Słowa kluczowe
Wieki średnie
Korekta twarzy
postsekularyzm
średniowiecze
zeugma
debiut
juwenilia
Jak cytować
Abstrakt
The article provides an interpretation of Middle Ages, a poem from Stanisław Barańczak’s debut publication Facial Corrections (1968). Focussing on the way that numerous examples of zeugma and syllepsis are used, the author argues that this poem, which was probably inspired by the first Polish publication of the Waning of the Middle Ages by J. Huizinga, was created through the poet’s reflections on the structure of messianic time (kairos). As such it can be seen as both a polemic with materialism and a criticism of Christianity. In this way Middle Ages proves to be the first of post-secular Barańczak’s poems which herald the wealth of spiritual explorations in his later works.Bibliografia
Agamben G., Czas, który zostaje. Komentarz do „Listu do Rzymian”, przeł. S. Królak, Warszawa 2009.
Agamben G., Nagość, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 2010.
Balbus S., Burze, pioruny, niewypały, „Życie Literackie” 1969, nr 23.
Balcerzan E., O „wczesnym” Barańczaku autobiograficznie, „Topos” 2008, nr 1-2.
Barańczak S., Mroki mojej literackiej młodości, albo: Byłem redaktorem „Kierunkowskazu”, [w:] S. Barańczak, Poezja i duch Uogólnienia. Wybór esejów 1970–1995, Kraków 1996.
Barańczak S., Wiersze zebrane, Kraków 2014.
Beekes R., Etymological Dictionary of Greek, Leiden–Boston 2010.
Belting H., Faces. Historia twarzy, przeł. T. Zatorski, Gdańsk 2015.
Biedrzycki K., „Drogi kąciku porad”. Stanisława Barańczaka wariacje metafizyczne, [w:] Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t. I, red. R. Nycz, J. Jarzębski, Kraków 1997.
Biedrzycki K., Świat poezji Stanisława Barańczaka, Kraków 1995.
Bielecki S., Καιρός chrześcijanina w ujęciu listów św. Pawła, Lublin 1996.
Bogalecki P., Niepodjęta terapia Stanisława Barańczaka. Próba diagnozy postsekularnej, „Teksty Drugie” 2014, nr 2.
Borawska T., Górski K., Umysłowość średniowiecza, Warszawa 1993.
Cieślak-Sokołowski T., Moment lingwistyczny. O wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka, Kraków 2011.
Curtius E.R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. i oprac. A. Borowski, Kraków 2005.
Derrida J., La dissémination, Paris 1972.
Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa 1976.
Huizinga J., Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1974.
Kandziora J., Ocalony w gmachu wiersza. O poezji Stanisława Barańczaka, Warszawa 2007.
Legeżyńska A., Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej, Poznań 1999.
Mizerkiewicz T., Poezja reanimacji. Próba postsekularnej lektury „Widokówki z tego świata” Stanisława Barańczaka, [w:] Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie lat 1945–1989, red. A. Kałuża, A. Świeściak, Kraków 2011.
Nycz R., Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 1997.
O przyjaciołach, tłumaczeniach, Ameryce i pisaniu wierszy ze Stanisławem Barańczakiem rozmawia Piotr Szewc, „Nowe Książki” 1998, nr 1, s. 9.
Opacka-Walasek D., Poruszony świat celi. O wierszu Stanisława Barańczaka „W celi tej, gdzie dążenie celem”, [w:] Wokół 1968 roku. Studia i szkice o polskiej literaturze współczesnej, red. W. Wójcik, Katowice 1992.
Paszek J., „Nadzy w zbroi, w czasie”. Zeugma i syllepsa w poezji Barańczaka, [w:] Literatura polska w świecie, t. VI: Barańczak. Postscriptum, red. R. Cudak, K. Pospiszil, Katowice 2016.
Pawelec D., Czytając Barańczaka, Katowice 1995.
Pawelec D., Dojść do siebie. Wiersze Stanisława Barańczaka, [w:] D. Pawelec, Debiuty i powroty. Czytanie w czas przełomu, Katowice 1998.
Pawelec D., Poezja Stanisława Barańczaka. Reguły i konteksty, Katowice 1992.
Pawłowski K.J., Odnajdywanie kluczy poznania. Joga Patańdżalego a jarzmo Chrystusa, [w:] Benares a Jerozolima. Przemyśleć chrześcijaństwo w kategoriach hinduizmu i buddyzmu, red. K.J. Pawłowski, Kraków 2007.
Riffaterre M., Syllepsis, „Critical Inquiry” 1980, vol. 6, nr 4.
Rozmowa o poezji, która uczy myśleć. Stanisław Barańczak, Ryszard Krynicki, Kazimierz Wóycicki, „Więź” 1974, nr 5.
Śliwiński P., Melancholik pod krawatem, [w:] P. Śliwiński, Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce, Warszawa 2007.
Winiecka E., Białoszewski sylleptyczny, Poznań 2006.
Zawada A., Korekta myślenia, „Odra” 1970, nr 1.
Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 2000.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).