Słowa kluczowe
North Atlantic Alliance (NATO)
European Union (EU)
European integration
presidential discourse
Jak cytować
Abstrakt
The aim of the article is to analyse selected metaphors used by the President of the Republic of Poland, Aleksander Kwaśniewski, in public appearances during his presidency in from 1995 to 2005. The subject of interest are public appearances in which A. Kwaśniewski talked about the preparation and accession of Poland to one of the most prestigious organisations in the world – the North Atlantic Alliance (NATO) in 1999 and the European Union (EU) in 2004. The author analyses selected metaphors (including: HOME, ROAD, FAMILY), regarding Poland’s accession to these structures, which were used by the president in his speeches. The author discusses how A. Kwaśniewski, who was then the head of state, used metaphors to present his attitude towards the issue of Poland’s integration with North Atlantic Alliance and accession to the European Union and what vision of Poland’s presence in these structures he had.
Bibliografia
Źródła
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1995–1996 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 1999.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1997 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 1999.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1998 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 1999.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1999 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2000.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 2000 (wybór), wybór i oprac. red. Katarzyna Dombska, Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2001.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 2001 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2002.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2002 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2002.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2002 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2002.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2003 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2003.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2003 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2004.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2004 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2004.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2004 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2005.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2005 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2005.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2005 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Aleksandra Zgorzelska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2005.
Słowniki (wraz ze stosowanymi skrótami)
ISJP – Bańko Mirosław, red. (2018), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, wyd. 2, Warszawa.
SS – Kopaliński Władysław (1991), Słownik symboli, wyd. 2, Warszawa.
WSJP PAN – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, https://www. wsjp.pl [dostęp: 20 marca – 10 kwietnia 2021].
Literatura
Bartmiński Jerzy (2010), Jak rekonstruować językowo-kulturowy obraz Europy?, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, nr 22, s. 121–127.
Bartmiński Jerzy (2014), Polskie wartości w europejskiej aksjosferze, Lublin.
Bartmiński Jerzy (2015), DOM – koncept uniwersalny i specyficzny kulturowo, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Beata Żywicka, t. 1: DOM, Lublin, s. 15–33.
Bartmiński Jerzy, red. (2006), Język – wartości – polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych, Lublin.
Bartmiński Jerzy, Bielińska-Gardziel Iwona (2015), Polski językowo-kulturowy obraz DOMU i jego profile, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Beata Żywicka, t. 1: DOM, Lublin, s. 89–121.
Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech (2018), Obrazy EUROPY w języku polskim i w tekstach polskich dyskursów publicznych, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Wojciech Chlebda, t. 2: EUROPA, Lublin – Opole, s. 169–215.
Chlebda Wojciech (2018), EUROPA w trzynastu obrazach, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Wojciech Chlebda, t. 2: EUROPA, Lublin – Opole, s. 15–60.
Dobrzyńska Teresa (1972), O semantycznej reprezentacji wyrażeń metaforycznych, w: Semantyka i słownik, red. Anna Wierzbicka, Wrocław, s. 191–208.
Dobrzyńska Teresa (1994), Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze, Warszawa.
Dobrzyńska Teresa (1995), Metafory wartościujące w publicystyce i wypowiedziach polityków, w: Kreowanie świata w tekstach, red. Andrzej Maria Lewicki, Ryszard Tokarski, Lublin, s. 201–214.
Dobrzyńska Teresa (2010), Metafora w dyskursie politycznym jako skuteczny środek perswazji, w: Styl – dyskurs – media, red. Barbara Bogołębska, Monika Worsowicz, Łódź, s. 267–279.
Gajda Stanisław (2008), Metafora w dyskursie naukowym, „Studia Litteraria Polono-Slavica”, nr 8, s. 29–42.
Gill Ann M., Whedbee Karen (2001), Retoryka, w: Dyskurs jako struktura i proces, red. Teun A. van Dijk, przeł. Grzegorz Grochowski, Warszawa, s. 182–211.
Horolets Anna (2006), Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym, Kraków.
Ilciów Adam (2011), NATO w impasie? Perspektywy rozwoju, „Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne”, t. 8, s. 89–99.
Kiklewicz Aleksander (2006), Teoria metafor pojęciowych: zagadnienia dyskusyjne, w: tenże, Język. Komunikacja. Wiedza, Mińsk.
Kloch Zbigniew (2006), Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku, Wrocław.
Kostecki Wojciech (2005), O metaforach, polityce i politologii, w: Metafory polityki, red. Bohdan Kaczmarek, t. 3, Warszawa, s. 23–35.
Lakoff George, Johnson Mark (1988), Metafory w naszym życiu, przeł. Tomasz P. Krzeszowski, Warszawa.
Maćkiewicz Jolanta (1999), Słowo o słowie. Potoczna wiedza o języku, Gdańsk.
Maliszewski Bartłomiej (2019), Metafory o Rosji. Wizerunek rosyjskiej polityki w przenośniach publicystycznych w prasie polskiej (2000–2012), Lublin.
NATO. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, https://pl.wikipedia.org/wiki/NATO [dostęp: 20 marca 2021].
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława (2007), Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej, Lublin.
Ożóg Kazimierz (2002), Metafory potoczne w języku polityki, „Język Polski”, z. 1, s. 22–24.
Ożóg Kazimierz (2004), Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii wyborczych, Rzeszów.
Pawelec Andrzej (2006), Metafora pojęciowa a tradycja, Kraków.
Piekarczyk Dorota (2013), Metafory metatekstowe, Lublin.
Piekarczyk Dorota (2020), (Nie) oceniaj książki po okładce. Teksty na okładkach publikacji popularnonaukowych, Lublin.
Puzynina Jadwiga (1989), Jak pracować nad językiem wartości?, w: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński, Wrocław (Język a Kultura, t. 2), s. 185–198.
UE w skrócie, https://tinyurl.com/y29m6za5 [dostęp: 20 marca 2021].
Wierzbicka Anna (1971), Porównanie – gradacja – metafora, „Pamiętnik Literacki”, z. 4, s. 127–147.
Zawisławska Magdalena (2011), Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa.
Zinken Jörg (2003), Dwustronność i jednostronność w dyskursie o zjednoczeniu Europy, w: Tradycja łacińska i bizantyjska wobec idei jedności europejskiej, red. Aleksander Wojciech Mikołajczak, Mariola Walczak-Mikołajczykowa, Gniezno, s. 375–388.
Żuk Grzegorz (2010), Twierdza czy wspólnota. Europa w polskim dyskursie publicznym, Lublin.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).