Słowa kluczowe
feminizm
rasa
marginalizacja
opresja
Jak cytować
Abstrakt
The article contains a review of bell hooks’ Feminist Theory: From Margin to Center (1984; Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, second edition 2022). The text by the American scholar presents groundbreaking theses for the development of the Black feminism movement – she was one of the first to draw attention to the need to take into account various social determinants of violence against women. At the same time, it emphasizes the exclusionary and marginalizing assumptions of second-wave feminism that dominated in the mid-twentieth century. In my review, I reflect on the importance of republishing a theoretical book that examines the systemic violence faced by Black women in a patriarchal and white society. For me, it is important to ask about the relevance of hooks’ reflections and the role they play in thinking about feminism in contemporary capitalist society. I also reflect on the applicability of hooks’ theory in Polish feminism context.
Bibliografia
Ananthaswamy A., Douglas K., The origins of sexism: How men came to rule 12,000 years ago, <https://tinyurl.com/muc399xh> [dostęp: 30.01.2023].
Bobako M., Konstruowanie odmienności klasowej jako urasowienie. Przypadek polski po 1989 roku, [w:] Podziały klasowe i nierówności społeczne. Refleksje socjologiczne po dwóch dekadach realnego kapitalizmu w Polsce, red. P. Żuk, Warszawa 2010, s. 165-177.
Butler J., Uwikłani w płeć, przeł. K. Krasuska, Warszawa 2009.
Charkiewicz E., Matki do sterylizacji. Neoliberalny rasizm w Polsce, 2008, 12.05, [dostęp: 12.12.2022].
Charkiewicz E., O Kongresie Kobiet Polskich i neoliberalno-konserwatywnym zwrocie feminizmu w Polsce, Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego, <http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0074charkiewicz2009.pdf> [dostęp: 30.01.2023].
Collins P.H., Czarna myśl feministyczna w macierzy dominacji, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, t. 2, red. A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Warszawa 2006, s. 1185-1196.
Drygalska E., Od centrum do marginesów szkoły w Birmingham: czarny feminizm Bell Hooks w kontekście studiów kulturowych, „Kultura Popularna” 2014, nr 1, s. 120–126 <https://tinyurl.com/429s9r2f> [dostęp: 12.12.2022].
Galant A., Na falach, lądach, marginesach. O metaforach i możliwościach feministycznej historii literatury, „Forum Poetyki” 2017, nr 10, s. 22–37.
Gates Jr. H.L., Pismo, „rasa” i różnica, [w:] Kultura, tekst, ideologia. Dyskursy współczesnej amerykanistyki, red. A. Preis-Smith, Kraków 2004, s. 377-402.
hooks b., Margines jako miejsce radykalnego otwarcia, przeł. E. Domańska, „Literatura na Świecie” 2008, nr 1–2, s. 108-117.
hooks b., Postmodernistyczna czerń, przeł. E. Łuczak, [w:] Kultura, tekst, ideologia. Dyskursy współczesnej amerykanistyki, red. A. Preis-Smith, Kraków 2004, s. 429-439.
hooks b., Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, Warszawa 2022 [e-book].
Kobiety w Polsce w latach 90.: raport Centrum Praw Kobiet, red. B. Gadomska, M. Korzeniewska, U. Nowakowska, Warszawa 2000.
Korolczuk E., Kubisa J., Szelewa D., Ruch feministyczny w Polsce a kwestia socjalna,
Warszawa 2017, <https://library.fes.de/pdf-files/bueros/warschau/14094.pdf> [dostęp: 28.01.2023].
Majewska E., Marginesem w centrum. Bell hooks i rewolucyjny ruch feministyczny, [w:] b. hooks, Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, Warszawa 2022 [e-book].
Mazurek M., „Kobietystka”: neologizm, a doświadczenie egzystencjalne Afroamerykanki, „Przekładaniec” 2011, nr 24, s. 247-262.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Artwich
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).