Słowa kluczowe
contemporary poetry
textile metaphor
garments in poetry
Jak cytować
Abstrakt
The article discusses the issue of textile metaphor and its function in Stanisław Barańczak’s poetry – a topic that used to be discussed mainly in relation to women’s poetry. In his poems, Barańczak uses elements of garments as a means to capture abstract and often dangerous aspects of existence and as a symbol of a system or a characteristic of citizens living in a specific time. Textile metaphor allows him to expose the falsehood of the system and the threat of totalitarianism, while also constituting part of a dissident’s everyday equipment. References to parts of garments are a way to present the poetic programme and the ambiguous role of an artist. In a ‘disguised’ and dangerous world of poetry marked by a secret difficult
to ‘uncover’, one is, in a way, sentenced to dress against the requirements imposed on them by reality.
Bibliografia
Barańczak Stanisław (1990), E.E., przybysz z innego świata, w: tegoż, Tablica z Macondo. Osiemnaście prób wytłumaczenia, po co i dlaczego się pisze, „Aneks”, Londyn [Wielka Brytania], s. 191-199.
Barańczak Stanisław (1993), „Poezja musi być wieczną czujnością”. Rozmowa z Piotrem Wierzchosławskim, w: tegoż, Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji 1990-1992, red. Krzysztof Biedrzycki, M, Kraków, s. 59-79.
Barańczak Stanisław (2007), Wiersze zebrane, a5, Kraków. (Skrót: WZ) Biedrzycki Krzysztof (1995), Świat poezji Stanisława Barańczaka, Universitas, Kraków.
Biedrzycki Krzysztof (2006), Przywracanie porządku [online], [dostęp: 27 grudnia 2018], http://stronypoezji.pl/monografie/przywracanieporzadku/.
Bogalecki Piotr (2016), „Rozwiecznione w horyzont”. Wieki średnie Stanisława Barańczaka [online], „Przestrzenie Teorii”, nr 26, s. 31-51, [dostęp: 2 stycznia 2020], https://doi.org/10.14746/pt.2016.26.2.
Bokszańska Grażyna (2004), Ubiór w teatrze życia społecznego, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Bolecki Włodzimierz (1985), Język jako świat przedstawiony. O wierszach Stanisława Barańczaka, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 149-174.
Dembińska-Pawelec Joanna (1999), Światy możliwe w poezji Stanisława Barańczaka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Giemza Lech (2008), Ironiczny autoportret Stanisława Barańczaka, „Napis”, seria XIV, s. 421-431.
Grądziel-Wójcik Joanna (2016), Przymiarki do istnienia. Wątki i temat poezji kobiet XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Herbert Zbigniew (2011), Wiersze zebrane, a5, Kraków.
Kandziora Jerzy (2007), Ocalony w gmachu wiersza. O poezji Stanisława Barańczaka, Fundacja Akademia Humanistyczna, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Kaniewska Bogumiła (2014), Barańczak i rodzaj żeński, w: Poeta i duch wolności. Szkice o twórczości Stanisława Barańczaka, red. Piotr Śliwiński, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań, s. 23-34.
Kopeć Zbigniew (2016), Świat jako zadanie dla inteligenta. O dwóch wierszach Stanisława Barańczaka („Spójrzmy prawdzie w oczy”, „Grudzień 1976”) [online], „Przestrzenie Teorii”, nr 26, s. 131-138, [dostęp: 2 stycznia 2020], https://doi.org/10.14746/pt.2016.26.7.
Mizerkiewicz Tomasz (2001), Potępieńcze swary? O sporze Bierezina z Barańczakiem, „Polonistyka”, nr 4, s. 220-224.
Nyczek Tadeusz, wybrał, ułożył i skomentował (1995), Określona epoka. Nowa Fala 1968-1993. Wiersze i komentarze, Oficyna Literacka, Kraków. (Skrót: OE)
Nyczek Tadeusz (2008), Precyzja i chaos, „Polonistyka”, nr 3, s. 6-8.
Okoński Michał, Szostkiewcz Adam (1994), Poeta w krawacie [rozmowa ze Stanisławem Barańczakiem], „Tygodnik Powszechny”, nr 51-52, s. 12-13.
Opacka-Walasek Danuta (2016), „…ta próba jest grana tak, że się na raz dzieją wszystkie sceny”. Teatralizacje Stanisława Barańczaka, w: Literatura polska w świecie, t. 6: Barańczak. Postscriptum, red. Romuald Cudak, Karolina Pospiszil, Gnome, Katowice, s. 27-42.
Pawelec Dariusz (1992), Poezja Stanisława Barańczaka. Reguły i konteksty, „Śląsk”, Katowice.
Pawelec Dariusz (1995), Czytając Barańczaka, Gnome, Katowice.
Pawelec Dariusz (1998), Dojść do siebie. Wiersze Stanisława Barańczaka, w: tegoż, Debiuty i powroty. Czytanie w czas przełomu, Agencja Artystyczna „PARA”, Katowice, s. 61-67.
Poprawa Adam (2003), Kwestia formy, w: tegoż, Formy i afirmacje, Universitas, Kraków, s. 77-80.
Poprawa Adam (2014), Międzyludzkie Barańczaka, w: Poeta i duch wolności. Szkice o twórczości Stanisława Barańczaka, red. Piotr Śliwiński, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań, s. 9-21
Śliwiński Piotr (2007), Melancholik pod krawatem, w: „Obchodzę urodziny z daleka…” Szkice o Stanisławie Barańczaku, red. Joanna Dembińska-Pawelec, Dariusz Pawelec, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 75-85.
Toussaint-Samat Maguelonne (2002), Historia stroju, przeł. Krystyna Szerzyńska-Maćkowiak, W.A.B., Warszawa.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).