Biblizmy we współczesnej literaturze popularnej na przykładzie „Kolekcji Kryminałów” Joanny Chmielewskiej

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sie 2, 2016
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2016.23.1.2
Słowa kluczowe:
biblism, phraseological modification, popular literature, detective novel

Main Article Content

Joanna Gorzelana
Uniwersytet Zielonogórski

Abstrakt

The aim of the work is to highlight the vitality and functional diversity of biblisms in contemporary ‘low’ literature imitating everyday language. This article presents the results of the use dozens of lexical units. Sometimes biblisms are modified- most often they are mentioning modifications (eg. Man cannot live by bed alone ← Man cannot live by bread alone). Less frequently we meet shortening modifications (eg. pluck hair ←pluck the hair out) and developing ones(have some remains of oil in the head ← have oil in the head). These modifications can often be justified contextually. Biblisms used in crime novels usually emphasize the seriousness of the situation and they can also introduce an element of humor.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Gorzelana, J. (2016). Biblizmy we współczesnej literaturze popularnej na przykładzie „Kolekcji Kryminałów” Joanny Chmielewskiej. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 23(1), 21-38. https://doi.org/10.14746/pspsj.2016.23.1.2
Numer
Tom 23 Nr 1 (2016)
Dział
Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Joanna Gorzelana, Uniwersytet Zielonogórski

dr Joanna Gorzelana – Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego; zainteresowania naukowe: stylistyka tekstów artystycznych polskiego oświecenia, związki języka Biblii z polszczyzną dawną i współczesną, a także kultura i język Górali Czadeckich z Bukowiny.

Bibliografia

  1. Źródła
  2. Chmielewska Joanna (2010), Klin, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1964)
  3. Chmielewska Joanna (2010), Całe zdanie nieboszczyka, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1972)
  4. Chmielewska Joanna (2010), Lesio, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1973)
  5. Chmielewska Joanna (2010), Romans wszechczasów, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1975)
  6. Chmielewska Joanna (2010), Wszystko czerwone, Kobra, Warszawa. (wyd. 1– 1974)
  7. Chmielewska Joanna (2010), Dzikie białko, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1990)
  8. Chmielewska Joanna (2010), Boczne drogi, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1973)
  9. Chmielewska Joanna (2010), Studnie przodków, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1979)
  10. Chmielewska Joanna (2010), Kocie worki, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2004)
  11. Chmielewska Joanna (210), Krokodyl z Kraju Karoliny, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1969)
  12. Chmielewska Joanna (2010), Zbieg okoliczności, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1993)
  13. Chmielewska Joanna, Rzeź bezkręgowców, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2007)
  14. Chmielewska Joanna (2010), Wszyscy jesteśmy podejrzani, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1966)
  15. Chmielewska Joanna, Depozyt, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1999)
  16. Chmielewska Joanna (2010), Drugi wątek, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1993)
  17. Chmielewska Joanna (2010), Najstarsza prawnuczka, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1999)
  18. Chmielewska Joanna (2010), Wyścigi, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1992)
  19. Chmielewska Joanna (2010), Florencja córka Diabła, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1993)
  20. Chmielewska Joanna (2010), Szajka bez końca, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1989)
  21. Chmielewska Joanna (2010), Wielki diament, t. 1, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1996)
  22. Chmielewska Joanna (2010), Wielki diament, t. 2, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1996)
  23. Chmielewska Joanna (2010), Zapalniczka, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2007)
  24. Chmielewska Joanna (2010), (Nie)boszczyk mąż, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2002)
  25. Chmielewska Joanna (2010), Złota mucha, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1998)
  26. Chmielewska Joanna (2010), Babski motyw, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2003)
  27. Literatura
  28. Bąba Stanisław (1984), Modyfikacja zwrotu „głos wołającego na puszczy”, „Język Polski”, z. 3, s. 235–238.
  29. Bąba Stanisław (1989), Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
  30. Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2001), Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, PWN, Warszawa.
  31. Bieńkowska Danuta (2002), Polski styl biblijny, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.
  32. Chlebda Wojciech (1998), Biblizmy języka rosyjskiego. Koncepcje opisu leksykograficznego, w: Biblia w literaturze i folklorze narodów słowiańskich, red. Ryszard Łużny, Danuta Piwowarska, Universitas, Kraków, s. 15–33.
  33. Dąbrowska Anna (1996), W adamowym stroju chodzić krętymi drogami. O eufemizmach wywodzących się z języka religijnego, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 33–39.
  34. Długosz-Kurczabowa Krystyna (1990), Apelatywizacja biblijnych nazw własnych w języku polskim, „Prace Onomastyczne”, nr 33.
  35. Dubisz Stanisław, red. (2003) Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1: A–G, PWN, Warszawa.
  36. Dziamska-Lenart Gabriela (2007), Frazeologizmy biblijne w nowych słownikach frazeologicznych, w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji Poznań 24–26 kwietnia 2006, red. Paweł Bortkiewicz, Stanisław Mikołajczak i Małgorzata Rybka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 205–213.
  37. Fliciński Piotr (2007), Z życia wybranych frazeologizmów biblijnych we współczesnej polszczyźnie, w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji Poznań 24–26 kwietnia 2006, red. Paweł Bortkiewicz, Stanisław Mikołajczak i Małgorzata Rybka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 214–228.
  38. Godyń Jan (1995), Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Spółka Wydawniczo-Księgarska, Warszawa.
  39. Gorzelana Joanna (2011), Czy „niewierny Tomasz” jest wyrażeniem recesywnym?, „Język Polski”, z. 4, s. 305–309.
  40. Gozdecka Ewa (1992), Frazeologia Biblii i jej funkcjonowanie we współczesnym tekście literackim, „Przegląd Rusycystyczny”, z. 3–4, s. 73–79.
  41. Koziara Stanisław (2001), Frazeologia biblijna w języku polskim, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.
  42. Koziara Stanisław (2009), Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (ujęcie filologiczno-normatywne), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
  43. Kucała Marian (1973), Bohemizmy frazeologiczne w staropolszczyźnie, „Język Polski”, z. 2–3, s. 118–132.
  44. Kucała Marian (1997), Modyfikacje frazeologii biblijnej, „Roczniki Humanistyczne”, z. 1, s. 51–58.
  45. Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian (1978), Zarys poetyki, PWN, Warszawa.
  46. PELCRA (2014), http://nkjp.uni.lodz.pl/index_adv.jsp, [dostęp: 1 września 2014].
  47. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (1980), oprac. zespół z inicjatywy Benedyktów Tynieckich, wyd. 3 popr., Pallotinum, Poznań.
  48. Skorupka Stanisław (1974), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, wyd. 2, Wiedza Powszechna, Warszawa.