a Consensus Frame, “Rural Sociology” vol. 74, no. 4. DOI: https://doi.org/10.1526/003601109789864053
Mousseau F. (2005), Food Aid or Food Sovereignty: Ending World Hunger in Our Time, Oakland.
Muñoz J. P. (2010), Constituyente, Gobierno de transición y Soberanía Alimentaria en Ecuador, in: J. Gascón, X. Montagut (eds.), Cambio de rumbo en forest políticas agrarias latinoamericanas? Estado movimientos sociales campesinos y Soberanía Alimentaria, Barcelona.
Petetin L. (2016), Food Democracy in Food Systems, in: P. Thompson, D. Kaplan (eds.), Encyclopedia of Food and Agricultural Ethics, Dordrecht. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-007-6167-4_548-1
Petetin L. (2020), The COVID-19 Crisis: An Opportunity to Integrate Food Democracy into Post-Pandemic Food Systems, “European Journal of Risk Regulation” vol. 11, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1017/err.2020.40
Popardowski P. (2021), Prawo człowieka do żywności (right to food) i jego oddziaływanie w obszarze prawa rolnego, in: A. Niewiadomski, P. Litwiniuk, K. Marciniuk (eds.), Z zagadnień systemu prawa: Księga pamiątkowa prof. Czechowskiego, Warszawa.
Robbins M. J. (2015), Exploring the ‘localisation’ dimension of food sovereignty, “Third World Quarterly” vol. 36, no. 3. DOI: https://doi.org/10.1080/01436597.2015.1024966
Russo L. (2021), Communication of the origin of food products: legal aspects, “Przegląd Prawa Rolnego” no. 2. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2021.29.2.21
Santini F., Gomez y Paloma S. (eds.) (2013), Short food supply chains and local food systems in the EU. A state of play of their socio-economic characteristics, Luxembourg.
Schanbacher W. D. (2010), The politics of food: The global conflict between food security and food sovereignty, New York.
Schutter O. de (2010), Report submitted by the Special Rapporteur on the right to food, Human Rights Council l6th Session. United Nations General Assembly, United Nations, New York.
Sirsi E. (2014), Regole e implicazioni giuridiche della produzione e del consumo del cibo locale, in: P. Nappi, G. Sgarbanti, et al. (eds.), Studi in onore di Luigi Costato, vol. 3, Napoli.
Srogosz T. (2020), Międzynarodowe prawo żywnościowe, Warszawa.
Strambi G. (2021), L’agricoltura contadina fra istanze locali e globali, “Przegląd Prawa Rolnego” vol. 29, no. 2. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2021.29.2.23
Tilzey M. (2018), Political Ecology, Food Regimes, and Food Sovereignty, Crisis, Resistance, and Resilience, Coventry. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-64556-8
Van der Ploeg J. D. (2008), The new peasantries. Struggles for autonomy and sustainability in an era of empire and globalization, London.
Wills J. (2017), Food Security vs. Food Sovereignty: The Right to Food and Global Hunger in: Contesting World Order? Socioeconomic Rights and Global Justice Movements, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/9781316809921
Wojciechowski P. (2017), Prywatne prawo żywnościowe, in: M. Korzycka, P. Wojciechowski, System prawa żywnościowego, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Kapała
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.