Tekst biblijny i sprawy „zbyt powszednie”? Na marginesie kwestii tabu językowego w tradycji czeskiego przekładu biblijnego

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sie 28, 2018
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.1.1
Słowa kluczowe:
Czech Bible translation, Biblical translatology, language taboo, Mt 15, 17, Mk 7, 19, Jn 21, 7

Main Article Content

Josef Bartoň
Katedra Nauk Biblijnych Wydziału Teologii Katolickiej, Uniwersytet Karola w Pradze

Abstrakt

The case study deals with the fortunes of translation equivalents of the words ἀφεδρών//secessus (in Matthew 15,17 and Mark 7,19) and γυμνός//nudus (in John 21,7) in the Czech Biblical tradition. The paper presents the material from almost fifty Czech translations (from the end of the 13th century to this day) and shows that the expressions (notions) draught, toilet and naked disappear in certain moments and are missing in most of the translations. The author tries to demonstrate in his analyses and interpretations when, under which circumstances and why there was this specific secondary tabooization that itself (slightly) disturbs the taboo of the inviolability of the content of the sacred text.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Bartoň, J. (2018). Tekst biblijny i sprawy „zbyt powszednie”? Na marginesie kwestii tabu językowego w tradycji czeskiego przekładu biblijnego. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 25(1), 11-32. https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.1.1
Numer
Tom 25 Nr 1 (2018)
Dział
Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Josef Bartoň, Katedra Nauk Biblijnych Wydziału Teologii Katolickiej, Uniwersytet Karola w Pradze

doc. PhDr. Josef Bartoň, Th.D. – Katedra Nauk Biblijnych Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Karola w Pradze, Gabinet Studiów Klasycznych (Kabinet pro klasická studia) Instytutu Filozofii Akademii Nauk Republiki Czeskiej w Pradze; zainteresowania naukowe: bohemistyka, filologia języków starożytnych (greka biblijna, łacina, język staro-cerkiewno-słowiański), translatoryka biblijna, historia czeskiego przekładu biblijnego (przede wszystkim dziedzina nowoczesnego przekładu biblijnego po 1900 roku), rozwój czeskiego języka biblijnego (stylu biblijnego), fenomen nowego stylu biblijnego.

Bibliografia

  1. Bartoň Josef (2012), Proměny českého biblického stylu a extrémní polohy moderních překladů Písma, w: Boží slovo a slovo lidské, red. Jiří Hanuš, CDK, Brno, s. 209–229.
  2. Bartoň Josef (2013), Český jazyk v „dotyku transcendence”. Problémy nového biblického stylu, w: Myšlení o transcendenci, red. Mireia Ryšková, Mlada Mikulicová, Pavel Mervart, Červený Kostelec, s. 221–242.
  3. Bartoň Josef (2016), Współczesny czeski przekład biblijny: metamorfozy metody i kształtu, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, nr 11, s. 24–36.
  4. Dittmann Robert (2012), Dynamika textu Kralické bible v české překladatelské tradici, Refugium Velehrad-Roma, Olomouc.
  5. Hoffmannová Jana i in. (2016), Stylistika mluvené a psané češtiny, Academia, Praha.
  6. Koloski-Ostrow Ann Olga (2015), The Archeology of Sanitation in Roman Italy. Toilets, Sewers and Water Systems, The University of North Carolina Press [USA].
  7. Komárek Karel (2013), České katolické bible v 18. a 19. století aneb Dědictví svatováclavské, „HOP”, z. 2, s. 195–206.
  8. Kraus Jiří (2017), Náboženský styl, w: Nový encyklopedický slovník češtiny [online], red. Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová, Praha, https://www.czechency.org/slovnik/N%C3%81BO%C5%BDENSK%C3%9D%20STYL [dostęp: 22 sierpnia 2017].
  9. Kyas Vladimír (1997), Česká bible v dějinách národního písemnictví, Vyšehrad, Praha. McKenzie John L., SJ (1965), Dictionary of the Bible, Bruce Publishing Company, New York–London.
  10. Thomas Aquinas, Super evangelium S. Joannis Lectura, caput XXI, lectio 2.
  11. Vintr Josef (1998), České biblické slovo jako vývojový faktor stylové stratifikace národního jazyka – od Jagićových glos 12. století po moderní ekumenický překlad, w: Pocta 650. výročí založení Univerzity Karlovy v Praze. Sborník příspěvků přednesených zahraničními bohemisty na mezinárodním sympoziu v Praze 20.–26. srpna 1998, t. 1, red. Otakar Mališ, Filozofická fakulta Univerzity Karlovy, Praha, s. 215–227.
  12. Vraštil Josef (1926), České překlady biblické, w: Český slovník bohovědný, t. 3, red. Antonín Podlaha, Cyrillo-Methodějská knihtiskárna a nakladatelství V. Kotrba, Praha, s. 334–341.