Abstrakt
Rozwój nowych technologii bazujących na nanomateriałach i badania nad nanocząsteczkami mają wpływ na wiele obszarów, w tym na rolnictwo i produkcję żywności. Pomimo rosnącego zainteresowania tym obszarem wciąż brakuje kompleksowych i spójnych regulacji. W przypadku wykorzystania nanomateriałów w produkcji żywności kluczowe znaczenie mają przepisy dotyczące nowej żywności, choć obowiązujące regulacje często są niespójne, co wynika z różnic w systemach dopuszczania substancji do obrotu. Przykładem jest dwutlenek tytanu – uważany za niebezpieczny dla zdrowia, gdy jest stosowany jako dodatek do żywności, lecz dopuszczony w produkcji leków. Rozbieżność ta wynika z odmiennych kryteriów oceny ryzyka i procedur regulacyjnych w sektorze spożywczym i farmaceutycznym. Badania w obszarze nanotechnologii i nanocząstek są ściśle powiązane z debatą na temat relacji między nauką, technologią a prawem. Wymagają one ciągłej aktualizacji w takich kwestiach, jak zrównoważony rozwój, odpowiedzialność społeczna i wolność badań naukowych. Autor podkreśla potrzebę zacieśnienia współpracy między środowiskami naukowymi i prawniczymi, jak w modelu zaproponowanym podczas konferencji Asilomar w latach 70., która przyczyniła się do zwiększenia społecznej świadomości i akceptacji dla badań biotechnologicznych. Kluczowe jest unikanie ideologicznych uprzedzeń i nadmiernych zakazów regulacyjnych, które często wynikają z nieuzasadnionych obaw społecznych lub motywacji politycznych, a nie z rzetelnych dowodów naukowych. Takie podejście może prowadzić do irracjonalnych ograniczeń, które hamują rozwój innowacji i postęp naukowy.
Bibliografia
Abbott K.W., Marchant G.E., Carley E.A. (2012), Soft Law Oversight Mechanisms for nanotechnology, “Jurimetrics. The Journal of Law, Sciences & Technology” vol. 52, no. 3.
Aliofkhazraei M., Ali N., Milne W.I., Ozkan C.S., Mitura S. & Gervasoni J.L. (eds.) (2016), Graphene Science Handbook: Applications and Industrialization, Boca Raton. DOI: https://doi.org/10.1201/b19488
Brazell L. (2012), Nanotechnology Law. Best Practices, Alphen aan den Rijn.
Di Lauro A. (2024), Mercato agroalimentare e innovazione tecnologica, in: P. Borghi, I. Canfora, A. Di Lauro, L. Russo (eds.), Trattato di diritto alimentare italiano e dell’Unione europea, Milano.
Elsaesser A., Howard C.V. (2012), Toxicology of nanoparticles, “Advanced Drug Delivery Review” vol. 64, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1016/j.addr.2011.09.001
Ezrahi Y. (1990), The Descent of Icarus, Cambridge, Mass.
Leone L. (2014), Nanotecnologie e alimenti tra etica e diritto prospettive della regolazione nell’Unione europea, “Glocalism Journal of Culture Politics and Innovation” no. 1–2. DOI: https://doi.org/10.12893/gjcpi.2014.1-2.11
Leone L. (2016), Nanotecnologia (applicazione nella produzione di alimenti) – Nanotechno-
logy (application in food production), in Digesto delle Discipline Privatistiche – Sezione civile: Aggiornamenti, Torino.
Malloy T.F. (2012), Soft Law and Nanotechnology: a Functional Perspective, “Jurimetrics. The Journal of Law, Sciences & Technology” vol. 52, no. 3.
Mura S., Seddaiu G., Bacchini F., Roggero P.P., Greppi G.F. (2013), Advances of Nanotechnology in Agro-Environmental Studies, “Italian Journal of Agronomy” 2013, no. 8. DOI: https://doi.org/10.4081/ija.2013.e18
Prete F. (2023), Nanofoods, in: L. Costato, F. Albisinni (eds.), Trattato breve di diritto agrario italiano e dell’Unione europea, Milano.
Roco M., Bainbridge W. (eds.) (2001), Societal Implications of Nanoscience and Nanotechnology, New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-3012-9
Roco M., Bainbridge W. (eds.) (2007), Nanotechnology: Societal Implications II: Individual Perspectives, New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4020-5432-7
Salvi L. (2017), Diritto alimentare e innovazione tecnologica nella regolazione dell’Unione Europea. Profili di legittimità e accountability, Naples.
Sirsi E. (2003), Biotecnologie in agricoltura. Profili giuridici, Pisa.
Sodano V., Quaglietta M. (2014), Nanotecnologie e settore agroalimentare: applicazioni e quadro normativo, “Agriregionieuropea” no. 36.
Tallacchini M. (2012), Scienza e diritto. Prospettive di co-produzione, “Rivista di filosofia del diritto” no. 2.
Tourmey C. (2014), An Asilomar for nanotech, “Nature Nanotech” no. 9. DOI: https://doi.org/10.1038/nnano.2014.139
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Giuseppe Spoto
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.