Abstrakt
In the 17th century, funeral sermons were a frequent type of public address. Over six hundred of such sermons were published in Poland at the time. They were published by presses all around Poland, so that each region is represented in the production. Consequently, funeral sermons are a good source for research in regional varieties of Polish in the 17th century. The article presents the problem on the example of printed material from Lublin, published in the press owned by Paweł Konrad, Anna Konradowa, and Jan Wieczorkowicz. The inspection of the texts has shown that they represent typical qualities of 17th-century standard Polish, as well as regional differential and frequency-based qualities. Because sermons were written not only by authors from Małopolska, it can be assumed that their language was largely influenced by editors and printers.Bibliografia
T. Szostek, Kazanie, w: Słownik literatury staropolskiej, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
A. Pihan-Kijasowa, Kreacja pochwały w barokowych kazaniach pogrzebowych, w: Cum reverentia, gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, red. J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań 2013.
M. Skwara, Polskie drukowane oracje pogrzebowe XVII wieku. Bibliografia, Gdańsk 2009.
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1, Małopolska, cz. 2, Wiek XVII–XVIII, vol. 2, L–Ż i drukarnie żydowskie, red. J. Pirożyński, Kraków 2000.
W. Gramatowski, Konrad Paweł, w: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa – Łódź 1972.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Kraków 1996.
Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, red. D. Ostaszewska, Katowice 2002.
Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 1974.
B. Matuszczyk, Regionalizmy polszczyzny literackiej drugiej połowy XVI w. w świetle języka przekładów Biblii. Zagadnienia normy językowej, Roczniki Humanistyczne. Językoznawstwo. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1989–1990 (wyd. 1992), 37–38, z. 6.
A. Pihan-Kijasowa, Literacka polszczyzna Kresów północno-wschodnich XVII wieku. Fonetyka, Poznań 1999.
I. Bajerowa, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław – Warszawa – Kraków 1964.
M. Weiss-Brzezinowa, Uwagi o stosunku spółgłosek środkowojęzykowych do zębowych na podstawie rękopisów od 2. poł. XVIII do początku XIX w., „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1971, 10.
Z. Stieber, Rozwój fonologiczny języka polskiego, Warszawa 1958.
H. Wiśniewska, Regionalizmy czy kolokwializmy? (na przykładzie księgi złoczyńców z lat 1644–1647), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 1986, 12.
K. Dejna, Dialekty polskie, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1973.
T. Skubalanka, O języku Biernata z Lublina, w: Polszczyzna regionalna w okresie renesansu i baroku, red. H. Wiśniewska, C. Kosyl, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.
H. Wiśniewska, Właściwości gramatyczne polskich rękopisów Sebastiana Fabiana Klonowica, w: H. Wiśniewska, Język polski na ziemiach ruskiej i lubelskiej w Rzeczypospolitej szlacheckiej XVI–XVIII wieku, Lublin 2001.
H. Wiśniewska, Lubelskie zeznania sądowe z XVII wieku jako przykład dwufazowego procesu komunikacji, w: eadem, Język polski na ziemiach ruskiej i lubelskiej w Rzeczypospolitej szlacheckiej XVI–XVIII wieku, Lublin 2001.
H. Wiśniewska, Zeznania sądowe jako źródło informacji o kulturze językowej pisarzy lubelskich XVII wieku, w: Polszczyzna regionalna w okresie renesansu i baroku, red. H. Wiśniewska, C. Kosyl, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.
A. Kowalska, Język polski w XVI-wiecznych księgach miejskich Tarnowskich Gór, Wrocław 1965.
H. Wiśniewska, Zeznania sądowe jako źródło informacji o kulturze językowej pisarzy lubelskich XVII wieku, red. H. Wiśniewska, C. Kosyl, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.
A. Kowalska, Dzieje języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie habsburskim (1525–1742), Wrocław 1986.
R. Pawłowska, Fonetyka języka polskiego nauczanego w Gdańsku w XVII wieku, Gdańsk 1979.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).