Słowa kluczowe
gospodarstwo rodzinne
definicja pojęć
funkcje prawa
Jak cytować
Abstrakt
Przesłanką leżącą u podstaw prowadzonych rozważań jest twierdzenie, że pojęcie gospodarstwa rodzinnego przewidziane w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego jest dysfunkcjonalne. W pierwszej kolejności przedstawiono teoretyczne aspekty definiowania pojęć i ich funkcji, a następnie dokonano analizy pojęcia gospodarstwa rodzinnego na tle jego ujęcia w regulacjach innych państw. Następnie stwierdzono, że wadliwe zdefiniowanie tego pojęcia utrudnia realizację funkcji ochronnej gospodarstwa rodzinnego, jaką jest zabezpieczenie rodzinnego charakteru gospodarstw rolnych, ich dochodowości i efektywności. Analiza stabilizujących i dynamizujących funkcji definicji gospodarstwa rodzinnego daje również podstawę do twierdzenia, że definicja ta nie posiada cech, które sprzyjałyby wzmocnieniu takich gospodarstw i zwiększeniu ich efektywności ekonomicznej. Wadliwa definicja gospodarstwa rodzinnego uniemożliwia zadowalającą ochronę wartości określonych w Konstytucji, a w konsekwencji utrudnia realizację celów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w Polsce.
Bibliografia
Bartoszewicz M. (2018), Definicje legalne w świetle zasady określoności prawa, w: R. Balicki, M. Jabłoński (red.), Dookoła Wojtek... : księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, Wrocław, https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89847/PDF/26_M_Bartoszewicz_Definicje_legalne_w_swietle_zasady_okreslonosci_prawa.pdf [dostęp: 7.02.2022].
Bieluk J. (2019), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa, Legalis.
Blajer P. (2009), Koncepcja prawna rolnika indywidualnego w prawie polskim na tle prawnoporównaczym, Kraków.
Blajer P. (2014), Gospodarstwa rodzinne w USA – status, znaczenie i aktualne problemy, „Studia Iuridica Agraria” t. XII. DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2014.12.07
Blajer P., Gonet W. (2020), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa.
Błażejczyk M. (1992), Rodzinne gospodarstwo rolne w ustroju rolnym Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, „Prawo Rolne” nr 2(4).
Budzinowski R. (1992), Koncepcja gospodarstwa rolnego w prawie rolnym, Poznań.
Budzinowski R. (2008), Problemy ogólne prawa rolnego. Przemiany podstaw legislacyjnych i koncepcji doktrynalnych, Poznań.
Gała P., Łobos-Kotowska D., Stańko M. (2021), Konstrukcja gospodarstwa rodzinnego na tle konstrukcji gospodarstwa rolnego w Kodeksie cywilnym i ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2021.29.2.8
Gregorowicz J. (1962), Definicje w prawie i nauce prawa, Łódź.
Jeżyńska B. (2014), Współczesne funkcje gospodarstw rodzinnych. Zagadnienia prawne, Opinie i Ekspertyzy, Kancelaria Senatu, Warszawa.
Jeżyńska B., Pastuszko R. (2012), Ramy prawne obrotu nieruchomościami rolnymi po 2016 roku, Opinie i Ekspertyzy, Kancelaria Senatu, nr OE-197.
Jeżyńska B., Pastuszko R. (2015), Opinia do projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/14257/Opinia%20do%20projektu%20ustawy%20o%20kształtowaniu%20ustroju%20rolnego%20oraz%20o%20zmianie%20niektórych%20innych%20ustaw.pdf?sequence=1&isAllowed=yustaw [dostęp: 2.05.2023].
Korzycka M. (red.) (2019), Instytucje prawa rolnego, Warszawa.
Langrod J. S. (2003), Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków.
Lichorowicz A. (2000), Status prawny gospodarstw rodzinnych w ustawodawstwie krajów Europy zachodniej, Białystok.
Lichorowicz A. (2005), Regulacja obrotu gruntami rolnymi według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego na tle ustawodawstwa agrarnego Europy Zachodniej, „Studia Iuridica Agraria” t. IV.
Lichorowicz A. (2008), Uwagi w kwestii usytuowania przepisów o obrocie gruntami rolnymi w systemie prawa polskiego (na tle prawnoporównawczym), „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
Lichorowicz A. (2010), Perspektywy nowej regulacji obrotu gruntami rolnymi (uwagi wprowadzające), „Studia Iuridica Agraria” t. VIII.
Lichorowicz A. (2015), Podstawowe rozwiązania regulujące status prawny gospodarstw rodzinnych w krajach Europy Zachodniej, w: P. Litwiniuk (red.), Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, Warszawa.
Litwiniuk P. (2019), Ochrona własności rolniczej w świetle ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2019.25.2.4
Litwiniuk P. (2013), Umocowanie zasad prawa rolnego w Konstytucji RP, „Studia Iuridica Agraria” t. XI. DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2013.11.08
Łobos-Kotowska D. (1998), Model gospodarstwa rodzinnego w ustawodawstwie Wspólnot Europejskich oraz ustawodawstwach narodowych państw członkowskich Wspólnot Europejskich, w: S. Prutis (red.), Polskie prawo rolne u progu Unii Europejskiej, Białystok.
Łobos-Kotowska D., Stańko M. (2019), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa, LEX.
Marciniuk K. (2019), Prawne instrumenty ingerencji władzy publicznej w obrót nieruchomościami rolnymi jako środki kształtowania ustroju rolnego, Białystok.
Oleszko A. (1997), Uznanie rodzinnego gospodarstwa rolnego jako konstytucyjnej podstawy polskiego ustroju rolnego (uwagi do Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r.), „Rejent” nr 5.
Pańko W. (1984), O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice.
Pawlak W. (1988), Role społeczne prawa rolnego, w: W. Pawlak, Polskie prawo rolne, Warszawa – Poznań.
Prutis S. (2015), Status prawny rodzinnego gospodarstwa rolnego w polskim prawie rolnym (ocena stanu regulacji), w: P. Litwiniuk (red.), Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, Warszawa.
Prutis S. (2017), Ochrona własności rolniczej, w: P. Czechowski (red.), Prawo rolne, Warszawa.
Prutis S. (2018), Instytucje podstawowe prawa prywatnego (w opozycji do regulacji prawa publicznego), Białystok.
Stelmachowski A. (1985), Własność rolnicza, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” z. 4.
Truszkiewicz Z. (2017), O własności rolniczej w kontekście zmian w obrocie własnościowym prywatnymi gruntami rolnymi, „Studia Iuridica Agraria” t. XV. DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2017.15.16
Wiącek M. (2016), Konstytucyjne aspekty ograniczeń obrotu nieruchomościami rolnymi, w: P. Litwiniuk (red.), Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, Warszawa.
Wronkowska S., Zieliński M. (1993), Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Warszawa.
Wronkowska S., Ziembiński Z. (1997), Zarys teorii prawa, Poznań.
Ziembiński Z. (1978), Teoria prawa, Warszawa – Poznań.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Katarzyna Leśkiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.