Konwencje tekstu testamentowego w średniowiecznych relacjach sądowych

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2010
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2010.16.10

Main Article Content

Józef Kość
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Abstrakt

Mediaeval reports of last will and testament records included in Ortyle magdeburskie (German Urteils) enable us to reconstruct the text paradigm of the last will and testament as early as in the 15th-century Polish. The register of elementary and facultative components of mediaeval texts of last will and testament is very similar to the formulation of lay and ecclesiastical testaments from later periods. The basic structure of the text of testaments remains virtually unchanged, which already in the 16th century had a stable semantic formula that could be summarized in words: who transfers the inheritance to whom in the face of unavoidable death. Consequently, the Middle and Modern Polish language acts of the last will have their structural and stylistic foundations in the Old Polish period when the conventions typical of the paradigm of the testament documents became established in the Polish language.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Kość, J. (2010). Konwencje tekstu testamentowego w średniowiecznych relacjach sądowych. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 16, 99-109. https://doi.org/10.14746/pspsj.2010.16.10
Numer
Tom 16 (2010)
Dział
Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Bibliografia

  1. M. Borkowska, Dekret w niebieskim ferowany parlamencie. Wybór testamentów z XVII-XVIII wieku, Kraków 1984.
  2. A. Dunin-Dudkowska, Akt notarialny jako gatunek wypowiedzi, Lublin 2008 (praca doktorska).
  3. G. Jawor, Stałe formuły w testamentach polskich, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XII, 1981.
  4. M. Hawrysz, Język miejskiej wspólnoty Opola na przełomie XVII i XVIII wieku. Studium pragmalingwistyczne „Księgi wójtowskiej”, Wrocław 2003.
  5. A. Karpiński, Zapisy „pobożne” i postawy religijne mieszczanek polskich w świetle testamentów z drugiej połowy XVI i XVII w., w: Tryumfy i porażki. Studia z dziejów kultury polskiej XVI-XVIII w., red. M. Bogucka, Warszawa 1989.
  6. J. Kość, Komentarz tekstologiczny do siedemnastowiecznego testamentu Jakuba Suszy – reckokatolickiego biskupa chełmskiego, w: Studia z historii języka polskiego i stylistyki historycznej ofiarowywane Profesor Halinie Wiśniewskiej na 50-lecie Jej pracy naukowo-dydaktycznej, red. C. Kosyl, Lublin 2001.
  7. W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984.
  8. J. Reczek, W. Twardzik, Najstarsze staropolskie tłumaczenie Ortyli magdeburskich, cz. 1,Wrocław 1970, cz. 2-3, Wrocław 1972.
  9. Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 3, Wrocław 1960, t. 5, Wrocław 1965, t. 6, Wrocław 1970, t. 8, Wrocław 1980, t. 10, Kraków 1988-1993.
  10. Testamenty szlachty krakowskiej XVII-XVIII w. Wybór tekstów źródłowych z lat 1650-1799, oprac. A. Falniowska-Gradowska, Kraków 1997.
  11. B. Żmigrodzka, Testament jako gatunek tekstu, Katowice 1997.