Abstrakt
The article contributes to the discussion on the interpretation of processes taking place in the contemporary Polish language from two perspectives: diachronic and synchronic (ahistorical, to be precise). The author draws attention to the problem of not accounting for the achievements of diachronic linguistics, which is visible in the studies devoted to the analysis of the language used by the contemporary Poles. This leads to a situation in which the same research questions are not infrequently examined and interpreted in completely different ways in synchronic studies and those dealing with the history of language. Sometimes the differences are so vast that coherent scientific discourse becomes disabled.Enriching the investigation of the processes occurring in the contemporary Polish language with conclusions drawn from analysing historical sources is thus an important claim. Considering the diachronic perspective could be particularly beneficial for discussing the issue of the norm. Since a number of problems with language correctness result from tendencies and processes which have been happening in language for centuries, only becoming acutely aware of them can bring a change in understanding codification and the linguistic norm.
Bibliografia
Bajerowa Irena (1977), Aktualne problemy polityki językowej, „Socjolingwistyka”, nr 1, s. 26–32.
Bajerowa Irena (1980), Zmiany fleksji zaimków w XIX-wiecznej polszczyźnie ogólnej (normalizacja i przekształcenia normy), „Język Polski”, z. 2–3, s. 105–114.
Bajerowa Irena (1986), Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1, Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Bajerowa Irena (2000), Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 3, Składnia. Synteza, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Bajerowa Irena (2003), Zarys historii języka polskiego 1939-2000, PWN, Warszawa.
Bańko Mirosław (2002), Wykłady z polskiej fleksji, PWN, Warszawa.
Buttler Danuta (1976), Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny, PWN, Warszawa.
Derwojedowa Magdalena (2011), Grupy liczebnikowe we współczesnym języku polskim, Wydział Polonistyki UW, Warszawa.
Gaertner Henryk, Passendorfer Artur (1950), Poradnik gramatyczny. Zbiór wskazówek dotyczących poprawności językowej, przerobił i uzup. Witold Kochański, Książnica-Atlas, Wrocław–Warszawa.
Jadacka Hanna (2007), Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, PWN, Warszawa.
Kempf Zdzisław (1966), Problem częstości językowej, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Filologia Rosyjska”, z. IV, s. 45–59.
Klemensiewicz Zenon (1930), Liczebnik główny w polszczyźnie literackiej. Historia formy i składni, „Prace Filologiczne”, t. 15, s. 1–130.
Klemensiewicz Zenon (1937), Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej, PAU, Kraków.
Kleszczowa Krystyna (2012), Błąd i innowacja z perspektywy dynamiki języka, w: tejże, Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 173–182.
Kucała Marian (1978), Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Ossolineum, Wrocław.
Markowski Andrzej, red. (2002), Nowy słownik poprawnej polszczyzny, PWN, Warszawa.
Markowski Andrzej (2012), Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, PWN, Warszawa.
Pastuchowa Magdalena, Siuciak Mirosława (2014), Współczesne zmiany rekcji czasowników jako przejaw stałej tendencji w dziejach polszczyzny (na przykładzie dopełniacza i biernika), „Forum Lingwistyczne”, nr 1, s. 77–87.
Ringe Don, Eska Joseph (2013), Historical Linguistics. Toward a Twenty a Twenty-First Century Reintegration, Cambridge University Press, New York.
Rzepka Wojciech Ryszard (1973), Zmiany formy dopełnienia a rozwój gen.-acc. pl. męskich form osobowych w języku polskim, „Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 103–124.
Rzepka Wojciech Ryszard (1975), Dopełniacz w funkcji biernika męskich form osobowych w liczbie mnogiej w polszczyźnie XVII w., Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław.
Rzepka Wojciech Ryszard (1985), Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI-XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Siuciak Mirosława (2008), Kształtowanie się kategorii liczebnika w języku polskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Siuciak Mirosława (2009), Norma teoretyczna a rzeczywistość językowa – na przykładzie liczebników zbiorowych, w: Kształtowanie się wzorów i wzorców językowych, red. Anna Piotrowicz, Krzysztof Skibski, Michał Szczyszek, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 95–101.
Siuciak Mirosława (2011), Wpływ oddziaływań kodyfikacyjnych na przebieg procesów językowych, w: Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2010, red. Stanisław Borawski i Magdalena Hawrysz, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, s. 147–164.
Skibski Krzysztof, Szczyszek Michał (2009), Ponowoczesna dynamika zmian w normie językowej, „Język Polski”, z. 4–5, s. 285‒293.
Szober Stanisław (1966), Gramatyka języka polskiego, wyd. 7, oprac. Witold Doroszewski, PWN, Warszawa.
Walczak Bogdan (2011), Ewolucja języka a kodyfikacja normy, „Język Polski”, z. 2–3, s. 103–108.
Wojdak Piotr (2013), Wielorodzajowość wśród rzeczowników współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin.
Zbróg Piotr (2011), Norma językowa a skodyfikowana norma językowa – propozycja obiektywizacji opisu, „Język Polski”, z. 2–3, s. 109–117.
Żelazko Kazimierz (1975), Czasowniki przechodnie o składni wielorakiej, Ossolineum, Wrocław.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).