Abstrakt
Tomassucci Giovanna, Witkacowskie raje [Witkacy’s Paradises]. „Przestrzenie Teorii” 14. Poznań 2010, Adam Mickiewicz University Press, pp. 85-105. ISBN 978-83-232- 2210-1. ISSN 1644-6763. The studies on Witkacy’s oeuvre Narcotics (Narkotyki, 1932) exist without any specific status, as if reduced to a research element ancillary to other “more serious” creative areas of its author. The above is especially astonishing since they belong to a specific literary genre which was started with De Quincy’s Confessions of an Opium Eater (1821) and became really successful in the 19th and 20th centuries, with Baudelaire, Cocteau, Artaud, Huxley and many others. Witkacy was the first Polish writer who addressed the issue of drug addiction and wrote explicitly on the role of narcotics in artistic creation. He experimented with cocaine, mescaline, peyotl and discovered “the magic peyotl” in the same years as A. Artaud and W. Benjamin, and many years before Huxley. He was also one of the few writers who, after having experimented with drugs, began to deal with the theory of narcotics. The use of opium, cocaine, dawamesk also became a sort of caricatural form in many of his works from Cuttlefish (Mątwa) up to the novel The Only Way Out (Jedyne wyjście). The aim of my work is to try to answer several questions: In what way does the author’s interest in the addiction of Unwashed Souls (Niemyte dusze) fit into the 19th and 20th century debate between doctors, writers and European artists? Can Witkacy’s literary and dramatic work demonstrate that he was familiar with publications on pharmacology (published in Germany and France in the 20s) and also with the authors who were writing about drugs in the 19th and 20th century? How does his prohibitionist point of view fit with his historiosophy? Can Narcotics be considered a literary work? I have also tried to determine the anonymous sources quoted by Witkacy and co-authors of Narcotics, B. Filipowski and S. Glass (pen name of Dezydery Prokopowicz).Bibliografia
I. Jakimowicz, O poszerzenie wewnętrznej przestrzeni. Z eksperymentów narkotycznych S.I. Witkiewicza, [w:] taż, System i wyobraźnia. Wokół malarstwa Witkacego, Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze” Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995, s. 63-100.
A. Micińska, Wokół genezy „Narkotyków”, [w:] A. Micińska, Istnienie Poszczególne: Stanisław Ignacy Witkiewicz, oprac. J. Degler, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 2003, s. 201.
W. Schivelbusch, Tastes of Paradise: A Social History of Spices, Stimulants and Intoxicants, Pantheon Books, New York 1992, s. 206.
M. Milner, L’imagination des drogues: de Thomas de Quincey a Henri Michaux, Gallimard, Paris 2000, s. 180, 193, 230, 291.
A. Bieły, Odna iz obitelej carstwa tenej (Jedna z siedzib królestwa cieni, 1924, Prideaux Press, Letchworth 1971, s. 29.
H.W. Maier, Der Kokainismus. Geschichte, Pathologie, Medizinische und behordliche Bekampfung, Georg Thieme Verlag, Leipzig 1926.
E. Chambard, La Morphinomnie. Etude Clinique medico-legale et therapeutique, Rueff, Paris 1890, s. 4.
J. von Hammer, Die Geschichte der Assassinen, Cotta, Stuttgart–Tubingen 1818.
S. de Sacy, Memoire sur la Dynastie des Assassins et sur L’Etymologie de leur Nom, [w:] Memoires d’histoire et de litterature orientales, Academie des inscriptions et belles-lettres, Paris 1818.
T. de Quincey, Wyznania angielskiego opiumisty i inne pisma, wybrał i przełożył M. Bielewicz, wstępem opatrzyła W. Rulewicz, Warszawa 2002, s. 143 -144.
C. Baudelaire, Tortures de l’opium, [w:] Les Paradis artificiels. C. Baudelaire, Sztuczne raje, Wyd. Głodnych Duchow, Warszawa 1992, s. 93.
I.S. Lewitow, Žełtaja Rossija, St. Petersburg 1900–1901; tenże, Žełtaja Rossija kak bufernaya kolonia, St. Petersburg 1905.
L. Sokoł, „Nadobnisie i koczkodany” czyli Dramat Wtajemniczenia, [w:] S.I. Witkiewicz 1885–1939, „Pamiętnik Teatralny” 1985, 34, z. 1-4 (133-136), s. 172-175.
T. Gautier, Awatar, Księg. J. Czernecki, Warszawa–Kraków 1921.
K. Baudelaire, Wino i haszysz: (sztuczne raje): analekta z pism poety, przeł. B. Wydżga, E. Wende, Warszawa 1926, s. 49.
A. Castoldi, Il testo drogato, Einaudi, Torino 1994, s. 155.
W. Benjamin, Der Surrealismus. Die letzte Momentaufnahme der europaischen Intelligenz, „Literarische Welt” 1929.
W. Benjamin, Il surrealismo, l’ultima istantanea sugli intellettuali europei, [w:] Avanguardia e rivoluzione, saggi sulla letteratura,
Einaudi, Torino 1975, s. 24.
L. Aragon, Traite du style, Gallimard, Paris 1983, s. 108 i 111-112.
J. Cocteau, Opium. Dziennik kuracji odwykowej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990.
W. Benjamin, Scritti 1930–1931, Einaudi, Torino 2002, s. 237-241.
W. Benjamin, Scritti 1932–1933, Einaudi, Torino 2003, s. 319-326.
M. Palma, Walter Benjamin e l’Hashish, [w:] F. Desideri, G. Matteucci (eds), Estetiche della percezione, Firenze Un. Press, Firenze 2007, s. 57-58.
W. Benjamin, Verbali di esperimenti con la droga, [w:] tenże, Scritti 1934–1937, Einaudi, Torino 2004, s. 68.
A. Wanner, Baudelaire in Russia, Un. Press of Florida, Gainesville 1996, s. 125.
C. Baudelaire, Podroż; Dance macabre, [w:] tenże, Kwiaty grzechu, przeł. K.Cz. Kozłowski, Wyd. J. Mortkowicza, Warszawa–Krakow 1920, s. 265 i 197.
L.N. Tołstoj, The Ethics of Wine-drinking and Tobacco-smoking, “Contemporary Review” 1891.
Stevens, Storming Heaven, LSD & The American Dream, Perennial Library/Harper & Row, Publishers, New York 1988, s. 15.
T. Bocheński, Czarny humor w tworczości Witkacego, Gombrowicza, Schulza, Universitas, Krakow 2005, s. 109.
S.I. Witkiewicz, Dzieła zebrane, t. II, Listy do żony 1928–1931, przygotowała do druku A. Micińska, opracował i przypisami opatrzył J. Degler, PIW, Warszawa 2007.
S.I.Witkiewicz, Narkotyki, Przedświt, Warszawa 1990.
S.I. Witkiewicz, Dzieła zebrane, t. II, Pożegnanie jesieni, opracowała do druku A. Micińska, PIW, Warszawa 1992.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).