Dramatyczność kolorów historii
PDF

Słowa kluczowe

Katyń
Józef Czapski
Janina Lewandowska
colors
humiliation
drama
murder

Jak cytować

Kosicka-Pajewska, A. . (2021). Dramatyczność kolorów historii. Przestrzenie Teorii, (36), 57–71. https://doi.org/10.14746/pt.2021.36.3

Abstrakt

The drama of Katyń. The theory of colors, Julia Holewińska based on Józef Czapski’s Old Bielsko Memories, although largely processed. The protagonist of the play is Józef Czapski, a painter-capist, writer, intellectual, prisoner of Starobielsk, Pawliszczew Boru, Griazowiec, who builds his paintings in the performance with colors. The setting for these events is Kozielsk, where the artist was not held, which proves that this is not Czapski’s biography, nor is it a documentary account of camp life. The playwright, on the basis of a harsh and humiliating reality, showed human sensitivity. In Holewińska’s drama, Czapski acts as a guide through the camp experience through the eyes of a colorist. In each sequence, the artist expresses his view of color in art. There are two more allegorical characters in the drama: Our Lady of Kazan, who embodies three beings: Our Lady of Kazan (The Blessed Virgin of Kazan) – as the sacred, the real pilot Janina Lewandowska, and femininity in general. The second allegorical figure is the great Katyń liar, who personifies the whole apparatus of repression and oppression of the NKVD. The background for the conversations between these characters is a two-person choir – one out of a thousand and the Second of thousand. Art of Katyń. The theory of colors is devoted to painful historical events, despite the fact that it is subject to various playwriting procedures, it is moving in its meaning.

https://doi.org/10.14746/pt.2021.36.3
PDF

Bibliografia

Assmann A., Curtural Memory and Western Civilizacion, Cambridge 2011.

Baluch W., Sugiera M., Zając J., Dyskurs, postać i płeć w dramacie, Kraków 2002.

Czapski J., Wspomnienia starobielskie, [w:] idem, Na nieludzkiej ziemi, Warszawa 1990.

Eco U., Poetyka dzieła otwartego, [w:] idem, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, przeł. J. Gałuszka, Warszawa 1994.

Gage J., Kolor i znaczenie. Sztuka, nauka i symbolika, przeł. J. Holzman, A. Żakiewicz, Kraków 2010.

Goethe J.W., Nauka o barwach, przeł. E. Namowicz, [w:] idem, Wybór pism estetycznych, wyb., oprac. i wstęp T. Namowicz, Warszawa 1981.

Goethe J.W., Refleksje i maksymy, oprac. J. Prokopiuk, Warszawa 1977.

Handelsman M., Historyka, oprac. P. Węcowski, reprint, Warszawa 2010.

Hegel G.W.F., Wykłady o estetyce, t. I, przeł. J. Grabowski, A. Landman, Warszawa 1964.

Holewińska J., Katyń. Teoria barw, „Dialog” 2020, nr 12.

Katyń, Andrzej Wajda o filmie, http://www.wajda.pl/pl/filmy/katyn.html (dostęp: 2.05.2021).

Kolor w kulturze, red. Z. Mocarska-Tycowa, J. Bielska-Krawczyk, Toruń 2010.

Nurowska M., Pamiętnik znaleziony w Katyniu, Warszawa 2018.

Rzepińska M., Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Warszawa 2009.

Rzepińska M., Studia z teorii i historii koloru, Kraków 1966.

Szewczyk-Świerniak D., Polifonie chóralności w najnowszym dramacie polskim, Kraków 2020.

Szkudlarek E., Portrety cieni Witkacego, Poznań 2017.

Szpakowska M., W kolorach, „Dialog” 2020, nr 12.

Tabaszewska J., Kategoria pamięci kulturowej w badaniach nad literaturą, „Pamiętnik Literacki” 2013, CIV, z. 4.

Toozi V., Przywileje świadectwa. Historia pamięci i literatura w sporach o konstruowanie nieodległej przeszłości, przeł. E. i J. Zięba, „Teksty Drugie” 2010.