Abstract
The article discusses the motivation and the functioning of two phraseological units in the Polish language, namely leżeć bykiem (to idle lazily) and leżeć martwym bykiem (to be resting idly). Resulting from independent derivations, they appeared in the Polish language in the second half of the twentieth century. Due to formal similarity, though, they quickly developed relations which led to the transformations of their meaning and form.
References
Słowniki (wraz ze stosowanymi skrótami)
ISJP-B – Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego, Warszawa.
NKPP – Krzyżanowski Julian, red. (1969–1978), Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 1–4, Warszawa.
PJZ-BW – Bogusławski Andrzej, Wawrzyńczyk Jan (1993), Polszczyzna, jaką znamy. Nowa sonda słownikowa, Warszawa.
PSFJP-BDL – Bąba Stanisław, Dziamska Gabriela, Liberek Jarosław (1995), Podręczny słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa.
PSF-KG – Głowińska Katarzyna (2000), Popularny słownik frazeologiczny, red. Tadeusz Piotrowski, Warszawa.
PSFWJP-BL – Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2010), Popularny słownik frazeologiczny współczesnego języka polskiego, płyta CD.
SFWP-BL – Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2001), Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa.
SGS – Kaczmarek Leon, Grabias Stanisław, Skubalanka Teresa (1994), Słownik gwary studenckiej, Lublin.
SPP – Anusiewicz Janusz, Skawiński Jacek (1996), Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa.
SPP-Cz – Czeszewski Maciej (2006), Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa.
SSM-Cz – Czeszewski Maciej (2001), Słownik slangu młodzieżowego, Piła.
SWJP-D – Dunaj Bogusław, red. (1999), Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
USJP-D – Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4, Warszawa.
WKS-MC – Mosiołek-Kłosińska Katarzyna, Ciesielska Anna (2001), W kilku słowach. Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa.
WSF PWN – Kłosińska Anna, Sobol Elżbieta, Stankiewicz Anna, oprac. (2005), Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Warszawa.
WSF-PF – Fliciński Piotr (2012), Wielki słownik frazeologiczny, Poznań.
WSJP-D – Dubisz Stanisław, red. (2018), Wielki słownik języka polskiego PWN, t. 1–5, Warszawa.
WSJP-Ż – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, www.wsjp.pl.
Literatura
Bąba Stanisław (1989), Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Poznań.
Kania Stanisław (1969), O polskiej gwarze żołnierskiej. Stan badań nad gwarą żołnierską, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 126–140.
Kania Stanisław (1978), Polska gwara żołnierska lat 1914–1939, Zielona Góra.
Krajewski Lech (2007–2008), Skrótowce – fetysze i wytrychy w subkulturowej komunikacji językowej, „Media. Kultura. Komunikacja Społeczna. Zeszyty Naukowe Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM”, nr 3–4, s. 166–187.
Lewicki Andrzej Maria (1977), Zwroty frazeologiczne, czyli predykaty w formie składników nieciągłych, „Studia Gramatyczne” I, Wrocław, s. 137–145.
Lewicki Andrzej Maria (2003), Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej, w: tenże, Studia z teorii frazeologii, Łask.
Lubaś Stanisław, red. (2006), Słownik polskich leksemów potocznych, t. 4: K–L, Kraków.
Treder Jerzy (2002), O frazeologii potocznej w polszczyźnie, w: Słowo. Tekst. Czas VI. Nowa frazeologia w nowej Europie, red. Michaił Aleksiejenko, Walerij Mokijenko, Harry Walter, Szczecin – Greifswald, s. 445–449.
Treder Jerzy (2005), Nazwy ptaków we frazeologii i inne studia z frazeologii i paremiologii polskiej, Gdańsk.
Wtorkowska Maria (2014), Porównanie polskich i słoweńskich frazeologizmów z komponentem wybranych zwierząt domowych (byka, wołu, krowy i cielęcia), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 21, s. 403–412.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).