Abstrakt
This article is an attempt to show the non-professional reception of literature and theatre of the late nineteenth and early twentieth centuries by ‘a young theatre amateur’ from Cracow. It reveals the dilemmas of a patriot who was convinced about the obligation of art to serve the nation, while at the same time she was interested in the ideas of Nietzsche and the theme of art as a temple propagated by “Chimera”. Elżbieta Kietlińska (b. 1881) who received no secondary education, had no job, and never founded a family, did not work, did not belong to any organisation, had no artistic ambitions, for many years lived on art, which gave meaning to her life. Intimate confessions of this inhabitant of Cracow show a spontaneous acceptance by young people of Słowacki (in particular), but also of Mickiewicz and Krasiński, and did not resist to accept the pre-first night performances of plays which ‘were not written to be staged’. Among her contemporaries she considered Wyspiański – the playwright and theatre artist to be the greatest authority: matter-of-factly and vividly she writes about his work as stage manager. Of modern European dramaturgy she most valued and deeply experienced Russian drama. With appreciation, but not uncritically, she was watching the work of Ibsen. She was fascinated by the genius of Wagner as a composer. She was the opposite of a ‘Philistine’. Her opinions, thoughts and emotions, may be the subject of all kinds of studies by the researchers of culture of the period of modernism.Bibliografia
E. Kietlińska, Materiały pamiętnikarskie i anegdotyczne z obu wojen światowych i okupacji wraz z próbami literackimi, Biblioteka Jagiellońska, Oddział Rękopisów, sygn. Przyb. 56/58, t. 10, k. 20.
Wielka encyklopedia PWN, t. 12, Warszawa 2002, s. 179.
E. Kietlińska, Wspomnienia młodej teatromanki (1893–1913), sygn. Przyb. 55/58 rkps Biblioteka Jagiellońska w Oddział Rękopisów.
E. Kietlińska, Dodatek. Rodzina Kietlińskich, [w:] M. z Mohrów Kietlińska, Wspomnienia, opracowała I. Homola-Skąpska, Kraków 1986, s. 307.
A. Wanicka, Historia początku, czyli o trzech prapremierach dramatów Czechowa na scenie polskiej, [w:] Czechow 100 lat później, red. W. Szczukin, D. Kosiński, Kraków 2005, s. 84-88.
K. Wyka, Charakterystyka okresu Młodej Polski, [w:] Obraz literatury polskiej w XIX i XX wieku, seria V, Literatura Młodej Polski, t. I, Warszawa 1968, s. 11-12.
J. Michalik, Dzieje teatru w Krakowie w latach 1893–1915, cz. I, vol. 2, Kraków 1985, s. 66, 67.
Z. Majchrowski, Świadectwo widza jako wyzwanie rzucone nauce o teatrze, „Dialog” 1977, nr 6, s. 135-138.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).