Abstrakt
The article discusses the motivation and the functioning of two phraseological units in the Polish language, namely leżeć bykiem (to idle lazily) and leżeć martwym bykiem (to be resting idly). Resulting from independent derivations, they appeared in the Polish language in the second half of the twentieth century. Due to formal similarity, though, they quickly developed relations which led to the transformations of their meaning and form.
Bibliografia
Słowniki (wraz ze stosowanymi skrótami)
ISJP-B – Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego, Warszawa.
NKPP – Krzyżanowski Julian, red. (1969–1978), Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 1–4, Warszawa.
PJZ-BW – Bogusławski Andrzej, Wawrzyńczyk Jan (1993), Polszczyzna, jaką znamy. Nowa sonda słownikowa, Warszawa.
PSFJP-BDL – Bąba Stanisław, Dziamska Gabriela, Liberek Jarosław (1995), Podręczny słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa.
PSF-KG – Głowińska Katarzyna (2000), Popularny słownik frazeologiczny, red. Tadeusz Piotrowski, Warszawa.
PSFWJP-BL – Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2010), Popularny słownik frazeologiczny współczesnego języka polskiego, płyta CD.
SFWP-BL – Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2001), Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa.
SGS – Kaczmarek Leon, Grabias Stanisław, Skubalanka Teresa (1994), Słownik gwary studenckiej, Lublin.
SPP – Anusiewicz Janusz, Skawiński Jacek (1996), Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa.
SPP-Cz – Czeszewski Maciej (2006), Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa.
SSM-Cz – Czeszewski Maciej (2001), Słownik slangu młodzieżowego, Piła.
SWJP-D – Dunaj Bogusław, red. (1999), Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
USJP-D – Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4, Warszawa.
WKS-MC – Mosiołek-Kłosińska Katarzyna, Ciesielska Anna (2001), W kilku słowach. Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa.
WSF PWN – Kłosińska Anna, Sobol Elżbieta, Stankiewicz Anna, oprac. (2005), Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Warszawa.
WSF-PF – Fliciński Piotr (2012), Wielki słownik frazeologiczny, Poznań.
WSJP-D – Dubisz Stanisław, red. (2018), Wielki słownik języka polskiego PWN, t. 1–5, Warszawa.
WSJP-Ż – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, www.wsjp.pl.
Literatura
Bąba Stanisław (1989), Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Poznań.
Kania Stanisław (1969), O polskiej gwarze żołnierskiej. Stan badań nad gwarą żołnierską, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 126–140.
Kania Stanisław (1978), Polska gwara żołnierska lat 1914–1939, Zielona Góra.
Krajewski Lech (2007–2008), Skrótowce – fetysze i wytrychy w subkulturowej komunikacji językowej, „Media. Kultura. Komunikacja Społeczna. Zeszyty Naukowe Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM”, nr 3–4, s. 166–187.
Lewicki Andrzej Maria (1977), Zwroty frazeologiczne, czyli predykaty w formie składników nieciągłych, „Studia Gramatyczne” I, Wrocław, s. 137–145.
Lewicki Andrzej Maria (2003), Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej, w: tenże, Studia z teorii frazeologii, Łask.
Lubaś Stanisław, red. (2006), Słownik polskich leksemów potocznych, t. 4: K–L, Kraków.
Treder Jerzy (2002), O frazeologii potocznej w polszczyźnie, w: Słowo. Tekst. Czas VI. Nowa frazeologia w nowej Europie, red. Michaił Aleksiejenko, Walerij Mokijenko, Harry Walter, Szczecin – Greifswald, s. 445–449.
Treder Jerzy (2005), Nazwy ptaków we frazeologii i inne studia z frazeologii i paremiologii polskiej, Gdańsk.
Wtorkowska Maria (2014), Porównanie polskich i słoweńskich frazeologizmów z komponentem wybranych zwierząt domowych (byka, wołu, krowy i cielęcia), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 21, s. 403–412.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).