How to Cite
Abstract
This article discusses two handwritten versions of Tadeusz Różewicz’s Kartoteka (The Card Index) from the manuscript of the play which since the 70s is to be found in Professor Józef Kelery’s archive. The range of differences between the manuscript and the printed version of the drama iscomparable as between Kartoteka (The Card Index) and Kartoteka rozrzucona (The Scattered Card Index). In the manuscript the author distinguished Kartoteka (The Card Index) and Odmiana tekstu (The Kind of Text). A similar division into Kartoteka (The Card Index) and Odmiana tekstu (The Kind of Text) was used by the poet when the works were printed in 1971. Loose pages from Odmiana tekstu (The Kind of Text) contain unordered fragments of the play of written in 1957. These are
mainly variants of conversations of the Hero with the Choir in which the author referred to the then vivid debate on the poetic drama. Mieczysław Kotlarczyk was made a hidden partner of discussion and disguised the Choir as actors of Teatr Rapsodyczny (The Rhapsodic Theatre). On the other hand, Kartoteka (The Card Index) of 1958 is a well-ordered and coherent paginated text by the author himself. In this version the author divided the play into three acts, putting most emphasis on the scene of the Wielki Egzamin (A Big Exam). He also removes unrealistic motifs, among other things, the scene when the Choir participates. The poet writes about the peerelowska (Polish People’s Republic’s the reality with the passion of a political commentator, referring to political harassment).
References
Z.W. Solski, Rękopis „Kartoteki”, „Przestrzenie Teorii” 2009, nr 12, s. 75-117, 89-90.
K. Braun, T. Różewicz, Języki teatru, Wrocław 1989 (JT).
J. Popiel, Los artysty w czasach zniewolenia. Teatr Rapsodyczny 1941–1967, Kraków 2006, s. 88.
K. Flader, Promieniowanie rapsodyzmu. W kręgu myśli i praktyki teatralnej Mieczysława Kotlarczyka, Warszawa 2008, s. 107.
Z.W. Solski, Karola Wojtyły dramaturgia wnętrza, [w:] Karol Wojtyła – poeta, red. J. Głażewski, W. Sadowski, Warszawa 2006, s. 115.
J. Ciechowicz, Dom opowieści. Ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym
Mieczysława Kotlarczyka, Gdańsk 1992, s. 148-149.
H. Filipowicz, Laboratorium form nieczystych. Dramaturgia Tadeusza Rożewicza, przeł. T. Kunz, Kraków 2000, s. 67.
W. Natanson, Nowoczesny teatr poetycki, „Kamena” 1946, nr 6-7, s. 113.
Kali, Proza, poezja, dramat, „Teatr” 1957, nr 2, s. 14.
B. Taborski, T.S. Eliot – pionier nowoczesnego dramatu poetyckiego, „Teatr i Film” 1957, nr 4, s. 20-21, nr 5, s. 21-22 oraz nr 6, s. 20-21.
I. Sławińska, Dramaty T.S. Eliota, „Dialog” 1958, nr 5, s. 87-98.
G. Sinko, Angielskie kłopoty z wierszem, „Dialog” 1962, nr 3, s. 85-102.
J. Kelera, O poetyckiej strukturze dramatów Tadeusza Rożewicza, [w:] tegoż, Teatr bez majtek. Szkice, Warszawa 2006, s. 5.
Z.W. Solski, Ikony krawędzi w nowoczesnym dramacie poetyckim, [w:] M. Lis, Z.W. Solski, Ikony niewidzialnego, Opole 2003, s. 145-160.
K. Puzyna, Szkoła dramaturgów. Szansa poezji, „Dialog” 1956, nr 7, s. 97-106.
Ch. Fry, Dlaczego piszę wierszem, przeł. A. Trzeciakowska, „Dialog” 1956, nr 7, s. 109.
Kreczmar, Kłopoty słownikowe, [w:] tegoż, Stare nieprzestarzałe, Warszawa 1989, s. 113, 114.
I. Sławińska, Ku definicji dramatu poetyckiego, [w:] taż, Sceniczny gest poety. Zbiór studiów o dramacie, Kraków 1960, s. 227 i 233.
R. Girard, Kozioł ofiarny, przeł. M. Goszczyńska, Łódź 1982, s. 35-36.
Z. Majchrowski, Otwieranie „Kartoteki”, [w:] T. Różewicz, Kartoteka. Kartoteka rozrzucona, Kraków 1997, s. 17.
E. Patryga, Chór dramatyczny w poszukiwaniu tożsamości teatralnej, Kraków 2004, s. 19, 337
S. Freud, Totem i tabu. Kilka zgodności w życiu psychicznym dzikich i neurotyków, przeł. R. Reszke, [w:] tegoż, Pisma społeczne, Warszawa 1998, s. 241-375.
S. Freud, Dostojewski i ojcobójstwo, przeł. R. Reszke, [w:] tegoż, Sztuki plastyczne i literatura, Warszawa 2009, s. 236.
E. Wąchocka, Autor i dramat, Katowice 1999, s. 57.
J. Kristeva, Potęga obrzydzenia, esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007, s. 7, 62
A. Kępiński, Melancholia, Warszawa 1985, s. 96.
M. Bataillon, „Die Wandlung” Tollera jako przykład dramatu stacyjnego (Stationen- Drama), [w:] Ekspresjonizm w teatrze europejskim. Materiały z kolokwium zorganizowanego przez Centre d’Etudes Germaniques Uniwersytetu w Strasburgu oraz Equipe de Recherches Theatrales et Musicologiques du Centre National de la Recherche Scientifique Strasbourg 27 XI–1 XII 1968, wyb. L. Sokół, przeł. A. i K. Choińscy, E. Radziwiłłowa, Warszawa 1983, s. 110.
W. Benjamin, Ulica jednokierunkowa, przeł. A. Kopacki, Warszawa 1997, s. 5, 12.
J. Kristeva, La Revolution du langage poetique: l’avant-garde a la fin du XIXe siecle. Lautreamont et Mallarme, 1974, s. 11.
M.P. Markowski Przygoda ciała i znaków. Wprowadzenie do pism Julii Kristevej, [w:] J. Kristeva, Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M.P. Markowski, R. Ryziński, Kraków 2007, s. 6, 13 - 14.
M. Adamiak, O kobiecie, która nawiedza myśl. Kobieta jako figura inności w koncepcji podmiotu Emmanuela Levinasa, Warszawa 2007, s. 23.
E. Lévinas, De l’evasion, „Recherches Philosophiques” 1935–1936, t. 5, s. 388. 1974, s. 11 cyt. za M.P. Markowski, Przygoda ciała i znaków. Wprowadzenie do pism Julii Kristevej, [w:] J. Kristeva, Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M.P. Markowski, R. Ryziński, Kraków 2007
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).