O kryteriach wyodrębniania terminów z XVI-wiecznych tekstów

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: gru 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2020.27.2.2
Słowa kluczowe:
Polish language, Polish 16th-century terminology, Polish 16th-century terms

Main Article Content

Lucyna Agnieszka Jankowiak
Instytut Slawistyki PAN Warszawa

Abstrakt

The article aims to present a method for identifying and extracting terms from sixteenth- century texts based on four criteria: a) textual – assuming that if a semantic unit’s meaning is confirmed only in texts characteristic of a specific field of science or knowledge, then it is a term of that period; b) linguistic – based on the information about the semantic unit originating from prestigious languages (Latin or/and Greek)and provided by the author; c) disciplinary – based on the information about the semantic unit being used by a specific professional group and provided by the author; d) linguistic and disciplinary (which combines criteria 2 and 3).

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Jankowiak, L. A. (2020). O kryteriach wyodrębniania terminów z XVI-wiecznych tekstów. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 27(2), 33-52. https://doi.org/10.14746/pspsj.2020.27.2.2
Numer
Tom 27 Nr 2 (2020)
Dział
Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Lucyna Agnieszka Jankowiak, Instytut Slawistyki PAN Warszawa

dr hab. Lucyna Agnieszka Jankowiak, prof. instytutu – Instytut Slawistyki PAN Warszawa; zainteresowania naukowe: historia języka polskiego, zwłaszcza słownictwa (geneza zasobu leksykalnego polszczyzny, słownictwo Stefana Falimirza, Stefana Żeromskiego; leksykografia, zwłaszcza XVI wieku – Bartłomieja z Bydgoszczy, Andrzeja Calagiusa; początki kształtowania się stylu naukowego oraz terminologii naukowej, zwłaszcza medycznej).

Bibliografia

  1. Bąk Mieczysław (1984), Powstanie i rozwój polskiej terminologii nauk ścisłych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
  2. Białoskórska Mirosława (1993), Postrzeganie zróżnicowania regionalnego polszczyzny do końca XVIII wieku, w: Region, regionalizm. Pojęcia i rzeczywistość. Zbiór studiów, red. Kwiryna Handke, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 121–132.
  3. Biniewicz Jerzy (1996), Początki polskiego języka nauk ścisłych (XVI–XVIII wiek), „Studia Historycznojęzykowe. Prace Językoznawcze”, t. 24, s. 62–70.
  4. Biniewicz Jerzy (1998), Narodziny polskiej terminologii nauk ścisłych, w: Słowo i czas, red. Stanisław Gajda, Anna Pietryga, Wydawnictwo TiT, Opole, s. 217–226.
  5. Giedroyć Franciszek (1905), Poglądy lekarskie Reja, „Krytyka Lekarska”, s. 3–15.
  6. Giedroyć Franciszek (1931–1933), Polski słownik lekarski, t. 1–2, Wydawnictwo Kasy imienia Mianowskiego Instytutu Popierania Nauki, Warszawa.
  7. Jankowiak Lucyna Agnieszka (2001), Nazwy chorób w polszczyźnie XVI wieku (Próba ogólnej charakterystyki), „Slavia Occidentalis”, t. 58, s. 9–18.
  8. Jankowiak Lucyna Agnieszka (2005), Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1: Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. Instytut Slawistyki PAN, Warszawa.
  9. Jankowiak Lucyna Agnieszka (2006), Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 2: Słownik, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
  10. Jankowiak Lucyna Agnieszka (2015), Synonimia w polskiej terminologii medycznej drugiej połowy XIX wieku (na podstawie „Słownika terminologii lekarskiej polskiej” z 1881 roku), Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
  11. Klemensiewicz Zenon (1985), Historia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  12. Mayenowa Maria Renata, red. (1963), Wypowiedzi o języku i stylu w okresie staropolskim (do połowy XVIII wieku), t. 2: Słownik, oprac. Jadwiga Puzynina, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław–Kraków.
  13. Mayenowa Maria Renata, Pepłowski Franciszek, Mrowcewicz Krzysztof, red. (1966–2016), Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1–37, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
  14. Sławski Franciszek (1968a), Kilka uwag o słownictwie pierwszych polskich zielników, „Slavia Orientalis”, nr 3, s. 401–406.
  15. Sławski Franciszek (1968b), W czterechsetlecie Herbarza czyli Zielnika Marcina Siennika, „Język Polski”, z. 2, 107–113.
  16. Sławski Franciszek (1972), Z lat czterdziestych XVI wieku, „Język Polski”, s. 241–252.
  17. Szostak Jan (1977), Zielnik Stefana Falimirza z roku 1534, „Ze Skarbca Kultury”, cz. 1: z. 28, s. 7–50; cz. 2: z. 29, s. 5–42.
  18. Szostak Jan (1978), Zielnik Hieronima Spiczyńskiego z roku 1542, „Ze Skarbca Kultury”, z. 30, s. 5–37.
  19. Szostak Jan (1979), Zielnik Marcina Siennika z roku 1568, „Ze Skarbca Kultury”, z. 31, s. 5–48.
  20. Tutak Kinga (2018), O dwukropku w dawnym piśmiennictwie użytkowym (na przykładzie traktatów stawiarskich Olbrychta Strumieńskiego i Stanisława Strojnowskiego), „LingVaria”, nr 2 (26), 141–155.
  21. Walczak Bogdan (1988), Kwalifikatory w słownikach języka polskiego, w: Wokół języka. Rozprawy i studia poświęcone pamięci profesora Mieczysława Szymczaka, red. Mieczysław Basaj, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 413–422.
  22. Waniakowa Jadwiga (2001), Jana Śniadeckiego próba stworzenia polskiej terminologii astronomicznej, w: Studia językoznawcze. Dar przyjaciół i uczniów dla Zofii Kurzowej, red. Zofia Cygal-Krupowa, TAiWPN Universitas, Kraków, s. 385–399.
  23. Zajda Aleksander (2016), Nieliterackie źródła do dziejów słownictwa polskiego (do XVIII w.), cz. 1, „LingVaria”, nr 1 (21), s. 123–138; cz. 2, „LingVaria”, nr 2 (22), s. 165–181.