O filozofii formalnej Miguela Ángela Asturiasa
PDF

Słowa kluczowe

mit
sen
erotyzm
styl

Jak cytować

Szubert, I. (2023). O filozofii formalnej Miguela Ángela Asturiasa . Przestrzenie Teorii, (40), 29–57. https://doi.org/10.14746/pt.2023.40.2

Abstrakt

This paper analyses the linguistic structure, creative modes of expression and stylistic properties of Miguel Ángel Asturias’s Legends of Guatemala (Leyendas de Guatemala, 1930). Furthermore, it attempts to classify Asturias’s prose fiction, which is often multifaceted, by defining the unique character of its complex linguistic mechanisms that create his debut short-story collection. All texts in Legends contain references not only to events of the Mayan cosmogony, mythological tropes and motifs (that have been developed and put into a new context), but also to their mimetic relationship with the ritual language used in the Popol Vuh. The word order variations and certain combinations of vowels and consonants, as well as the specific syntactic parallelisms and enumerations (stylistic and lexical “props”) imitate formulaic phrases which are important elements in oral style. Pre-Columbian themes – especially those chosen by the Guatemalan writer for the narrative content of his works – are full of visual symbols with rich folk meanings; the melodic sound of Asturias’s narration (and its internal rhythm) seems attuned to the worldview belonging to both particular and universal human communities.

https://doi.org/10.14746/pt.2023.40.2
PDF

Bibliografia

Arredondo I., ¡Abróchense los cinturones!: el viaje al inconsciente en las «Leyendas» de Miguel Ángel Asturias, [w:] M.Á. Asturias, Cuentos y leyendas (edición crítica), red. M.R. Morales, Madrid 2000, s. 641–652.

Asturias M.Á., Ahora que me acuerdo, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 93–98.

Asturias M.Á., Guatemala, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 85–91.

Asturias M.Á., Gwatemala, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 5–10.

Asturias M.Á., Indeks zwrotów i wyrażeń alegorycznych, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 95–106.

Asturias M.Á., Índice alfabético de modismos y frases alegóricas, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 221–239.

Asturias M.Á., Kiedy powracam pamięcią, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 11–15.

Asturias M.Á., Legenda o Cadejo, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry--Mroczkowska, Kraków 1979, s. 20–23.

Asturias M.Á., Legenda o skarbie z Kwitnącego Kraju, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 32–36.

Asturias M.Á., Legenda o Sombreronie, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 28–31.

Asturias M.Á., Legenda o Tatuanie, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 24–27.

Asturias M.Á., Legenda o Wulkanie, [w:] idem, Legendy gwatemalskie, przeł. J. Petry-Mroczkowska, Kraków 1979, s. 16–19.

Asturias M.Á., Leyenda de la Tatuana, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 111–115.

Asturias M.Á., Leyenda del Cadejo, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 105–109.

Asturias M.Á., Leyenda del Sombrerón, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 117–121.

Asturias M.Á., Leyenda del tesoro del Lugar Florido, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 123–128.

Asturias M.Á., Leyenda del Volcán, [w:] idem, Leyendas de Guatemala, red. A. Lanoël-d’Aussenac, Madrid 2009, s. 99–103.

Barahona B.A., La palabra subversiva en «Mulata de Tal», [w:] M.Á. Asturias, Mulata de tal, red. A. Arias, Madrid 2000, s. 916–933.

Bataille G., Erotyzm, przeł. M. Ochab, Gdańsk 2019.

Bataille G., Łzy Erosa, wst. J.M. Lo Duca, przeł. i posłowie T. Swoboda, Gdańsk 2009.

Cirlot J.E., Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2012.

Colas P., Voss A., Gra na śmierć i życie – Majów gra w piłkę, [w:] Majowie. Niezwykła cywilizacja, przeł. M. Iwińska, red. N. Grube, E. Eggenbrecht, M. Seidl, Warszawa 2013, s. 186–191.

Eliade M., Elementy rzeczywistości mitycznej, [w:] idem, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, wyb. i wst. M. Czerwiński, przeł. A. Tatarkiewicz, Warszawa 2017, s. 49–181.

Eliade M., Traktat o historii religii, przeł. J. Wierusz-Kowalski, Warszawa 2000.

Flaubert G., Kuszenie świętego Antoniego, przeł. A. Lange, Wrocław 2002.

Huizinga J., Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1985.

Jakobson R., Waugh L., Magia dźwięków mowy, przeł. M.R. Mayenowa, [w:] R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka, t. 1, wyb., red. i wst. M.R. Mayenowa, Warszawa 1989, s. 282–340.

Kandinsky W., Über das Geistige in der Kunst, Bern-Bümpliz 1952.

Lienhard M., Nacionalismo, modernismo y primitivismo tropical en las «Leyendas» de 1930, [w:] M.Á. Asturias, Cuentos y leyendas (edición crítica), red. M.R. Morales, Madrid 2000, s. 523–549.

Lord A.B., Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, red. G. Godlewski, Warszawa 2010.

Martin S., Pod śmiertelną gwiazdą – wojny Majów w okresie klasycznym, [w:] Majowie. Niezwykła cywilizacja, przeł. M. Iwińska, red. N. Grube, E. Eggenbrecht, M. Seidl, Warszawa 2013, s. 175–185.

Morales M.R., Notas explicativas, [w:] M.Á. Asturias, Cuentos y Leyendas (edición crítica), red. M.R. Morales, Madrid 2000, s. 119–122.

Mucha D., Miguel Ángel Asturias (1899–1974). Pisarz i dzieło. Spisovatel a dílo, Piotrków Trybunalski 2019.

Mucha D., Miguel Ángel Asturias w oczach Polaków, [w:] eadem, Gwatemala w międzynarodowych kontekstach kulturowych, Piotrków Trybunalski 2019, s. 37–51.

Popol Vuh. Księga Rady Narodu Quiché, oprac. i wst. E. Siarkiewicz, przeł. H. Czarnocka, C. Marrodán Casas, Warszawa 1980.

Praz M., Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, przeł. K. Żaboklicki, wst. M. Brahmer, Gdańsk 2010.

Szubert I., Echa wskrzeszonych głosów. O języku prozy poetyckiej Miguela Ángela Asturiasa, [w:] Języki literatury współczesnej, red. M. Libich, J. Potkański, A. Zając, Warszawa 2022, s. 219–239. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323551249.pp.219-239

Wagner E., Mity kreacyjne Majów i kosmografia, [w:] Majowie. Niezwykła cywilizacja, przeł. M. Iwińska, red. N. Grube, E. Eggenbrecht, M. Seidl, Warszawa 2013, s. 281– 293.

Weisz G., El juego viviente: indagación sobre las partes ocultas del objeto lúdico, México, D.F. 1993.