Zaskarbić spojrzenie – obrazy, które chcą nas zjednać
PDF

Słowa kluczowe

photograph
medium
painting
meta-picture
self-reference
emotion

Jak cytować

Kałuża, A. . (2020). Zaskarbić spojrzenie – obrazy, które chcą nas zjednać. Przestrzenie Teorii, (34), 19–33. https://doi.org/10.14746/pt.2020.34.1

Abstrakt

The aim of the article is to rethink the way in which images convince us to adopt the perspective of another, which is the image itself. Starting from W.J.T. Mitchell’s theory on the desire and subjectivity of images, and Gottfried Boehm’s theory of the imagery, I look at a photographic and narrative album of Gerhard Richter and Alexander Kluge. This turns to itself for self-presentative and self-referential purposes. However, they do not aim to explore the essence of their medium, but “drag” the viewer into or out of the performance. I analyse situations in which we are forced to transfer our gaze to the materiality and objectivity of a picture, to its own existence. Such situations reinforce the effect of compassion, going far beyond literal meanings and content, which can be managed discursively.

https://doi.org/10.14746/pt.2020.34.1
PDF

Bibliografia

Barthes R., Retoryka obrazu, przeł. Z. Kruszyński, [w:] Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006.

Bińczyk E., Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Kraków 2007.

Boehm G., O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, red. D. Kołacka, przeł. M. Łukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik, Kraków 2014.

Buchloh B.H.D., Neo-Avantgarde and Culture Industry. Essays on European and American Art from 1955 to 1975, The MIT Press 2003.

Büttner U., Nature Makes History: Narrating Nature in Gerhard Richter and Alexander Kluge’s December, [w:] Meteorologies of Modernity. Weather and Climate Discourses in the Anthropocene, red. S. Fekadu, H. Straß-Senol, T. Döring, Tübingen 2017.

Fried M., Absorption and Theatricality: Painting and Beholder in the Age of Diderot, University of Chicago Press 1980.

Hodge S., Przewodnik po sztuce współczesnej, przeł. D. Skalska-Stefańska, Warszawa 2014.

Holstein P., Gerhard Richter zeigt den Winter, „Quelle Rheinische Post”, 21 October 2010, <https://www.klugealexander.de/aktuelles/details/gerhard-richter-zeigt-den-winter. html> [dostęp: 19.01.2021].

Latour B., Pandora’s Hope. Essays on the Reality of Science Studies, Cambridge 1999.

Mirzoeff N., Jak zobaczyć świat, przeł. Ł. Zaremba, Warszawa–Kraków 2016.

Mitchell W.J.T., Czego chcą obrazy. Pragnienia przedstawień, życie i miłości obrazów, przeł. Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

Mitchell W.J.T., Picture Theory. Essays on Verbal and Visual Representations, Chicago–London 1994.

Pijarski K., Archeologia modernizmu. Michael Fried, fotografia i nowoczesne doświadczenie sztuki, Łódź 2017.

Rancière J., Estetyka jako polityka, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Warszawa 2007.

Rejniak-Majewska A., Doświadczenie obramowane. „Pochłonięcie” i „teatralność” w krytyce Michaela Frieda, [w:] Nowoczesność jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006.

Richter G., Kluge A., December: 39 Stories, 39 Pictures, transl. by M. Chalmers, London–New York–Calcutta 2012.

Richter G., Kluge A., Dezember: 39 Deschichten. 39 Bilder, Berlin 2010.

Smolińska M., Otwieranie obrazu. De(kon)strukcja uniwersalnych mechanizmów widzenia w nieprzedstawiającym malarstwie sztalugowym II połowy XX wieku, Toruń 2012.