Słowa kluczowe
otherness
emphatic reading
emphatic criticism
poetry
Jak cytować
Abstrakt
The article is a review of Krystyna Pietrych’s book Co poezji po bolu.
Empatyczne przestrzenie lektury (Łodż 2009) [What good pain and suffering
bring in poetry. Emphatic dimensions of reading]. Since the reviewed
book presents a bold and, to a large extent, novel approach to
personalistic reading — based on a subjective, compassionate experience
of an encounter with uncognizable and unreductible otherness of
tormented man-poet, the reviewer focuses on the issues viewed as the
most important for the method of emphatic reading adopted by the author.
E. Winiecka analyses aesthetical and epistemological, as well as
axiological possibilities and risks that emphatic criticism opens up for
reexamination. Formulates her own opinion on the analytical method
used by K. Pietrych in examining poetry, which is a recording of one’s
mind in agony and suffering experienced by seven authors: Aleksander
Wat, Zbigniew Herbert, Miron Białszewski, Stanisłw Barańzak, Janusz
Szuber, as well as Julian Przybośand Anna Swirszczyńka. Outlines
the methodological perspectives of the discussed work that traces
the stages in the formation of literary depiction and representation of
suffering. The text is also an attempt at defining and indicating the cognitive
perspectives of emphatic criticism.
Bibliografia
Balbus S., Znaki róży (O poezji Juliana Przybosia), w: Od tematu do rematu. Przechadzki z Balcerzanem, red. T. Mizerkiewicz, A. Stankowska, Poznań 2007, s. 345–376.
Barańczak S., „Poezja musi być wieczną czujnością” [rozmowa z P. Wierzchosławskim], w: Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji 1990–1992, red. K. Biedrzycki, Kraków 1993.
Biela P., Einfühlung jako dialogiczność personalizmu fenomenologicznego Edith Stein, „Czasopismo Filozoficzne” 2009, nr 4/5.
Brach-Czaina J., Szczeliny istnienia, Warszawa 1992.
Caputo J.D., Against ethics: contributions to a poetics of obligation with constant reference to deconstruction, Bloomington 1993.
Cixous H., Coming to Writing and Other Esseys, red. D. Jenson, wstęp S. R obin Suleiman, Cambridge 1991.
Davis M.H., Empatia. O umiejętności współodczuwania, przeł. J. Kubiak, Gdańsk 2001.
Głowiński M., Ekspresja i empatia. Studia o młodopolskiej krytyce literackiej, Kraków 1997.
Husserl E., Zagadnienie wczucia, przeł. D. Gierulanka, komentarz J. Tischer, „Znak” 1974, nr 3, s. 319–327.
Kristeva J., Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007.
Łebkowska A., Empatia. O literackich narracjach przełomu XX i XXI wieku, Kraków 2008.
jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006.
Nycz R., Wprowadzenie. Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006, s. 5–40.
Ortega y Gasset J., Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. P. Niklewicz, wybór, wstęp S. Cichowicz, Warszawa 1980.
Pietrych K., Co poezji po bólu. Empatyczne przestrzenie lektury, Łódź 2009.
Płuciennik J., Literackie identyfikacje i oddźwięki. Poetyka a empatia, Łódź 2004.
Przyboś J., Linia i gwar, Kraków 1959.
Ratoń K., Poezje, oprac. J.Z. Brudnicki, Warszawa 2002.
Skwarczyńska S., Od przełomu antypozytywistycznego do roku 1945, w: Teoria badań literackich za granicą, t. 2, cz. 1, Kraków 1974.
Stein E., O zagadnieniu wczucia, przeł. D. Gierulanka, F. Gierula, Kraków 1988.
Wat A., Pisma zebrane, t. 1, Poezje, oprac. A. Micińska, J. Zieliński, posłowie J. Zieliński, Warszawa 1997.
Worringer W., Abstraction and Emphathy. A Contribution to the Psychology of Style, przeł. M. Bullock, London 1953.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).