Abstrakt
The article talks about Zenon Fajfer’s kinetic poem titled Primum Mobile, published in the volume ten letters in 2010, which is a new attempt to find a different kind of literacy, postulated by futurists – and in particular corresponding to the need to exceed the limits set by the book. However, in this case (exceptionally) total literature does not focus on materiality (at least not in its form), but “happens” electronically. It is some kind of looking at pure movement, at what drives emotions, what gives energy to the word. Fajfer opens the poem by placing his Primum Mobile in the poetic punctum, in the dot above the i, represented as a black square on a white background, and thus the supremacist atom of art. The author pays particular attention to the figure of the “moth-senses” as a way of experiencing, based on visual-tactile perception, associated with the desire to annihilate, i.e. with ekpyrosis. The article, in addition to the analysis of Fajfer’s work, deals with liberatic visions of freeing words, the search for a new book and the fear of the crisis of the letter as what drives the imperative of movement in a liberatic work.
Bibliografia
Bazarnik K., Liberature. A book-bound genre, Kraków 2016.
Bazarnik K., Fajfer Z., Taniec liberatury. Esej performatywny w formie dialogu nieplatońskiego z nutą nie-widzialnych ingrediencji, „Teksty Drugie” 2022, nr 1, s. 333–348. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2022.1.20
Branny-Jankowska E., Rytm jako kategoria opisu e-literatury, [w:] Liberatura, e-literatura i… Remiksy, remediacje, redefinicje, red. M. Górska-Olesińska, Opole 2012, s. 141–156.
Fajfer Z., dwadzieścia jeden liter, Kraków 2010.
Fajfer Z., Liberum veto? Odautorski komentarz do tekstu „Liberatura. Aneks do Słownika terminów literackich”, [w:] Tekst-tura. Wokół nowych form tekstu literackiego i tekstu jako dzieła sztuki, red. M. Dawidek-Gryglicka, Kraków 2005, s. 17–22.
Fajfer Z., Powieki, Szczecin Bezrzecze 2013. DOI: https://doi.org/10.1007/JHEP07(2013)155
Harman G., Traktat o przedmiotach, przeł. i posł. M. Rychter, przedm. S. Wróbel, Warszawa 2013.
Hayles N.K., How We Became Posthuman: Ten Years On. An interview with N. Katherine Hayles, „Paragraph” 2010, nr 3, s. 318–330. DOI: https://doi.org/10.3366/para.2010.0202
Hoffmann K., Sekrety Zenona Fajfera, „Przestrzenie Teorii” 2020, nr 33, s. 169–190.
Jeżyk Ł., Appendix: Behold, Believe, Beknow. Zenon Fajfer’s „ten letters”, [w:] Liberature or total literature. Collected essays 1999–2009, red. K. Bazarnik, Kraków 2010, s. 174–186.
Kmiecik M., Paradoksy awangardowego zaangażowania. Milczenie artysty i rewolucja. Przypadek Aleksandra Wata, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2019, nr 2, s. 67–81.
Matuszyk Ł., Mathematics and Liberature: Fajfer’s „ten letters”, „Journal of Language and Cultural Education” 2016, nr 2, s. 43–60. DOI: https://doi.org/10.1515/jolace-2016-0022
Poczynok J., Elementy wizualne w kulturze eksperymentu w ujęciu psychologicznym, „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog” 2019, nr 9, s. 97–112. DOI: https://doi.org/10.14746/kw.2019.9.7
Przybyszewska A., Książkowe interfejsy. Liberatura – przekaz grafemiczny w postmedialnym świecie konwergencji?, [w:] Liberatura, e-literatura i… Remiksy, remediacje, redefinicje, red. M. Górska-Olesińska, Opole 2012, s. 37–56.
Przybyszewska A., Liberackość dzieła literackiego, Łódź 2015. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-617-4
Ranocchi E., Liberatura między awangardą i tradycją. Bilans pierwszego dziesięciolecia, [w:] Liberatura, e-literatura i… Remiksy, remediacje, redefinicje, red. M. Górska--Olesińska, Opole 2012.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Irmina Bloch
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).