Wartości między kulturą symboliczną, życiem społecznym i tożsamością ludzką (tropy pedagogiczne z humanistyki stosowanej)
Okładka czasopisma Pedagogika Społeczna Nova, tom 2, nr 4, rok 2022
PDF

Słowa kluczowe

kultura
wartości społeczne
tożsamość
dualizm
metawzorce

Jak cytować

Witkowski, L. (2023). Wartości między kulturą symboliczną, życiem społecznym i tożsamością ludzką (tropy pedagogiczne z humanistyki stosowanej). Pedagogika Społeczna Nova, 2(4), 69–82. https://doi.org/10.14746/psn.2022.4.04

Abstrakt

Tekst dotyczy trzech aspektów wartości, traktowanych jako wskazujące wymiary ich obecności w życiu i działalności człowieka: kulturowym, społecznym i indywidualnym. Podstawowe przykłady wiążą się z koncepcjami Heleny Radlińskiej, znanej polskiej pedagog społecznej, a także znanego na całym świecie ojca socjologii edukacji i metod biograficznych Floriana Znanieckiego. Autor uprawia podejście określone w swoich monografiach jako „humanistyka stosowana” i pokazuje szereg implikacji płynących z lektury różnych koncepcji opartych na psychologii, socjologii, literaturoznawstwie, filozofii, m.in. M. Bachtina, Z. Baumana, E.H. Eriksona, J. Habermasa, H. Hesse'ego i innych. Stosuje w szczególności koncepcję „obrotu dualności” i przemian „metawzorców”. Tekst postuluje rewizję podejścia do tradycji humanistyki z troską o luki międzypokoleniowe w odczytywaniu i stosowaniu podstawowych pojęć, które należy traktować w sposób znacznie bardziej integralny i przekrojowy.

https://doi.org/10.14746/psn.2022.4.04
PDF

Bibliografia

Babicka-Wirkus A., Jaworska-Witkowska M., Kubinowski D. (red.), Dziedzictwo pedagogiczne dla przyszłości. Debata wokół „Oddechu myśli” Bogdana Nawroczyńskiego, Kraków 2021.

Cichosz M., Pedagogika społeczna w Polsce w latach 1945–2005. Rozwój – obszary refleksji i badań – koncepcje, Toruń 2006.

Cichosz M., Szkoły polskiej pedagogiki społecznej – drogi i kierunki rozwoju, [w:] E. Kantowicz, B. Chrostowska, M. Ciczkowska-Giedziun (red. nauk.), Szkoły polskiej pedagogiki społecznej wobec nowych wyzwań. Polska pedagogika społeczna na początku XXI wieku, Toruń 2010, s. 42–52.

Fleck L., Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, przeł. M. Tuszkiewicz, Lublin 1986.

Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 2006.

Jaworska-Witkowska M., Witkowski L., Przeżycie – przebudzenie – przemiana. Inicjacyjne dynamizmy egzystencjalne w prozie Hermanna Hessego, Łódź 2009.

Kuhn T., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, przeł. S. Amsterdamski, Warszawa 1985.

Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna. Podejmowanie aktywności w polu praktyki, Łódź 2019.

Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna: transwersalny wymiar pojmowania aktywności w polu praktyki, [w:] J. Modrzewski, K. Segiet, A. Matysiak-Błaszczyk, E. Włodarczyk, K. Słupska, A. Tokaj, M. Zychowicz (red. nauk.), Pedagogika społeczna w służbie człowiekowi. Jubileusz poznańskiej pedagogiki społecznej, Poznań 2022, s. 71–85.

Marynowicz-Hetka E., Skoczylas-Namielska E., Pedagogika społeczna: wstępy i kontynuacje, Łódź 2015. https://doi.org/10.18778/7969-569-0 DOI: https://doi.org/10.18778/7969-569-0

Nawroczyński B., Oddech myśli. Archiwalia główne, wybór, komentarze i redakcja naukowa L. Wit- kowski, Kraków 2020.

Volk T., Metapatterns. Across Space, Time and Mind, New York 1995.

Witkowski L., Humanistyczne wyzwania (nie)zrównoważenia procesów i praktyk społecznych (panorama tropów dwoistości / dual-process theory), „NOWIS” 2022, nr 15, s. 271–292. https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.15 DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.15

Witkowski L., Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje. Profesje społeczne versus ekologia kultury, Kraków 2018.

Witkowski L., Jürgena Habermasa teoria działania komunikacyjnego i jej implikacje dla pedagogiki (wybrane tropy i paradoksy w retrospekcji), [w:] L. Witkowski, Ku integralności edukacji i humanistyki II. Postulaty – postacie – pojęcia – próby. Odpowiedź na Księgę Jubileuszową, Toruń 2009, s. 274–290.

Witkowski L., Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna eko- logia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków 2014.

Witkowski L., Posłowie. Tradycja versus współczesność. Przyczynek do sporu o historię najnowszą myśli pedagogicznej w Polsce, [w:] M. Jaworska-Witkowska, Przechwytywanie tekstów. Powidoki czytania, Bydgoszcz 2016, s. 345–365.

Witkowski L., Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków 2013.

Witkowski L., Psychodynamiki i ich struktura. Studia z humanistyki stosowanej, Kraków 2020.

Witkowski L., Tożsamość i zmiana. Epistemologia i rozwojowe profile w edukacji, przedmowa Z. Kwieciński, Wrocław 2010.

Witkowski L., Uniwersalizm pogranicza. O semiotyce kultury Michała Bachtina w kontekście edukacji, Toruń 2000.

Witkowski L., Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia, Kraków 2022.

Witkowski L., Versus. O dwoistości strukturalnej faz rozwoju w ekologii cyklu życia psychodynamicznego modelu Erika H. Eriksona, Kraków 2015.

Witkowski L., W trosce o mediację pedagogiczną (na rzecz dwoistości „uwspólnionego doświadczenia”), [w:] E. Marynowicz-Hetka, L. Filion, D. Wolska-Prylińska (red.), Kultura praktyki przedstawicieli profesji społecznych – podejścia mediacyjne w działaniu społecznym, Łódź 2014, s. 270–292.

Witkowski L. (red.), Dziedzictwo idei i pęknięcia międzypokoleniowe w pedagogice polskiej. Wprowadzenie do problemu, Toruń 2019.

Znaniecki F., Prawa psychologii społecznej, przeł. J. Radzicki, przedm. J. Szacki, Warszawa 1991 [1925].

Znaniecki F., Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1938, r. XVIII, z. 1, s. 89–119.