Słowa kluczowe
language
culture
civilization
Spengler
Cavell
Hölderlin
poetry
Jak cytować
Abstrakt
The paper raises the question of the extent to which Wittgenstein’s philosophy can be read as a philosophy of culture. The answer aims at grasping the conceptual bonds between three aspects of Wittgenstein’s thought: first, his taking both language and thinking to be expressions of a ‘form of life’ (or culture); second, his taking philosophical theories to result from some disorders that occur in ‘language games’; and third, his critique and rejection of the scientific and technical civilization. The paper advances the thesis that the task of bringing words back from their metaphysical to their everyday use – recommended by Wittgenstein – can be understood as a critique of scientism and culture dominated by scientific and technical rationality.
Bibliografia
Cavell S., Declining Decline: Wittgenstein as a Philosopher of Culture, „Inquiry” 1988, 31, 3.
Cavell S., This New Yet Unapproachable America. Lectures after Emerson after Wittgenstein, Chicago 1989.
DeAngelis W.J., Ludwig Wittgenstein – A Cultural Point of View. Philosophy in the Darkness of this Time, Burlington 2007.
Hacker P.M.S., Wittgenstein’s Anthropological and Ethnological Approach, [w:] Philosophical Anthropology. Wittgenstein’s Perspective, ed. by J. Padilla Gálvez, Heusenstamm 2010.
Haller R., Was Wittgenstein Influenced by Spengler?, [w:] Questions on Wittgenstein, Omaha 1988.
Kienzler W., Wittgenstein und Spengler, [w:] Kulturen und Werte, hrsg. von J.G.F. Rothhaupt, W. Vossenkuhl, Berlin–Boston 2013.
Lurie Y., Wittgenstein on Culture and Civilization, „Inqury” 1989, 32 (4) (December).
Monk R., Wittgenstein’s Forgotten Lesson, „Prospect Magazine” 1999, 7.
Perloff M., Wittgenstein’s Ladder. Poetic Language and the Strangeness of the Ordinary, Chicago and London 1996.
Perloff M., Writing Philosophy as Poetry: Wittgenstein’s Literary Syntax, [w:] V. Munz, K. Puhl, J. Wang (eds.), Language and World, Part Two. Signs, Minds and Actions, Heusenstamm 2011.
Recollections of Wittgenstein, ed. by R. Rhees, Oxford 1984.
Schalkwyk D., Wittgenstein’s ‘Imperfect Garden’. The Ladders and Labyrinths of Philosophy as Dichtung, [w:] The Literary Wittgenstein (ed. by J. Gibson and W. Huemer), London and New York 2004.
Spengler O., Zmierzch Zachodu. Zarys morfologii historii uniwersalnej. Skrót dokonany przez Helmuta Wernera, przeł. J. Marzęcki, Warszawa 2001.
Von Wright G.H., Wittgenstein, Oxford 1982.
Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa 2000.
Wittgenstein L., Kartki, przeł. S. Lisiecka, Warszawa 1999.
Wittgenstein L., Niebieski i Brązowy zeszyt, przeł. A. Lipszyc i Ł. Sommer, Warszawa 1998.
Wittgenstein L., Philosophical Investigation. The German Text, with an English Translation by G.E.M. Anscombe, P.M.S. Hacker and J. Schulte. Revised 4th Edition by P.M.S. Hacker and J. Schulte, Oxford 2011.
Wittgenstein L., The Big Typescript (fragmenty), przeł. P. Dehnel, Wrocław 2019.
Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa 1997.
Wittgenstein L., Uwagi różne, przeł. M. Kowalewska, Warszawa 2000.
Wittgenstein L., Uwagi o podstawach matematyki, przeł. M. Poręba, Warszawa 2000.
Wittgenstein L., Philosophische Bemerkungen, [w:] Werkausgabe, Bd. 2, hrsg. von R. Rhees, Frankfurt am Main 1984.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).