Abstrakt
The aim of this article is to explain the specificity of Bydgoszcz merchants’ mercantile discourse at the beginning of 20th century. It was time of rapid industrialization and economic changes. Advertisements not only met Bydgoszcz inhabitants’ needs but also started to create them. However, “Dziennik Bydgoski” documents keeping mercantile traditions. Published advertisements usually refer to an old model of informational announcement that was usually consisted of a specific offer in the form of a list of offered goods. Company owner’s name was the only quality assurance. Another popular form of advertising had a form of a short letter, where the merchant talked directly to their potential clients. Basic strategies used in this kind of advertisement were based on expressing respect to the customer and offering additional service. But the most characteristic feature of mentioned advertisements was appealing to patriotic feelings of customers. Encouraging people to buy in Polish shops and placing ads of Polish merchants was a form of resistance against growing Germanization in Bydgoszcz. This feature of the announcements published in “Dziennik Bydgoski” distinguish them from advertisements printed in Polish newspapers in Polish Kingdom and Galicia.Bibliografia
Batko Stanisław (1916), Reklama w przemyśle i handlu, Miejskie Muzeum Techniczno-Przemysłowe, Kraków.
Bralczyk Jerzy (1995), Język na sprzedaż, Business Press, Warszawa.
Czarnowski Władysław (1969), Ze wspomnień starego bydgoszczanina, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Denison Dell, Tobey Linda (1994), Podręcznik reklamy: jak zdobyć rozgłos, nie wydając fortuny na reklamę, Wydawnictwo M & A Communications Polska, Warszawa.
Janiak-Jasińska Agnieszka (1998), Aby wpadło w oko… O reklamie handlowej w Królestwie Polskim w początkach XX wieku, DiG, Warszawa.
Kabaciński Ryszard, Kotowski Wojciech, Wojciak Jerzy (1980), Bydgoszcz. Zarys dziejów, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz.
Kmiecik Zenon (1971), Prasa warszawska 1908–1918, PWN, Warszawa.
Kowalska-Myśliwiecka Sylwia (2010), Społeczno-kulturowe oddziaływanie reklam, w: Reklama w społeczeństwie. Społeczeństwo w reklamie, red. Agnieszka Łukasik-Turecka, Lublin, s. 23–35.
Langer Olgierd (1927), Zasady ogłaszania, Instytut Naukowej Organizacji przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, Warszawa.
Łukasiewicz Edward (1913), Reklama, Biblioteka „Polskiego Przeglądu Kupieckiego”, Warszawa.
Młynarczyk Ewa (2010), Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg praw miejskich i lustracji królewszczyzn), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Obara Jerzy (2008), Socjolekt sprzedawców, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, t. 35, red. Jan Miodek, Włodzimierz Wysoczański, Wrocław, s. 141–148.
Pihan-Kijasowa Alicja (2012), Słownictwo z zakresu handlu w prozie Bolesława Prusa (na tle XIX-wiecznej leksyki handlowej). Studia, Sorus, Poznań.
Pitrus Andrzej (1999), Zrozumieć reklamę, Rabid, Kraków.
Rypel Agnieszka (2007), „Bydgoszcz? Ach, tutaj także mieszkałam kilka lat…” – obraz Bydgoszczy w „Stenogramach Anny Jambor” Kazimierza Bierońskiego, w: Polszczyzna bydgoszczan, t. 3, red. Małgorzata Święcicka, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz, s. 201–218.
Rypel Agnieszka (2016), Język bydgoskich kupców na początku XX wieku w „Dzienniku Bydgoskim” z lat 1907–1920, „Linguistica Bidgostiana. Series Nova”, t. 2, s. 107–120.
Schabowska Maria (1990), Słownictwo reklam i anonsów prasowych zamieszczanych w „Czasie” (1890–1895), Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków.
Sudziński Ryszard (1999), Uwarunkowania i czynniki rozwoju Bydgoszczy w II Rzeczypospolitej (1920–1939), w: Historia Bydgoszczy, t. 2, cz. 1, red. Marian Biskup, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz.
Werner Ulrich (1992), Reklama. Podstawowa wiedza o reklamie, Thaurus, Warszawa.
Wizbek M.A. (1897), Reklama – jej zasady i doniosłość, Nakładem Księgarni M.A. Wizbeka, Warszawa.
Wojciak Jerzy (1991), Stosunki polityczne i narodowościowe w latach 1850–1914, w: Historia Bydgoszczy do roku 1920, t. 1, red. Marian Biskup, PWN, Poznań.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).