Natura i cel pokuty w irlandzkich księgach pokutnych z V i VI wieku

Abstract

Artykuł ukazuje cel i naturę pokuty w najstarszych irlandzkich księgach pokutnych pochodzących z przełomu V i VI wieku. Na Wyspach Brytyjskich narodziła się nowa forma pokuty nazwanej potem „pokutą taryfikowaną”. W odróżnieniu od pokuty praktykowanej na kontynencie europejskim była ona powtarzalna. Penitencjały zawierające listę grzechów i praktyki pokutne, które trzeba było podjąć, by uzyskać rozgrzeszenie, ukazują również cel i naturę pokuty. Jej istotą było zerwanie z grzechem i nawrócenie serca. Początkiem nawrócenia było uznanie popełnionego grzechu, pokorne przyjęcie i wypełnienie pokuty. Nawrócenie przywracało jedność z Bogiem i wspólnotą kościelną. Wielkość pokuty za popełnione grzechy zależała od stanu, niekiedy majątku, osoby popełniającej grzech. Najsurowsze pokuty, w celu uzyskania przebaczenia grzechu, musieli odbywać duchowni, gdyż uważano ich za osoby będące najbliżej Boga i w związku z tym to oni powinni dawać autentyczne świadectwo wiary i miłości. Starożytne irlandzkie księgi pokutne nie znały grzechów nieodpuszczalnych. Jedynie odmowa przez człowieka podjęcia pokuty sprawiała, że nie mógł on uzyskać przebaczenia grzechów.