Keywords
winged words
modifications
How to Cite
Number of views: 674
Number of downloads: 728
Abstract
In contemporary Polish, there are phrases and winged words that come from films, TV series, songs, the language of politics, advertising, popular TV and radio programmes. Among the well-established expressions from the film and TV series, there are permanent verbal connections derived from the films by S. Bareja. Fixed verbal connections stand out among them: Słuszną linię ma nasza władza, Jak jest zima, to musi być zimno, Narodziła się nowa świecka tradycja, Ile jest cukru w cukrze, Nie wiem, nie znam się, nie orientuję się, zarobiony jestem. These idioms, winged words appear in both canonical and modified form. The usual modifications change or replace parts of the original phrases. Innovation strengthens the invariant. Fixed verbal connections of this type are usually ironic and comic. They often fulfill a ludic or phatic function – their appearance is the sender’s communicative signal addressed to the recipient participating in the same culture which is being created today not only by literature, music, painting and other works of art, but also by films, TV series, television and radio programs and so on.
References
Słowniki
Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa.
Syska Rafał, red. (2005), Słownik filmu, Kraków.
Szymczak Mieczysław, red. (1981), Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa.
Literatura
B jak „Bareizm”. Rzeczywistość w krzywym zwierciadle [audycja] (2017), Klucz Kulturowy, prowadzenie Justyna Majchrzak, gość: Maciej Łuczak, PR 4, data emisji: 2 grudnia 2017, https://tinyurl.com/45ayk6p9 [dostęp: 10 lutego 2021].
Bralczyk Jerzy (2007), 444 zdania polskie, Warszawa.
Bralczyk Jerzy (2015), 500 zdań polskich, Warszawa.
Chlebda Wojciech (2005), Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Opole.
Chlebda Wojciech (2010), Skrzydlate słowa a frazeologia, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. Stanisław Bąba, Krzysztof Skibski, Michał Szczyszek, Poznań, s. 9–20.
Ignatowicz-Skowrońska Jolanta (2008), Frazeologizmy jako tworzywo stylu współczesnej powieści polskiej, Szczecin.
Ignatowicz-Skowrońska Jolanta (2015), Skrzydlate słowa Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny”, nr 14, s. 225–248.
Ignatowicz-Skowrońska Jolanta (2017), O kilku skrzydlatych słowach Henryka Sienkiewicza, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny”, nr 6, s. 97–106.
Lewicki Andrzej Maria (1976), Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej. Teoria zwrotu frazeologicznego, Katowice.
Lewicki Andrzej Maria (1983), Składnia związków frazeologicznych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. 40, s. 75–76.
Lewicki Andrzej Maria (2003a), Uwagi o problemie „skrzydlatych słów”, w: tenże, Studia z teorii frazeologii, Łask, s. 301–306.
Lewicki Andrzej Maria (2003b), Zakres frazeologii, w: tenże, Studia z teorii frazeologii, Łask, s. 155–167.
Lewicki Andrzej Maria, Pajdzińska Anna (1993), Frazeologia, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wrocław, s. 307–323.
Piwowar Jolanta (2019), Żyrafy nadal wchodzą do szafy? Kultowe teksty z PRL-u we współczesnej przestrzeni komunikowania społecznego, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, nr 3 (13), s. 69–85. DOI: https://doi.org/10.31648/mkks.2974.
Połowniak-Wawrzonek Dorota (2010), Wpływ mediów na współczesną polską frazeologię, Kielce.
Połowniak-Wawrzonek Dorota (2020), Związki frazeologiczne i skrzydlate słowa powstałe pod wpływem języka polityki oraz ich modyfikacje, Kielce.
Połowniak-Wawrzonek Dorota (2021), Frazeologizmy i skrzydlate słowa wywodzące się z piosenek oraz modyfikacje tych połączeń (na wybranych przykładach), Kraków.
Połowniak-Wawrzonek Dorota, Rosińska-Mamej Agnieszka (2020), Frazeologizmy i skrzydlate słowa powstałe wskutek oddziaływania filmu, w: W kręgu języka i kultury, red. Marzena Marczewska, Hanna Mijas, Kielce, s. 129–139.
Rychlewski Marcin, oprac. (2006), Absurdy PRL-u. Antologia, Poznań.
Smoleń-Wawrzusiszyn Magdalena (2016), „Nieznośna lekkość bytu” – skrzydlate słowa w retorycznych interpretacjach, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 16, s. 265–283.
Szerszunowicz Joanna (2014), Konotacje intrakulturowych skrzydlatych słów w przekładzie, „Studia Wschodniosłowiańskie”, t. 14, s. 261–279.
Tarsa Jadwiga (1995), Dyskretny urok nagłówka, czyli skrzydlate słowa na łamach dzisiejszej prasy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego. Filologia Rosyjska”, t. 34, s. 101–107.
Żmigrodzki Piotr (2016), Od „słynnego cytatu” do nieciągłej jednostki języka. O kilku nowszych frazeologizmach „filmowych” w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN”, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, red. Gabriela Dziamska-Lenart, Jarosław Liberek, Poznań, s. 117–134.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).