Abstract
The article reports on the state of research in the German postcolonial studies, comparing it with a discussion on the implementation of a similar project in the Polish literary discourse, and on the basis of the bibliography argues that German researchers boldly confront the traditional instruments of interpretation with those of postcolonial studies. The proof of this state is also presented on the basis of considerations of German researcher, Monica Ehlers, who gives the interpretation of the story of Heinrich von Kleist Betrothal in Santo Domingo. According to her view, the text anticipates the critical point of modernity, demonstrating crisis of the primacy of sight, which constitutes a discursive figure of European domination.References
C. Cavanagh, Postkolonialna Polska. Biała plama na mapie współczesnej teorii, „Teksty Drugie” 2003, nr 2/3.
H. Gosk, Opowieści skolonizowanego/kolonizatora. W kręgu studiów postzależnościowych nad literaturą polską XIX i XX wieku, Kraków 2010. Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy. Konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz, t. 1, Kraków 2011. Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. R. Nycz, t. 2, Kraków 2011.
Słowacki postkolonialny, red. M. Kuziak, Bydgoszcz 2010.
B. Bakuła, Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresoznawczego (zarys problematyki), „Teksty Drugie” 2006, nr 6;
M. Dąbrowski, Kresy w perspektywie postkolonialnej, „Porównania” 2008, nr 5.
D. Skórczewski, Dlaczego Paweł Huelle napisał „Castorpa”?, „Teksty Drugie”2006, nr 3.
J. Osterhammel, Kolonialismus. Geschichte, Formen, Folgen, München 2001.
W. Bolecki, Myśli różne o postkolonializmie. Wstęp do tekstów nie napisanych, „Teksty Drugie” 2007, nr 4.
(Post-)Kolonialismus und Deutsche Literatur. Impulse der angloamerikanischer Literatur-und Kulturtheorie, hrsg. A. Dunker, Bielefeld 2005, s. 15-16.
Pocahontas revisited. Kulturwissenschaftliche Ansichten eines Motivkomplexes, hrsg. S. Kyora, U. Schwagmeier, Bielefeld 2006.
R. Berman, German Colonialism: Another Sonderweg?, „The European Studies Journal” 1999, nr 16/2, s. 25-36.
M. Albrecht, Kolonisation und magische Weltgesicht in Ingeborg Bachmanns Romanfragment „Das Buch Franza”, [w:] Über die Zeit schreiben. Literatur- und Kulturwissenschaftliche Essays zu Ingeborg Bachmanns Todesarten-Projekt, hrsg. D. Göttsche, Würzburg 1998, s. 59-91.
Kolonialismus als Kultur: Literatur, Medien und Wissenschaft in der deutschen Gründerzeit des Fremden, hrsg. A. Honold, O. Simons, Tübingen 2002; Kolonialismus, Kolonialdiskurs und Genozid, hrsg. M. Dabag, H. Gründer, U. Karstner Ketelsen, München 2004
W. Struck, „Ein renegatisches Machtabenteuer unter den Negern”. Der phantasierte Kolonialismus der literarisches Moderne in Deutschland, [w:], (Post-)Kolonialismus und Deutsche Literatur...
U. Schwagmeier, „Alle Künste, die Falkenauge in seinen besten Momenten geübt”. Der „Kolonialismus der Phantasie” und der Wunsch, Indianer zu werden: Theodor Fontane und James Fenimore Cooper, [w:] (Post )Kolonialismus und Deutsche Literatur…
H. Bay, Going native? Mimikry und Maskerade in kolonialen Entdeckungsreisen der Gegenwartsliteratur (Stangl, Trojanow); Ins Fremde schreiben. Gegenwartsliteratur auf den Spuren historischer und fantastischer Entdeckungsreisen, hrsg. Ch. Hamann, A. Honold, Göttingen 2009, s. 117-142.
I. Surynt, Badania postkolonialne a „Drugi Świat”. Niemieckie konstrukcje narodowo-kolonialne XIX wieku, „Teksty Drugie” 2007, nr 4, s. 33.
J. Pachoński, Polacy na Antylach i Morzu Karaibskim, Kraków 1979.
J.P. Eckermann, Rozmowy z Goethem, przeł. K. Radziwiłł, J. Zeltzer, t. 1, Warszawa
, s. 330-337.
M.V. Dimić, Friedrich Schlegel’s and Goethe’s Suggested Models of Universal Poetry and World Literature and Their Relevance for Present Debates about Literature as a System, „International Comparative Literature Journal” 1985, nr 5: Comparative Literature/World Literature, s. 39-52.
E. Said, Orientalizm, przeł. M. Wyrwas-Wiśniewska, Poznań 2005, s. 224 i n.
M. Urbanowicz, Wstęp, [w:] H. von Kleist, Dramaty i nowele, przeł. W. Hulewicz, J. Sztaudynger, E. Sicińska, Warszawa 1969, s. LII i n.
S. Weigel, Der Körper am Kreuzpunkt von Liebesgeschichte und Rassendiskurs in Heinrich von Kleists Erzählung „Die Verlobung in St. Domingo”, „Kleist-Jahrbuch” 1991, s. 202–217
H. Bay, Germanistik und (Post-)Kolonialismus. Zur Diskussion um Kleists „Verlobung in St. Domingo”, [w:] (Post-)Kolonialismus und Deutsche Literatur…;
H. Uerlings, Poetiken der Interkulturalität. Haiti bei Kleist, Seghers, Müller, Buch und Fichte, Tübingen 1997.
M. Ehlers, Das Fremde auf der Schwelle. Die Heimgesuchten Ordnungen Heinrich von Kleists, [w:] eadem, Grenzwahrnehmungen. Poetiken des Übergangs in der Literatur des 19. Jahrhundert. Kleist – Stifter – Poe, Bielefeld 2007, s. 21-42.
N. Friedman, Punkt widzenia w powieści, „Przegląd Humanistyczny” 1971, nr 3.
H. Bhabha, Znaki poczytane za cuda. Kwestie dwuznaczności i autorytetu – pod drzewem nieopodal Delhi w maju 1817 roku, [w:] tenże, Miejsca kultury, przeł. T. Dobrogoszcz, Kraków 2010.
H. von Kleist, Zaręczyny w San Domingo, przeł. E. Sicińska, [w:] tenże, Dramaty i nowele
E. Rybicka, Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2003.
R. Koropeckyj, Orientalism in Adam Mickiewicz’s Crimean Sonnets, „Slavic and East European Journal” 2001, nr 4, s. 660-687.
H. Gosk, „Konstruowanie psychospołecznej przestrzeni sąsiada. Niemiecki Zachód i rosyjski Wschód w reportażowo-podróżniczej prozie polskiej ostatnich lat”, tekst wygłoszonyna konferencji pt. Powrót przestrzeni. Środkowoeuropejska geopoetyka i nostalgia, która odbywała się na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. AdamaMickiewicza 7–9 maja 2012 roku.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).