Słowa kluczowe
discursive poetry of Bieńkowski
creative philosophy
modern poetry
linguistic poetry
Jak cytować
Abstrakt
The sketch discusses the “relations and interdependencies of impossibilities” connecting the discursive poetry of Bieńkowski with the lyrical poetics of Leśmian. This formula, coined by the author of Sprawy wyobraźni, perfectly expresses these kind of references that exceed just a simple juxtaposition of similarities in subject matters or poetical figures. In terms of this plane, there seem to be are more differences between the two poems than conceivable similarities. However, within the plane of creative philosophy, the awareness of the language status in modern poetry, the abiding concept of reality and the attitude towards civilizational and social transformations, the similarities are particularly striking. The avant-garde poet does not shun from employing early modernist individualistic, idealistic, regressive and aesthetic (formalistic) tendencies so characteristic for Leśmian. If Przyboś, as Łapiński put it, “rehabilitated” Leśmian’s programme, Bieńkowski makes the Przyboś’ programme back again more like Leśmian-like, creating a programme not so much avant-garde in character but rather a one that relates to decadent aspirations of modernism in its narrowest sense. Not surprisingly then, he makes the lyrics of the author of Łąka his particular tertium comparationis of the phenomena in Polish postwar poetry, linguistic poetry in particular. This way, unusual power of modernity of Leśmian poetry is testified and well proven.
Bibliografia
Bieńkowski Z., Ćwierć wieku intymności. Szkice o poezji i niepoezji, Warszawa 1993.
Bieńkowski Z., Piekła i Orfeusze. Szkice z literatury zachodniej, Warszawa 1960.
Bieńkowski Z., Poezja i niepoezja, Warszawa 1967.
Bieńkowski Z., Poezje zebrane, Warszawa 1993.
Boniecki E., Archaiczny świat Bolesława Leśmiana. Studium historycznoliterackie, Gdańsk 2008.
Friedrich H., Struktura nowoczesnej liryki. Od połowy XIX do połowy XX wieku, przekł., wstęp E. Feliksiak, Warszawa 1978.
Głowiński M., Leśmian, czyli poeta jako człowiek pierwotny, w: Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa 1981.
Karpowicz T., Poezja niemożliwa, Wrocław 1975.
Kluba A., Autoteliczność – referencjalność – niewyrażalność. O nowoczesnej poezji polskiej
(1918-1939), Wrocław 2004.
Kwiatkowski J., Metafizyka zrodzona z historii, w: idem, Klucze do wyobraźni, wyd 2. popr., Kraków 1973, s. 53–66.
Leśmian B., Metafizyka, w: idem, Poezje wybrane, oprac. J. Trznadel, wyd. 2, Wrocław 1983, s. 33–34.
Leśmian B., Przemiany rzeczywistości, w: Pisarze awangardy dwudziestolecia międzywojennego. Autokomentarze (Leśmian — Witkacy — Schulz — Gombrowicz), wybór, oprac. T. Wójcik, Warszawa 1995, s. 39.
Leśmian B., Znaczenie pośrednictwa w metafizyce życia zbiorowego, w: idem, Szkice literackie, oprac., wstęp J. Trznadel, Warszawa 1959.
Leśmian B., Z rozmyślań o Bergsonie, w: idem, Szkice literackie, oprac., wstęp J. Trznadel, Warszawa 1959, s. 30-31.
Lipski J.J., Traktaty poetyckie Anaksymandrejczyka, w: idem, Szkice o poezji, Paryż 1987, s. 65–71.
Łapiński Z., Dwaj nowocześni: Leśmian i Przyboś, „Teksty Drugie” 1994, nr 5/6, s. 83.
Nycz R., „Słowami... w świat wyglądam”. Bolesława Leśmiana poezja nowoczesna, w: idem, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001, s. 139.
Podraza-Kwiatkowska M., Zagadnienia polskiego symbolizmu, w: eadem, Młodopolskie harmonie i dysonase, Warszawa 1969.
Stankowska A., Wyobraźnia a słowo. „Słowotwory” i interwencje Zbigniewa Bieńkowskiego, w: eadem, Kształt wyobraźni. Z dziejów sporu o „wizję” i „równanie”, Kraków 1998, s. 64–109.
Stróżewski W., „Byt i nic są tym samym”, w: idem, Istnienie i sens, Kraków 2005, s. 196.
Stróżewski W., Metafizyka Leśmiana, w: idem, Istnienie i sens, Kraków 2005.
Stróżewski W., Trzy koncepcje istnienia, w: idem, Istnienie i sens, Kraków 2005, s. 55-80.
Waśkiewicz A.K., Piekła i raje wieloznaczności, w: idem, Rygor i marzenie. (Szkice o poetach trzech awangard), Łódź 1973, s. 196–216.
Rzeczy istotne. Rozmowa ze Zbigniewem Bieńkowskim, „Nowe Książki” 1993, z. 1, s. 2.
Śniedziewski P., „Treść, gdy w rytm się stacza”. Leśmian i symbolistyczna fascynacja
rytmem, „Pamiętnik Literacki” 2006, z. 3, s. 135–152.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).